Tại Lễ hội Cá, tôm sông Đà lần thứ hai năm 2024 do tỉnh Hòa Bình tổ chức, một "quái ngư" nặng hơn 45 kg đã thu hút sự chú ý đặc biệt của du khách và giới chuyên môn. Đây là chú cá tầm được Công ty TNHH Thủy sản Hải Đăng nuôi ngay trong lòng hồ Hòa Bình và sau đó được đưa ra đấu giá, thu về 150 triệu đồng – mức giá gây ấn tượng mạnh với người dân địa phương.
Toàn bộ số tiền này được doanh nghiệp dùng để mua cá giống thả lại xuống hồ nhằm tái tạo nguồn lợi thủy sản và tri ân dòng sông Đà đã nuôi dưỡng sinh kế cho hàng nghìn hộ dân trong nhiều năm qua.
Cá tầm (Sturgeon), tên khoa học Acipenser spp., thuộc lớp cá vây tia Actinopterygii, là một trong những loài cá cổ xưa nhất còn tồn tại trên Trái đất. Chúng có lịch sử tiến hóa hơn 100 triệu năm với 25 loài khác nhau, nổi bật như cá tầm trắng, cá tầm sao, cá tầm beluga hay sterlet. Một số loài sống hoàn toàn trong nước ngọt, số khác sinh sống ở biển và di cư ngược dòng vào các con sông lớn để đẻ trứng theo chu kỳ.
Cá tầm có thân dài, hình ống, phủ 5 hàng sụn gai thay cho vảy, da dày và nhám. Bộ xương của cá hoàn toàn bằng sụn, tương tự cá mập hay cá đuối. Nhiều cá thể trưởng thành có thể dài 2,5 – 3,5 m; ghi nhận có loài nặng tới hơn 1 tấn và dài trên 4 m. Đây cũng là loài cá nước ngọt sống lâu bậc nhất thế giới – có thể vượt 150 năm tuổi.
Dù kích thước lớn, cá tầm chỉ ăn các sinh vật nhỏ dưới đáy. Mõm hình nêm và 4 râu cảm giác giúp chúng sục tìm thức ăn trong lớp bùn mềm. Vì không có răng nên chúng không thể săn mồi lớn.
Chinh phục môi trường mới tại lòng hồ sông Đà
Từ trước đến nay, cá tầm thường được nuôi tại những vùng nước lạnh như Sa Pa hay khu vực Tây Nguyên. Việc đưa loài cá này xuống sống ở lòng hồ Hòa Bình – vùng nước có nhiệt độ cao hơn – được xem là bước thử nghiệm táo bạo.
Bà Nguyễn Thị Dung, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Thủy sản Hải Đăng Group, chia sẻ trên Báo Hòa Bình rằng: "Nguồn nước ở lòng hồ vốn không phù hợp với cá tầm vì loài này chỉ sống khỏe ở môi trường nước lạnh. Tuy nhiên, chúng tôi đã áp dụng công nghệ riêng và cuối cùng đã thành công".
Để cá thích nghi, đội ngũ kỹ thuật của Hải Đăng tự nghiên cứu điều kiện thủy văn lòng hồ. Công ty bố trí thợ lặn kiểm tra độ sâu, nhiệt độ và chất lượng nước trước khi đặt lồng nuôi. "Càng xuống sâu nước càng lạnh, đó là điều kiện quan trọng nhất để cá tầm sinh trưởng," bà Dung cho biết. Con cá tầm 45 kg được đem đấu giá chính là lứa cá đầu tiên được nuôi thử nghiệm, nguồn giống nhập trực tiếp từ vùng nuôi Sa Pa.
Tiềm năng kinh tế – du lịch từ lòng hồ Hòa Bình
Hồ Hòa Bình – hồ nhân tạo lớn nhất Đông Nam Á – từ lâu được ví như "kho báu" của sông Đà, không chỉ bởi cảnh quan hùng vĩ mà còn nhờ tiềm năng thủy sản phong phú. Những năm gần đây, mô hình nuôi cá lồng trên sông Đà đã trở thành ngành kinh tế quan trọng, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng nông nghiệp của tỉnh Hòa Bình.
Theo định hướng phát triển, tỉnh đặt mục tiêu đẩy mạnh nuôi thủy đặc sản gắn với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng – trong đó cá tầm được xem là đối tượng nhiều triển vọng.
Sự kiện đấu giá cá tầm khổng lồ không chỉ gây chú ý bởi kích thước hiếm thấy mà còn khẳng định khả năng mở rộng mô hình nuôi loài cá khó tính này ngay tại lòng hồ. Thành công bước đầu của Hải Đăng mở ra cơ hội phát triển những sản phẩm đặc sản mới mang thương hiệu sông Đà, đồng thời thúc đẩy hoạt động du lịch trải nghiệm như thăm lồng cá, khám phá sinh thái hồ.
"Quái ngư" 45 kg xuất hiện tại lễ hội năm 2024 vì thế không chỉ là một kỷ lục về kích thước, mà còn là biểu tượng cho nỗ lực làm giàu cho lòng hồ Hòa Bình bằng khoa học công nghệ và tâm huyết của những người gắn bó với sông Đà.
Ngọc Minh
