Có người lương 10 triệu vẫn sống thoải mái, cũng có người lương 30 triệu nhưng tháng nào cũng cảm giác “cạn kiệt”. Nỗi lo về tiền bạc có lẽ luôn thường trực trong tâm trí người trưởng thành. Càng thiếu nền tảng tài chính vững vàng, càng dễ stress.
Và gốc rễ của cơn “stress kinh niên” này không đến từ vấn đề thu nhập mà là sự thiếu hụt 3 khoản quỹ thiết yếu dưới đây. Cứ hình dung thế này cho đơn giản, kiềng 3 chân mà 1 chân lung lay thì không thể vững được. Sức khỏe tài chính của chúng ta cũng thế!
1 - Quỹ dự phòng
Quỹ dự phòng là thứ nhiều người chỉ nghĩ tới khi đã… hết tiền. Thế nhưng, thực chất nó phải được chuẩn bị từ trước, giống như một “phao cứu sinh” giúp bạn nổi lên khi sóng gió bất ngờ ập đến.
Một lần xe hỏng giữa đường, một đợt ốm phải nằm viện, hay thậm chí chỉ là hóa đơn điện nước tăng đột biến,... cũng đủ khiến ngân sách tháng đảo lộn. Nếu không có quỹ dự phòng, bạn sẽ buộc phải lấy tiền tiết kiệm hoặc thậm chí vay nóng để xoay xở, và sau đó là một chuỗi áp lực mới.
Ngược lại, khi đã dành sẵn một khoản tương đương 3-6 tháng chi phí sinh hoạt để dùng cho các tình huống khẩn cấp, bạn sẽ thấy tâm trí nhẹ nhõm hơn nhiều. Không còn cảnh vừa gặp rủi ro đã vội vàng cắt bớt chi tiêu thiết yếu hay vay mượn khắp nơi. Sự an toàn mà quỹ dự phòng mang lại không chỉ nằm ở tiền, mà còn ở cảm giác chủ động trước mọi tình huống.
2 - Quỹ phát triển bản thân
Nếu quỹ dự phòng là tấm lá chắn trước sóng gió cuộc đời, thì quỹ phát triển bản thân lại giống như chiếc động cơ đưa bạn tiến xa hơn.
Nhiều người vẫn xem việc học thêm kỹ năng, mua sách hay tham gia các khóa học chỉ là chi phí phát sinh, nên khi có thêm thu nhập thường ưu tiên giải trí, mua sắm trước. Nhưng thực tế, khoản tiền dành cho mục đích phát triển bản thân mới là khoản đầu tư có lãi lâu dài nhất. Một khóa học ngoại ngữ, một lớp kỹ năng mềm, hay thậm chí là một buổi hội thảo chuyên ngành có thể mở ra những cơ hội nghề nghiệp mới, tăng thu nhập trong tương lai, và giúp bạn tự tin hơn trong công việc.
Đặc biệt, với những ai đang có mức lương chưa cao, việc nâng cấp kỹ năng là con đường ngắn nhất để bứt phá. Khi biết trích một phần thu nhập để phục vụ cho việc học hỏi, bạn không chỉ cải thiện năng lực cá nhân, mà còn dần hình thành tư duy đầu tư vào chính mình.
3 - Quỹ tiết kiệm
Để ổn định sức khỏe tài chính trong dài hạn, chắc chắn không thể thiếu quỹ tiết kiệm.
Tuy nhiên, chúng ta cần phải nhận thức rõ: Quỹ tiết kiệm khác với quỹ khẩn cấp và cả quỹ phát triển bản thân. Đây không phải khoản tiền để xử lý tình huống phát sinh, cũng không phải để đầu tư học hỏi, mà là phần dành riêng cho những mục tiêu lớn trong tương lai như mua nhà, tậu xe, hay khởi nghiệp.
Không ít người mắc sai lầm ở chỗ chỉ tiết kiệm nếu “còn dư”, dẫn đến tháng nào chi tiêu nhiều hơn dự kiến thì số tiền tiết kiệm bằng 0. Thế nên thay vì chờ dư dả mới để dành, hãy coi tiết kiệm là một khoản cố định cần trích ra ngay khi vừa nhận lương.
Khi duy trì được thói quen này, bạn sẽ bất ngờ với số tiền tích lũy sau một thời gian, và quan trọng hơn là cảm giác chủ động khi có thể thực hiện những kế hoạch lớn mà không cần vay mượn. Quỹ tiết kiệm cũng là bước đệm để bạn bắt đầu đầu tư, từ những khoản nhỏ như gửi tiết kiệm kỳ hạn dài, mua vàng, đến những kênh dài hạn hơn như chứng khoán,... tạo ra nguồn thu nhập thụ động và dần hướng tới tự do tài chính.
Khi kết hợp đầy đủ cả 3 quỹ này, bạn sẽ tạo ra một hệ thống tài chính vững chắc: Quỹ dự phòng lo cho hiện tại an toàn, quỹ phát triển bản thân lo cho tương lai có thêm cơ hội, và quỹ tiết kiệm đảm bảo những mục tiêu dài hạn không bị gián đoạn.
Lúc đó, tiền bạc sẽ không còn là nỗi ám ảnh mỗi khi nhắc đến, mà trở thành công cụ để bạn chủ động sắp xếp cuộc sống, đưa ra lựa chọn và tận hưởng theo cách mình muốn. Thậm chí, ngay cả khi thu nhập chưa quá cao, chỉ cần bạn kỷ luật với “chiếc kiềng 3 chân” này, cảm giác căng thẳng về tiền bạc sẽ giảm đi đáng kể, nhường chỗ cho sự yên tâm và tự tin khi nghĩ về tương lai.
Ngọc Linh
