"Người nhện" cả ngày vắt vẻo trên ngọn cau
Xã Duy Vinh, thuộc huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, nổi tiếng là "thủ phủ cau" với khoảng 1.000 hộ dân sinh sống bằng nghề trồng cau. Nơi đây có đến 52.000 cây cau, cho sản lượng bình quân mỗi năm lên tới 520 tấn. Năm nay, giá cau tăng cao kỷ lục, có thời điểm đạt đỉnh 75.000 - 85.000 đồng/kg và duy trì ở mức giá hấp dẫn trong thời gian dài. Điều này đã thu hút nhiều người đến với nghề buôn cau hơn so với những năm trước.
Anh Phan Thế Phước, 38 tuổi, là một người con của xã Duy Vinh, đã gắn bó với nghề buôn cau hơn 10 năm. Anh chia sẻ trên báo Dân trí , những ngày đầu mới vào nghề, do chưa quen biết nhiều chủ vườn nên anh chủ yếu đi mua cau dạo. Đến nay, anh đã tạo dựng được mối quan hệ với gần 20 nhà vườn, cho phép anh "mua vườn" – tức là bao mua toàn bộ số cau của vườn, từ những buồng nhỏ đến những buồng cau to đẹp nhất, với giá cả đã thỏa thuận trước. Ưu điểm của "mua vườn" là người mua được đảm bảo nguồn cung ổn định, không lo bị cạnh tranh.
Để hái được buồng cau, người hái phải leo lên ngọn cây cau cao chót vót. Ảnh: Dân trí
Để thu hoạch cau, anh Phước sử dụng một dụng cụ gọi là "nài" – sợi dây thừng bện lại thành chiếc vòng tròn, tròng vào chân để leo lên cây. Với sự thoăn thoắt, nhanh nhẹn như "con sóc", anh leo lên đến ngọn cây cau cao vút. Chỉ bằng một nhát cắt dứt khoát của lưỡi dao nhỏ gắn sau mũ, anh đã hái được cả buồng cau rồi nhanh chóng trượt xuống đất an toàn. Toàn bộ quá trình hái một buồng cau diễn ra chưa đến 2 phút.
"Làm riết rồi quen, mình hái càng nhanh thì gom được càng nhiều cau. Thời điểm giá cau lên cao, phải tranh thủ từng phút để thu hoạch. Ở đây không ai thuê thợ hái cả, mà người buôn cau tự mình hái để tiết kiệm chi phí", anh Phước cho biết.
Những người hái cau ở Duy Vinh đều là những người có kỹ năng leo trèo điêu luyện, được ví như "người nhện" hay "nghệ sĩ xiếc" bởi họ có thể leo trèo thoăn thoắt, vắt vẻo trên những ngọn cau cao chót vót. Bên cạnh "nài", vật dụng không thể thiếu của họ là chiếc mũ có gắn con dao Thái nhỏ, sắc bén ở phía sau quai cài, giúp họ dễ dàng hái cau mà không cần mang theo dụng cụ cồng kềnh.
Dụng cụ trèo lên cây cau chỉ có chiếc nài. Ảnh: Dân trí
Nhọc nhằn nghề hái cau
Ông Trần Văn Chín, 57 tuổi, ở xã Duy Vinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam đang thoăn thoắt chuẩn bị cho một ngày làm việc. Sau khi quan sát những cây cau cao vút cần thu hoạch, ông đeo "nài" vào hai bàn chân, rồi nhanh nhẹn bám vào thân cây, leo lên như một chú sóc. Mỗi bước leo là một sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sức mạnh và sự dẻo dai, bởi thân cau không chỉ cao hàng chục mét mà còn trơn trượt, đặc biệt là vào mùa mưa từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch.
Với kinh nghiệm dày dặn, ông Chín thường chọn những cây cau có thân khô ráo để leo trước, những cây ướt đẫm nước mưa sẽ để lại cho những ngày nắng. "Nghề này tuy vất vả, nguy hiểm nhưng thu nhập cũng khá", ông Chín chia sẻ. "Vào chính vụ, khi cau được giá, mỗi ngày tôi có thể kiếm được 1 đến 3 triệu đồng. Nhờ vậy mà tôi có thêm tiền cho con cái ăn học".
Cũng giống như ông Chín, anh Danh Trình ở huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang đã có hơn 15 năm gắn bó với nghề hái cau thuê. Anh Trình cho biết trên báo Tuổi trẻ Online, so với các loại cây khác, việc leo trèo trên những cây cau cao từ 15 đến 30 mét đòi hỏi kỹ thuật và sự tập trung cao độ. Thân cau nhỏ, trơn trượt, người leo phải biết cách kết hợp nhịp nhàng giữa lực tay, lực chân và sự uyển chuyển của cơ thể, tựa như môn võ Thái cực quyền.
Sau một buổi leo cau, anh Danh Trình vui vẻ nói nghề nguy hiểm nhưng giúp gia đình anh có cuộc sống ổn định. Ảnh: Tuổi trẻ Online
"Quan trọng nhất là phải kẹp chặt sợi dây 'nài' vào hai chân để tạo điểm tựa vững chắc", anh Trình nhấn mạnh. "Nếu không quen sử dụng dây nài, tay chân sẽ bị tê mỏi, rất nguy hiểm. Mùa nắng thì còn đỡ, chứ mùa mưa mà leo thì phải cẩn thận gấp bội, chỉ cần sơ sẩy một chút là có thể gặp tai nạn".
Dù nguy hiểm và vất vả là vậy, nhưng nghề hái cau vẫn là nguồn sống của nhiều người dân, bởi nó mang lại thu nhập ổn định quanh năm.
Từ câu chuyện về những người thợ hái cau, ta thấy được nghị lực phi thường của con người trước những thử thách của cuộc sống. Dù công việc nguy hiểm, đòi hỏi kỹ thuật cao và sức khỏe bền bỉ, họ vẫn kiên trì bám trụ với nghề, vượt qua khó khăn để mưu sinh, nuôi sống bản thân và gia đình. Hình ảnh người thợ thoăn thoắt leo lên ngọn cau cao vút cũng là biểu tượng cho sự nỗ lực vươn lên, không ngừng chinh phục những đỉnh cao mới. Câu chuyện này nhắc nhở chúng ta rằng, dù trong hoàn cảnh nào, chỉ cần có ý chí, nghị lực và lòng quyết tâm, chúng ta đều có thể vượt qua mọi khó khăn để đạt được mục tiêu của mình.
