Như báo chí đã thông tin, tối 21-8, Nguyễn Bá Hoài Nam (18 tuổi, ngụ xã Phúc Thịnh) điều khiển xe máy chở theo Nguyễn Văn Quân (18 tuổi, ngụ xã Tiến Thắng) không đội mũ bảo hiểm, di chuyển tốc độ cao trên đường Nghi Tàm, phường Tây Hồ (Hà Nội). Lúc này, tuyến đường đang cấm xe để phục vụ buổi hợp luyện lần thứ nhất chuẩn bị cho lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9 (A80).
Trao đổi với báo chí, luật sư Đào Thị Bích Liên, Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, cho biết: trong vụ việc trên, hành vi của 2 thanh niên đã có hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý theo quy định.
Về xử phạt hành chính, đầu tiên, hai thanh niên điều khiển xe gắn máy đi vào đường cấm. Căn cứ theo Khoản 6 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, mức xử phạt là từ 2-3 triệu đồng. Nếu đi vào đường cấm và gây tai nạn giao thông thì bị phạt từ 10-14 triệu đồng. Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt hành chính, người điều khiển xe vi phạm còn bị trừ 2 điểm trên giấy phép lái xe .
Căn cứ theo Điều 21 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, quy định về hành vi cản trở, chống lại việc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát của người thi hành công vụ… thì phạt tiền từ 4-6 triệu đồng.
Về xử lý hình sự, hành vi của hai thanh niên la vô cùng nguy hiểm, có thể tước đoạt tính mạng sức khỏe của người khác, có dấu hiệu của tội "Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác" với tình tiết định khung "đối với người đang thi hành công vụ" căn cứ khoản 1 điểm k Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Ngoài ra, có thể áp dụng tình tiết định khung tăng nặng căn cứ theo Điều 52 khoản 1 điểm d Bộ Luật Hình sự, là "phạm tội có tính chất côn đồ". Theo đó, hành vi côn đồ được hiểu là hành động của những người coi thường pháp luật, luôn phá rối trật tự trị an, xâm phạm sức khỏe, tính mạng của người khác...
Như vậy tùy vào tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi, đặc biệt là kết quả giám định tỷ lệ thương tích đối với cảnh sát cơ động thì hành vi của 2 thanh niên có thể truy tố tùy theo khung hình phạt (khung 1- khung 5) của điều 134 Bộ Luật Hình sự. Theo đó, mức phạt cao nhất có thể lên 12 năm, 20 năm hoặc tù chung thân.
Về trách nhiệm dân sự, nếu chiến sĩ cảnh sát cơ động phải điều trị lâu dài, bị tổn hại sức khoẻ, hạn chế khả năng lao động thì thanh niên điều khiển xe máy có thể phải bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm theo điều 584, 590 Bộ Luật Hình sự năm 2015.
Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm gồm: Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại; Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị và các thiệt hại khác do luật quy định.
Hành vi của 2 đối tượng là hết sức manh động và côn đồ, coi thường pháp luật, gây ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của người khác. Hành vi này gây bức xúc trong dư luận xã hội và cần được xử lý nghiêm minh, nhằm đảm bảo trật tự an ninh xã hội và răn đe các hành vi tương tự trong tương lai.
Tham khảo từ ý kiến TS-LS Nguyễn Thị Kim Vinh, nguyên Thẩm phán TAND Tối cao, bà cho biết: Theo Công văn số 233 ngày 1-10-2019 của TAND Tối cao trao đổi nghiệp vụ, trường hợp người thực hiện nhiều hành vi (chuỗi hành vi) một cách liên tục, kế tiếp nhau về mặt thời gian, trong đó, hành vi trước là tiền đề, điều kiện để thực hiện hành vi sau thì bị truy cứu TNHS về nhiều tội tương ứng với từng hành vi, nếu mỗi hành vi đều có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm.
Trong trường hợp này, hai thanh niên đã có hành vi rất nguy hiểm, không chỉ là chống lại hiệu lệnh của người thi hành công vụ khi tham gia giao thông mà còn có thêm một giai đoạn vi phạm nữa là cố ý gây thương tích hoặc giết người.
Cần xác định rõ có 2 giai đoạn thực hiện hành vi với 2 khách thể xâm phạm khác nhau, cụ thể: Khi hai thanh niên có hành vi cản trở người thi hành công vụ thực hiện công vụ, thể hiện qua ý thức chống đối, không chấp hành hiệu lệnh, cố ý lao vào đường cấm, đã có các yếu tố cấu thành tội chống người thi hành công vụ, theo Điều 330 BLHS.
Ngay sau khi có hành vi chống người thi hành công vụ, hai thanh niên tiếp tục lao xe vào chiến sĩ CSCĐ dù biết chắc hậu quả sẽ xảy ra, có thể gây chấn thương nặng nề cho chiến sĩ cảnh sát hoặc thậm chí gây tử vong nhưng hai thanh niên này vẫn thực hiện hành vi.
Hậu quả của hành vi đã làm cho chiến sĩ CSCĐ bị chấn thương sọ não, gãy xương mũi và xương hàm, gãy tay trái.
Như vậy, nếu xác định thời điểm hoàn thành tội phạm, trường hợp này có hai giai đoạn với hai hành vi khác nhau. Vì vậy, có cơ sở để xử lý cả hai tội.
Theo TS-LS Nguyễn Thị Kim Vinh, với mức độ nguy hiểm của hành vi nêu trên và tuỳ vào mức độ giám định thương tật trên thực tế, ngoài việc bị truy cứu tội chống người thi hành công vụ, hành vi của hai thanh niên còn có dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích theo Điều 134 BLHS hoặc tội giết người theo Điều 123 BLHS (nếu hành vi của hai thanh niên gây ra hậu quả chết người với lỗi cố ý).
"Với tình trạng gia tăng hành vi chống người thi hành công vụ và gây thương tích cho người thi hành công vụ khi tham gia giao thông, mức độ nguy hiểm của hành vi cũng ngày càng phức tạp.
Tôi cho rằng, để tăng tính răn đe và đảm bảo an toàn cho những người thực hiện công vụ, cần xử cả hai tội nhằm mục đích răn đe, giáo dục và phòng ngừa. Việc xử lý như vậy cũng phù hợp với diễn biến hành vi phạm tội và khách thể mà tội phạm xâm phạm", TS-LS Kim Vinh nói.
Trang Đào (Tổng hợp)
