Cây lý chua đen (tên khoa học là Ribes nigrum) là một loại cây bụi, sinh trưởng ở vùng có khí hậu ôn đới. Loại cây này thường cao khoảng 1 – 2 m, lá hình trái tim, rộng tới 10 cm. Mép lá có răng cưa, mặt dưới có lông. Hoa cây lý chua đen có màu xanh tím nâu. Quả màu đen, có mùi thơm và thường mọc thành chùm.
Về khu vực sinh trưởng, lý chua đen thường được tìm thấy nhiều ở Châu Âu, Bắc Mỹ, New Zealand và Châu Á. Loại quả mọng nhỏ bé nhưng mạnh mẽ này đã được sử dụng trong y học từ thời Trung cổ do những đặc tính đáng kinh ngạc của chúng.
Trong quả lý chua đen cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể con người. Trong đó, lượng vitamin C của loại quả này được cho là gấp 5 lần chanh. Cụ thể, có khoảng 160mg – 285mg vitamin C trong 100gr quả lý đen tươi. Còn của quả chanh là 53mg. Do đó, các chuyên gia cho rằng, chỉ cần tiêu thụ 20g quả lý đen tươi sẽ cung cấp đủ lượng vitamin C được khuyến nghị hàng ngày (RDA) cho cơ thể.
Dưới đây là những công dụng bất ngờ khác của quả lý chua đen mà bạn có thể chưa biết:
Giảm nồng độ cholesterol
Chúng ta đều biết rằng nồng độ LDL cholesterol cao trong cơ thể là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, gan và các rối loạn chuyển hóa khác. Các nghiên cứu cho thấy chế độ ăn giàu hợp chất hữu cơ anthocyanin, chẳng hạn như trái lý chua đen sẽ giúp làm giảm tổng lượng cholesterol xấu và nâng mức cholesterol tốt.
Bên cạnh đó, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng polyphenol trong quả lý chua đen có khả năng cải thiện hoạt động tim mạch, trong đó bao gồm cả làm giảm nguy cơ đột quỵ do huyết khối và cung lượng tim – ở những người đi xe đạp được thử nghiệm tiêu thụ quả lý chua đen trong 7 ngày.
Một nghiên cứu khác đã chứng minh người sử dụng nước ép lý chua đen nồng độ cao (20%) trong 6 tuần đã cải thiện đáng kể chức năng nội mô thông qua đáp ứng giãn mạch qua trung gian dòng chảy (FMD) so với nhóm giả dược hoặc sử dụng nước ép nồng độ thấp (6,4%).
Cải thiện não bộ
Chiết xuất lý chua đen giúp ức chế quá trình peroxy hóa lipid trong cơ thể, từ đó mang lại lợi ích trong việc bảo vệ hệ thống thần kinh trung ương của con người. Nếu không có tác dụng này, các gốc tự do sẽ tích tụ trong hệ thống của bạn. Đây được biết đếm là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh thoái hóa thần kinh, bao gồm bệnh Alzheimer , Huntington và Parkinson.
Kiểm soát lượng đường trong máu
Trong quả lý chua đen có chứa hàm lượng mangan dồi dào. Việc bổ sung mangan vào chế độ ăn uống có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu. Hoạt chất này còn giúp con người xử lý glucose trong cơ thể, góp phần làm cho lượng đường cân bằng hơn. Chính vì vậy, lý chua đen được liệt kê vào danh sách các loại quả lý tưởng cho người tiểu đường.
Tăng cường hệ miễn dịch
Công dụng tiếp theo của quả lý chua đen chính là tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Anthocyanins trong loại quả này đã được chứng minh là tăng cường phản ứng miễn dịch, từ đó giúp cơ thể bạn chống lại nhiễm trùng và virus hiệu quả hơn. Lấy ví dụ như virus cúm.
Chống oxy hóa
Nhiều nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng hàm lượng chất chống oxy hóa trong quả lý chua đen có thể bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi stress oxy hóa, từ đó ngăn ngừa mất trí nhớ và chống lại quá trình lão hóa.
Tốt cho thị giác
Các chuyên gia chỉ ra trong hạt lý chua đen có chứa một lượng lớn anthocyanin. Đây là thành phần cực kỳ tốt cho mắt. Nó giúp làm tăng lưu lượng máu nuôi dưỡng đến mắt ở các bệnh nhân tăng/giảm nhãn áp và làm chậm sự suy giảm thị lực.
Tăng cường sức khỏe của thận
Một trong những cách thưởng thức loại quả này dễ dàng và ngon miệng nhất chính là chế biến thành nước ép. Nước ép từ quả lý chua đen cũng có khả năng hỗ trợ ức chế sự hình thành sỏi thận bằng cách tăng tính kiềm trong nước tiểu, thúc đẩy sự bài tiết axit citric và axit oxalic dư thừa ra khỏi cơ thể.
Bên cạnh đó, các dưỡng chất có trong quả lý chua đen sẽ phát huy tác dụng chống oxy hóa và chống viêm, từ đó ngăn ngừa rối loạn thận mãn tính.
Khuê Hiền (Tổng hợp)
