Năm 2023, một bước tiến quan trọng trong cuộc đua tài nguyên chiến lược tại châu Âu đã được ghi nhận. Vào thời điểm đó, Tập đoàn khai khoáng quốc doanh LKAB của Thụy Điển thông báo đã phát hiện mỏ đất hiếm lớn, là nguồn nguyên liệu không thể thiếu trong sản xuất xe điện và tua-bin gió.
Theo công bố, mỏ này nằm ngay cạnh mỏ quặng sắt Kiruna của họ ở vùng cực Bắc Thụy Điển, với trữ lượng hơn 1 triệu tấn oxit đất hiếm. Đây được xem là phát hiện đáng kể trong bối cảnh Liên minh châu Âu đang nỗ lực đẩy nhanh quá trình chuyển dịch sang năng lượng sạch, đồng thời giảm phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc – quốc gia hiện thống trị chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu.
Ông Jan Mostrom, CEO LKAB, nhấn mạnh: “Đây là mỏ đất hiếm lớn nhất được biết đến tại khu vực của chúng tôi. Nó có thể trở thành nền tảng quan trọng cho việc sản xuất các nguyên liệu thô chiến lược – yếu tố then chốt để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh của châu Âu”.
Những nguyên tố đất hiếm như praseodymium và neodymium trong mỏ này là thành phần quan trọng để sản xuất nam châm công suất cao, ứng dụng trong động cơ xe điện và các thiết bị công nghệ gió. LKAB khẳng định trữ lượng tại Kiruna có thể đáp ứng “một phần đáng kể nhu cầu của châu Âu” trong lĩnh vực xe điện (EV).
Tuy vậy, việc khai thác mỏ này vào thời điểm đó chưa thể bắt đầu sớm, ngay cả trong trường hợp các thủ tục cấp phép diễn ra nhanh chóng. Ông Mostrom cho biết: “Sẽ mất ít nhất 10–15 năm nữa chúng tôi mới có thể thực sự bắt đầu khai thác và cung cấp nguyên liệu ra thị trường”.
Dù được đánh giá là lớn nhất châu Âu vào thời điểm đó, mỏ Kiruna vẫn chỉ chiếm chưa đến 1% tổng trữ lượng 120 triệu tấn đất hiếm mà Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ ước tính trên toàn cầu.
Chỉ 1 năm sau đó, vào năm 2024, công ty Rare Earths Norway (REN) thông báo phát hiện thêm một mỏ đất hiếm khổng lồ tại khu phức hợp Fen ở miền Nam Na Uy. Mỏ này có trữ lượng 8,8 triệu tấn, vượt mỏ đất hiếm ở Thụy Điển và trở thành nguồn cung đất hiếm lớn nhất toàn châu Âu.
Phát hiện này của REN được đánh giá là cột mốc quan trọng, ý nghĩa lớn đối với Na Uy và toàn châu Âu.
Ánh Lê (Tổng hợp: Euronews, Rare Earths Norway)
