Hành trình gian nan của nữ sinh trượt đại học
Năm 1997, nữ sinh Câu Tĩnh (Sơn Đông, Trung Quốc) bước vào kỳ thi đại học với sự tự tin khi đạt vị trí thứ 4 toàn huyện, thứ nhất toàn trường trong kỳ thi thử. Tuy nhiên, kết quả thi chính thức của cô lại thấp bất ngờ, khiến nữ sinh không đủ điểm đỗ đại học.
Thầy giáo chủ nhiệm, đồng thời là Hiệu trưởng trường cấp 3 tên Trần Lâm đã khuyên cô không nộp hồ sơ mà chờ thi lại vào năm sau. Quyết định này đẩy gia đình vốn nghèo khó Câu Tĩnh vào tình cảnh túng quẫn hơn khi phải chi trả cho học phí ôn thi lại.
Dù nỗ lực ôn luyện, Câu Tĩnh tiếp tục thất bại trong kỳ thi năm sau và buộc phải nhập học một trường nghề kém chất lượng tại địa phương. Sau khi tốt nghiệp, cô chỉ có thể làm những công việc như bán mỹ phẩm hay tổng đài viên, chật vật vì thiếu bằng cấp. Trong khi đó, bạn bè cùng lớp năm xưa trở thành giáo viên, làm việc tại các doanh nghiệp lớn, thậm chí có người đạt học vị Tiến sĩ. Sự thất bại liên tiếp khiến Câu Tĩnh tự ti, cắt đứt liên lạc với bạn bè cũ.
Cuộc sống của Câu Tĩnh chỉ dần ổn định khi cô chuyển đến Chiết Giang và bắt đầu kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử. Tuy nhiên, năm 2002, một lá thư bất ngờ từ thầy Trần Lâm khiến Câu Tĩnh vô cùng bàng hoàng, Người thầy thừa nhận đã đánh tráo bài thi của Câu Tĩnh với con gái mình tw Trần Tiểu Huy, để giúp con có cơ hội vào đại học. Thầy giáo mong cô tha thứ dù đã vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Vì mới kết hôn và có con, Câu Tĩnh chọn im lặng để tránh xáo trộn thêm cuộc sống.
Sống với danh tính giả suốt 20 năm
Một người trong làng tình cờ cho người phụ nữ này biết họ đã gặp một “Câu Tĩnh” khác tại Bắc Kinh. Câu Tĩnh nghi ngờ Trần Tiểu Huy vẫn đang mạo danh mình vì tên cô rất hiếm gặp. Khi Internet chưa phổ biến, cô không thể xác minh thông tin ngoài lá thư tay của thầy Trần.
Mãi đến năm 2015, tại buổi họp lớp, bạn bè cũ mới tiết lộ sự thật: Trần Tiểu Huy đã sử dụng danh tính của Câu Tĩnh để làm giáo viên. “Cô ấy có ngoại hình rất giống tôi, cao gần bằng tôi, đeo kính, khuôn mặt vuông. Nếu nhìn từ xa không thể phân biệt được” Câu Tĩnh chia sẻ. Người phụ nữ này cho rằng việc mạo danh đã được tính toán kỹ lưỡng.
Giữ bí mật về việc mạo danh suốt nhiều năm, bạn bè cảm thấy nhẹ nhõm khi thấy Câu Tĩnh giờ đây có cuộc sống ổn định và gia đình hạnh phúc. Dù vậy, cô do dự về việc tố cáo vì thiếu bằng chứng thuyết phục.
Sau 20 năm kể từ ngày thi cuối cấp, khi các công cụ tra cứu thông tin phổ biến hơn, Câu Tĩnh đã tìm thấy tấm bằng đại học có tên mình. Năm 2020, khi các vụ bê bối ăn cắp danh tính nổi lên tại Trung Quốc, đặc biệt là trường hợp người phụ nữ tên Trần Xuân Tú bị đánh cắp giấy báo nhập học, Câu Tĩnh quyết định công khai câu chuyện của mình trên mạng xã hội. Cô nộp đơn khiếu nại lên Sở Giáo dục tỉnh Sơn Đông (Trung Quốc) và báo cảnh sát.
Lúc này, thầy Trần Lâm tìm đến mẹ Câu Tĩnh, đe dọa gây khó khăn cho việc thi đại học của em gái cô và đề nghị bồi thường 10.000 NDT (khoảng 36 triệu đồng). Gia đình Câu Tĩnh từ chối và kiên quyết đưa vụ việc ra ánh sáng.
Cảnh sát tiến hành xác minh bài thi đại học dựa trên chữ viết, kết luận kết quả của Câu Tĩnh và Trần Tiểu Huy đã bị can thiệp. Trần Tiểu Huy bị đuổi việc vì bằng cấp giả. 15 người liên quan đến vụ bê bối, bao gồm những cá nhân hành động theo chỉ đạo hoặc mối quan hệ với thầy Trần Lâm bị xử lý theo pháp luật Trung Quốc.
Dù bị tước mất cơ hội học đại học, Câu Tĩnh đã tự học và xây dựng cuộc sống tốt theo cách của riêng mình. “Tôi dạy các con mình không chỉ chú trọng điểm số mà cần phát triển toàn diện, tự lập và có tâm lý mạnh mẽ. Đó là những gì tôi học được từ xã hội”, người phụ nữ chia sẻ.
Kim Linh (Theo Toutiao)
