"Điều đó chưa bao giờ xảy ra trong 22 năm qua." Phát biểu của ông Eddie Cue, Phó Chủ tịch cao cấp phụ trách dịch vụ tại Apple, đã làm rung chuyển toàn bộ ngành công nghệ khi ông xuất hiện làm chứng tại phiên tòa chống độc quyền của Bộ Tư pháp Mỹ chống lại Google vào thứ Tư vừa qua.
Sự kiện mà ông Cue nhắc đến không phải là một thảm họa hay khủng hoảng nào, mà là một thống kê tưởng chừng như bình thường: lượng tìm kiếm Google trên trình duyệt Safari của Apple đã sụt giảm vào tháng trước. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên điều này xảy ra kể từ khi Safari ra đời, đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong cách con người tương tác với internet.
Nguyên nhân đằng sau sự suy giảm này, theo lời ông Cue, chính là sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo. "Mọi người đang sử dụng AI," ông tuyên bố trước tòa án, gọi đây là "một sự thay đổi căn bản" đang dần xâm thực vào sự thống trị lâu đời của tìm kiếm truyền thống. Thay vì gõ từ khóa vào thanh tìm kiếm Google như thói quen 22 năm qua, người dùng iPhone và iPad ngày càng chuyển sang hỏi ChatGPT, Claude hay các AI chatbot khác.
Phản ứng của Google đến nhanh chóng và có phần hoảng loạn. Chỉ vài giờ sau khi tin tức lan truyền và cổ phiếu Alphabet lao dốc 7.3%, Google đã vội vàng đưa ra một tuyên bố nhấn mạnh về "sự tăng trưởng truy vấn tổng thể" mà không hề đề cập cụ thể đến lượt tìm kiếm trên Safari. Công ty tìm kiếm lớn nhất thế giới khẳng định vẫn thấy sự gia tăng tổng thể trong Search, bao gồm cả từ các thiết bị và nền tảng của Apple, rồi nhanh chóng chuyển hướng nói về những tính năng mới như tìm kiếm bằng giọng nói và Google Lens.
Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích cho rằng tuyên bố của Google có thể đúng về mặt kỹ thuật nhưng lại gây hiểu lầm. Việc Google né tránh nói trực tiếp về Safari và chuyển sang nói về "tăng trưởng tổng thể" được coi như một dấu hiệu cho thấy họ đang cố gắng che đậy một thực tế không mấy tích cực. Hơn nữa, việc nhấn mạnh vào số lượng truy vấn thay vì chất lượng hay mức độ hài lòng của người dùng cũng khiến nhiều người đặt câu hỏi về độ tin cậy của những con số này.
Trong khi Google đang loay hoay với những tuyên bố phòng thủ, Apple lại có những kế hoạch táo bạo cho tương lai. Cue tiết lộ rằng Apple đang "tích cực xem xét" việc đại tu hoàn toàn Safari để tập trung vào các công cụ tìm kiếm được hỗ trợ bởi AI. Công ty đang đánh giá nghiêm túc nhiều nhà cung cấp AI hàng đầu, từ OpenAI với ChatGPT, Perplexity AI, Anthropic với Claude, cho đến cả DeepSeek từ Trung Quốc và Grok của Elon Musk.
"Trước khi có AI, cảm giác của tôi là không có lựa chọn nào khác hợp lý hơn," Cue thừa nhận. "Nhưng hiện tại, điều này có tiềm năng lớn hơn nhiều vì có những người chơi mới tấn công vấn đề theo cách khác." Ông cho biết Apple sẽ thêm những lựa chọn này vào danh sách, mặc dù chúng có thể không trở thành mặc định ngay lập tức vì vẫn cần cải thiện thêm.
Điều thú vị là bất chấp những lời ca ngợi dành cho tìm kiếm bằng AI, Cue vẫn thừa nhận rằng ông đã "mất ngủ" vì lo ngại về khả năng mất đi thỏa thuận béo bở với Google. Hợp đồng trị giá ước tính 19-20 tỷ USD mỗi năm này vẫn là "thỏa thuận tài chính có lợi nhất" mà Apple có được, khiến việc duy trì Google làm công cụ tìm kiếm mặc định trên Safari vẫn là ưu tiên hàng đầu về mặt kinh tế.
Nguyễn Hải (Theo Bloomberg)
