Cảnh báo về đại dịch tiếp theo
Đại dịch tiếp theo trên thế giới nhiều khả năng sẽ xuất phát từ các chủng virus cúm A(H3N2), còn gọi là cúm Hong Kong, hoặc virus cúm gia cầm A(H5N1). Nhận định này được bà Yelena Malinnikova, chuyên gia bệnh truyền nhiễm, tiến sĩ y khoa và nhà virus học của Nga, đưa ra trong cuộc trao đổi với hãng tin TASS.
Theo bà Malinnikova, một đại dịch cúm trong tương lai là điều khó tránh khỏi, vấn đề chỉ nằm ở thời điểm bùng phát và mức độ nghiêm trọng. “Sẽ có một đại dịch cúm, câu hỏi duy nhất là khi nào nó xảy ra và cường độ sẽ ra sao. Chủng A(H3N2), đã lưu hành trong cộng đồng người hơn 50 năm, cùng với chủng cúm gia cầm có protein bề mặt Hemagglutinin-5, hiện là những 'ứng viên' được quan tâm hàng đầu,” bà nói.
Nữ chuyên gia cho biết hai chủng virus này đang được giám sát chặt chẽ, và điều đó là hoàn toàn có cơ sở, bởi virus cúm đang có dấu hiệu hoạt động mạnh trở lại.
Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh rằng cộng đồng không nên hoảng loạn. “Điều đó không có nghĩa là chúng ta hoàn toàn không có khả năng phòng vệ. Hiện nay đã có thuốc kháng virus và vaccine, vì vậy không có lý do gì để hoang mang,” bà khẳng định.
Bà Malinnikova kêu gọi người dân tuân thủ các biện pháp vệ sinh và phòng dịch, bao gồm đeo khẩu trang nơi công cộng, tiêm vaccine định kỳ, đồng thời chú trọng vệ sinh cá nhân và môi trường sống.
Trước đó, Cơ quan Giám sát bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và phúc lợi con người Nga (Rospotrebnadzor) cho biết nước này đang ghi nhận sự gia tăng theo mùa của các bệnh nhiễm virus đường hô hấp cấp và cúm. Trong mùa dịch năm nay, chủng virus chiếm ưu thế là A(H3N2), hay còn gọi là cúm Hong Kong.
Dù vậy, theo Rospotrebnadzor, phần lớn các ca bệnh được ghi nhận, chiếm tới 99,5%, chỉ có triệu chứng nhẹ hoặc mức độ trung bình. Chỉ khoảng 1,8% bệnh nhân cần phải nhập viện điều trị.
Làn sóng cúm mùa ở nhiều quốc gia châu Âu
Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tính đến ngày 17/12, ít nhất 27 trong số 38 quốc gia thuộc khu vực châu Âu của tổ chức này ghi nhận mức độ hoạt động cúm ở mức “cao” hoặc “rất cao”. Tại sáu quốc gia gồm Ireland, Serbia, Slovenia và Anh, hơn một nửa số bệnh nhân có triệu chứng giống cúm cho kết quả xét nghiệm dương tính.
WHO cho biết mùa cúm năm nay bắt đầu sớm hơn khoảng bốn tuần so với các năm trước. Tổ chức này kêu gọi người dân tiêm vaccine phòng cúm, ở nhà khi có dấu hiệu ốm, đồng thời đeo khẩu trang nơi công cộng nếu xuất hiện các triệu chứng hô hấp nhằm hạn chế lây lan.
Theo WHO, biến thể cúm mùa mới A(H3N2) thuộc phân nhánh K là nguyên nhân chính gây ra làn sóng lây nhiễm hiện nay, chiếm tới 90% tổng số ca cúm được xác nhận tại khu vực châu Âu. Tuy nhiên, tổ chức này nhấn mạnh hiện chưa có bằng chứng cho thấy biến thể này gây bệnh nặng hơn so với các chủng trước.
Ông Hans Henri Kluge, Giám đốc khu vực châu Âu của WHO, nhận định: “Cúm xuất hiện mỗi mùa đông, nhưng năm nay có phần khác biệt. Chỉ một thay đổi nhỏ về mặt di truyền của virus cũng có thể tạo ra áp lực khổng lồ lên hệ thống y tế.”
Ông Kluge đồng thời cảnh báo về mối nguy từ thông tin sai lệch và tin giả liên quan đến dịch bệnh. “Trong bối cảnh hiện nay, việc tiếp cận thông tin đáng tin cậy từ các cơ quan y tế quốc gia và WHO là vô cùng quan trọng. Trong một mùa cúm đầy thách thức, thông tin dựa trên bằng chứng khoa học có thể cứu sống con người,” ông nhấn mạnh.
WHO cho biết dữ liệu ban đầu từ Anh xác nhận vaccine cúm giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nặng do chủng A(H3N2), dù có thể không ngăn chặn hoàn toàn việc nhiễm virus. Tổ chức này khẳng định tiêm vaccine vẫn là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất, đặc biệt đối với người cao tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai, trẻ em và nhân viên y tế.
WHO cũng lưu ý rằng học sinh trong độ tuổi đi học vẫn là nhóm chính thúc đẩy sự lây lan trong cộng đồng. Trong khi đó, phần lớn các ca bệnh nặng phải nhập viện lại thuộc về nhóm người từ 65 tuổi trở lên.
Dự báo của WHO cho thấy mùa cúm năm nay có thể đạt đỉnh vào cuối tháng 12 hoặc đầu tháng 1. Tuy nhiên, ông Kluge khẳng định: “Mùa cúm hiện tại, dù nghiêm trọng, vẫn chưa ở mức độ khẩn cấp toàn cầu như đại dịch Covid-19. Các hệ thống y tế đã có nhiều thập kỷ kinh nghiệm đối phó với cúm, chúng ta có vaccine an toàn được cập nhật hằng năm và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả đã được kiểm chứng.”
Tại Anh, Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) cho biết đang chuẩn bị cho một trong những mùa đông khắc nghiệt nhất trong lịch sử, khi các phòng khám đa khoa, bệnh viện và dịch vụ cấp cứu đều chịu áp lực ngày càng lớn. Viện Robert Koch của Đức cho biết mùa cúm tại nước này đã bắt đầu sớm hơn từ hai đến ba tuần.
Cơ quan y tế công cộng Pháp Santé publique France cũng cảnh báo hoạt động cúm đang “gia tăng mạnh” trên toàn lãnh thổ, với số ca bệnh tăng ở mọi nhóm tuổi và lượng bệnh nhân đến các khoa cấp cứu ngày càng nhiều. Tại Tây Ban Nha, tỷ lệ nhiễm cúm đã vượt đỉnh của mùa đông năm ngoái, trong khi số ca nhập viện tăng gấp đôi chỉ trong vòng một tuần. Romania và Hungary cũng đang ghi nhận làn sóng ca bệnh tăng mạnh.
Nguồn: TASS, The Guardian
Phạm Trang
