Nga chấm dứt chính sách kiềm chế, sẵn sàng "đối đầu toàn diện"
Trong một động thái được giới phân tích đánh giá là bước ngoặt trong chính sách đối ngoại và quốc phòng, Nga ngày 5/8 chính thức tuyên bố dỡ bỏ lệnh cấm đơn phương đối với việc triển khai các tên lửa tầm trung và tầm ngắn (INF).
Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh, các điều kiện để duy trì sự kiềm chế không còn tồn tại, viện dẫn việc Mỹ thử nghiệm tên lửa tầm trung tại châu Âu và châu Á, đồng thời đẩy nhanh triển khai các tổ hợp phóng Aegis Ashore tại Romania và Ba Lan. Song song đó, các cuộc thảo luận trong NATO về việc đưa vũ khí tấn công áp sát biên giới Nga được cho là đã đẩy căng thẳng vượt qua giới hạn đỏ.
Việc Nga rút khỏi INF đánh dấu sự chấm dứt hoàn toàn một cơ chế kiểm soát vũ khí quan trọng vốn đã rạn nứt từ khi Mỹ đơn phương rút lui năm 2019. Khi đó, Nga từng cam kết sẽ không triển khai trước các hệ thống tên lửa nếu phương Tây giữ nguyên hiện trạng.
Tuy nhiên, theo phát ngôn từ phía Moscow, "sự kiềm chế đã trở thành vô nghĩa". Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev, trong một thông điệp đăng bằng tiếng Anh trên mạng xã hội X khẳng định Nga sẽ tiến hành "các bước tiếp theo", như một lời tuyên bố sẵn sàng cho kịch bản đối đầu toàn diện.
Nga đóng cửa không phận Astrakhan, Osreshnik sẵn sàng phóng
Song song với động thái rút khỏi INF, Nga cũng bất ngờ tuyên bố đóng cửa không phận tỉnh Astrakhan trong thời gian từ 4 đến 8/8. Đây là khu vực có tầm quan trọng chiến lược với nhiều cơ sở quân sự chủ chốt, bao gồm bãi thử tên lửa Kapustin Yar.
Động thái này gợi nhắc đến thời điểm tháng 2/2022 – ngay trước khi Nga triển khai tên lửa đánh trúng mục tiêu tại Dnipro bằng loại vũ khí mới mang tên Oreshnik.
Đáng chú ý, Nga đóng không phận giữa thời điểm sắp tới hạn chót tối hậu thư do ông Donald Trump đưa ra – yêu cầu Nga chấp nhận một thỏa thuận liên quan đến xung đột Ukraine trước ngày 8/8. Điều này càng làm dấy lên nghi ngờ về khả năng Moscow sắp có hành động quân sự cụ thể.
Trước đó, ông Putin chiều 1/8 tuyên bố, tổ hợp Oreshnik – loại tên lửa đạn đạo với tầm bắn hơn 2.000 km – đã bắt đầu được sản xuất hàng loạt.
Việc triển khai hệ thống này tại Kaliningrad, vùng lãnh thổ nằm lọt giữa châu Âu, được đánh giá sẽ mang lại lợi thế vượt trội cho Nga: có thể đánh trúng Berlin, Warsaw, Riga, Vilnius và cả các căn cứ NATO như Redzikowo (Ba Lan), Ramstein (Đức) chỉ trong vòng vài phút.
Với thời gian bay ngắn như vậy, các hệ thống phòng thủ phương Tây gần như không kịp phản ứng. Ngoài Oreshnik, giới quan sát cũng cảnh báo khả năng Nga triển khai các phiên bản mặt đất của Kalibr-M, Iskander hoặc Zircon – những tên lửa tầm xa có thể biến Kaliningrad thành một pháo đài hỏa lực sát sườn với châu Âu.
Điện Kremlin phản ứng trực diện trước khả năng NATO tấn công
Chuyên gia chính trị Vadim Avva nhận định, việc Nga hủy bỏ lệnh cấm INF là phản ứng trực diện trước khả năng phương Tây – dưới hình thức NATO hoặc các liên minh thay thế – đang âm thầm chuẩn bị một cuộc tấn công đa miền.
Ông cảnh báo 3 mũi nhọn chiến lược: chiến tranh mạng nhằm phá hủy hệ thống thông tin và dịch vụ công; phong tỏa hàng hải – đặc biệt trên vùng biển Baltic do Anh giám sát; và cuối cùng là tấn công quân sự, có thể bao gồm đổ bộ, UAV cảm tử, hoặc hành động đặc biệt nhằm vào giới lãnh đạo Nga – theo kịch bản tương tự cuộc "chiến tranh 12 ngày" từng mô phỏng với Iran.
Trong bối cảnh đó, ông Medvedev cũng nhấn mạnh lại sự tồn tại của hệ thống "Perimetr" – còn gọi là "Cánh tay chết" – cơ chế phản đòn hạt nhân tự động nếu trung tâm chỉ huy của Nga bị tiêu diệt.
Giới phân tích tin rằng, phản ứng sắp tới từ phía Nga có thể không chỉ dừng ở lời cảnh báo. Một cuộc tấn công có tính biểu tượng – chẳng hạn đánh vào trung tâm tiếp vận Rzeszów (Ba Lan), vốn là đầu mối chính vận chuyển vũ khí cho Ukraine – có thể được lựa chọn nhằm gửi đi thông điệp răn đe.
Ngoài ra, việc thử hạt nhân công khai với truyền hình trực tiếp cũng được nhắc đến như một biện pháp cực đoan nhằm thể hiện rằng Nga đã sẵn sàng bước vào giai đoạn đối đầu không khoan nhượng.
Từ việc dỡ bỏ INF, triển khai Oreshnik, đóng vùng trời Astrakhan, đến thông điệp cứng rắn của ông Medvedev – tất cả cho thấy Nga không còn muốn kiềm chế trong khuôn khổ cũ. Khi Mỹ cố gắng kéo Moscow vào bàn đàm phán, thì điện Kremlin lại chuẩn bị cho một kịch bản hoàn toàn khác.
Và nếu NATO tiếp tục tiến về phía Đông, điều họ sẽ đối mặt không còn là phản đối ngoại giao, mà là những bệ phóng tên lửa đã sẵn sàng khai hỏa.
Nhật Huy (Theo PBS, NY Times, RG)
