Xạ đen là gì?
Xạ đen (Celastrus hindsii Benth), hay còn được biết đến với những cái tên như bạch vạn hoa, cây bách giải, cây dây gối, là một loại cây dây leo thân gỗ. Theo Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội, trong tự nhiên, xạ đen thường leo bám vào các cây lớn. Khi được trồng, cành của chúng sẽ đan xen vào nhau tạo thành búi. Thân cây xạ đen có hình tròn, chiều dài dao động từ 3 đến 10 mét. Màu sắc của thân cây cũng biến đổi theo từng giai đoạn phát triển: lúc non có màu xám nhạt, không có lông; khi trưởng thành chuyển sang màu nâu và xuất hiện lông; cuối cùng, thân cây sẽ dần chuyển sang màu xanh.
Cây xạ đen thường mọc hoang ở vùng đồi núi phía Bắc nước ta, đặc biệt là ở các tỉnh như Ninh Bình, Hòa Bình và Thừa Thiên Huế. Ảnh minh họa
Cây xạ đen thường mọc hoang ở vùng đồi núi phía Bắc nước ta, đặc biệt là ở các tỉnh như Ninh Bình, Hòa Bình và Thừa Thiên Huế. Theo Đông y, xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như thông kinh, lợi tiểu, chữa ung nhọt, lở loét, tiêu viêm, mát gan mật, giảm tiết dịch và tăng cường sức đề kháng. Chính vì những công dụng tuyệt vời này mà xạ đen được nhiều người tin dùng. Tuy nhiên, không phải ai cũng am hiểu về hình dáng của loại cây thuốc quý này.
Tác dụng của cây xạ đen
Hỗ trợ điều trị u bướu
Xạ đen chứa hai hợp chất quan trọng là flavonoid và quinon, có khả năng hóa lỏng các tế bào loạn phát, từ đó làm chậm sự phát triển của khối u ngay từ giai đoạn mới hình thành. Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị u bướu của xạ đen. Tuy nhiên, những kết quả này mới chỉ dừng lại ở giai đoạn nghiên cứu và cần thêm thời gian để kiểm chứng.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp
Xạ đen có tác dụng hỗ trợ điều hòa huyết áp, đặc biệt tốt cho những người bị tăng huyết áp. Việc sử dụng xạ đen cũng rất đơn giản, bạn chỉ cần đun lá xạ đen với nước uống mỗi ngày hoặc pha trà xạ đen để uống đều đặn.
Hỗ trợ trị máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ
Nghiên cứu của Học Viện Quân Y đã chứng minh rằng xạ đen rất tốt cho người bệnh máu nhiễm mỡ. Uống nước sắc từ loại cây thuốc nam này mỗi ngày giúp cải thiện đáng kể tình trạng mỡ máu và gan nhiễm mỡ.
Cải thiện giấc ngủ, trị suy nhược thần kinh
Xạ đen có tác dụng hỗ trợ điều hòa huyết áp, đặc biệt tốt cho những người bị tăng huyết áp. Ảnh minh họa
Với vị hơi chát, đắng, tính hàn, xạ đen là một lựa chọn tuyệt vời cho những người thường xuyên mất ngủ do suy nhược thần kinh hoặc thiếu máu (âm hư hỏa vượng theo Đông y). Không chỉ vậy, xạ đen còn giúp tăng cường tuần hoàn máu não, hỗ trợ điều trị chứng hoa mắt, chóng mặt.
Cách dùng xạ đen thanh lọc cơ thể
Chuyên gia Đông y khẳng định lá xạ đen không độc, tuy nhiên, bạn nên sử dụng với liều lượng vừa phải, khoảng 50g lá khô hoặc 100g thân cây để sắc uống.
Người bị các vấn đề về tiêu hóa hoặc men gan tăng có thể dùng 100g xạ đen nấu với 1,8 lít nước, đun sôi khoảng 20-30 phút rồi uống như trà.
Mặc dù một số nghiên cứu cho thấy xạ đen có khả năng ức chế ung thư, nhưng tác dụng này mới chỉ dừng lại ở lý thuyết. Trên thực tế, hiệu quả của xạ đen còn phụ thuộc vào cơ địa và loại ung thư. Do tế bào ung thư nhân lên rất nhanh và đã bị hư hỏng, nên cần có thêm nghiên cứu để xác định chính xác tác động của xạ đen lên màng tế bào và nhân tế bào ung thư.
Đối với các khối u lành tính, bạn có thể sử dụng lá xạ đen để hỗ trợ điều trị.
Ai không nên dùng xạ đen
Mặc dù xạ đen mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng. Dưới đây là những đối tượng cần thận trọng hoặc tránh dùng xạ đen:
Phụ nữ có thai và cho con bú: Chưa có đủ nghiên cứu về ảnh hưởng của xạ đen đến thai nhi và trẻ bú mẹ. Để đảm bảo an toàn, phụ nữ có thai và cho con bú nên tránh sử dụng xạ đen.
Trẻ em dưới 5 tuổi: Hệ tiêu hóa và các cơ quan của trẻ nhỏ còn non yếu. Tránh sử dụng xạ đen cho trẻ em dưới 5 tuổi, trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
Người bị huyết áp thấp: Xạ đen có tác dụng hạ huyết áp. Người bị huyết áp thấp sử dụng xạ đen có thể gặp phải tình trạng tụt huyết áp, gây chóng mặt, mệt mỏi.
Người bị bệnh thận: Xạ đen có thể làm tăng gánh nặng cho thận. Người bị suy giảm chức năng thận nên thận trọng khi sử dụng xạ đen.
Người bị dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với các thành phần trong xạ đen. Nếu bạn có tiền sử dị ứng với các loại thảo dược, hãy cẩn thận khi sử dụng xạ đen.
Người đang sử dụng thuốc điều trị bệnh: Xạ đen có thể tương tác với một số loại thuốc. Nếu bạn đang điều trị bệnh bằng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng xạ đen.
