Thị phần khiêm tốn
Theo Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), lượng xe máy bán ra trong quý 4 năm 2024 đạt mức 760.734 xe, tăng 10,89% so với quý trước và tăng 11,55% so với cùng kỳ năm 2023. Số liệu lũy kế, tổng doanh số bán hàng VAMM năm 2024 là 2.653.607 xe, tăng 5,64% so với năm 2023. Đây là số liệu tổng hợp bán hàng của nhiều dòng xe gồm xe số, xe tay ga, xe tay côn và xe thể thao của 5 thành viên VAMM gồm Công ty Honda Việt Nan, công ty Piaggio Việt Nam, công ty Việt Nam Suzuki, Công ty SYM Việt Nam và công ty Yamaha Motor Việt Nam.
Đáng lưu ý, trong số 5 nhà sản xuất trên, chỉ có Honda Motor Việt Nam (Honda Việt Nam) là công bố doanh số cụ thể. Trong năm 2024, hãng đã bán tới 2.147.025 xe, đạt tỷ lệ 80,9% số xe máy bán ra của VAMM. Như vậy, con số chưa đến 20% thị phần xe máy bán ra trên thị trường của Hiệp hội này được chia đều cho 4 công ty còn lại.
Nổi lên như một trong những đối thủ hàng đầu của Honda Việt Nam trong phân khúc xe tay ga hạng sang, Piaggio Việt Nam hiện đang sản xuất và phân phối 10 mẫu xe gồm: Vespa Primavera, Vespa Sprint, Vespa GTS series, Vespa Sei Giorni, Piaggio Liberty series, Piaggio Liberty S, Piaggio Medley, Piaggio Medley S, Piaggio Zip, Piaggio Fly.
Trong đó, các mẫu xe mang thương hệu Vespa đang được niêm yết giá từ 77,8 triệu đồng đến 159,8 triệu đồng. Các mẫu xe mang thương hiệu Piaggio có giá từ 57,5 triệu đồng đến 340 triệu đồng. Ở mức giá này, khi so sánh với các phiên bản Honda SH và các mẫu xe hàng đầu khác của Honda Motor Việt Nam, giá của Vespa hay Piaggio không cao hơn nhiều.
Mặc dù là thương hiệu xe ga hạng sang quen thuộc với người tiêu dùng Việt Nam với thâm niêm xâm nhập thị trường hàng chục năm, tuy nhiên khi nhắc đến Vespa và Piaggio, nhiều người tiêu dùng vẫn mặc định những chiếc xe tay ga đến từ nước Ý là đắt đỏ, cần chăm sóc, bảo dưỡng nhiều và nhất là… mất giá khi bán lại.
Theo thống kê, doanh số bán xe của Piaggio Việt Nam liên tục lao dốc từ 2013, giảm với khoảng 55.000-56.000 xe xuống 44.000 xe năm 2017. Tính đến cuối tháng 11/2018, Piaggio Việt Nam cho biết đã sản xuất khoảng 98 ngàn xe. Sau thời điểm này, các số liệu liên quan đến doanh số, sản lượng của Piaggio Việt Nam không được công bố công khai. Tuy nhiên, dựa trên tỷ lệ chia trung bình trong thị phần gần 20% trên thị trường cùng với 3 nhà sản xuất xe máy còn lại của VAMM, doanh số bán ra của công ty này sẽ khó có sự đột phá.
Những tranh cãi trái chiều
Trong một cuộc khảo sát gần đây trên mạng xã hội, được nhiều người tiêu dùng và những người quan tâm tham gia thì có rất nhiều lý do dẫn đến việc doanh số các thương hiệu xe máy Piaggio và Vespla chưa thực sự tạo ra sự ấn tượng đối với thị trường. Những ý kiến tranh cãi trái chiều về những mẫu xe mang thương hiệu này cũng đang cho thấy ấn tượng cũng như sự quan tâm của người tiêu dùng Việt đối với các mẫu xe này.
“Độ bền thấp, xăng thì uống nhiều, phụ tùng phần lớn là hàng "China" mà giá thành thì đắt đỏ nhất cộng thêm sửa chữa thì phức tạp hơn các xe truyền thống nên các thợ rất ngại sửa xe này. Chưa kể là đại lý thì cũng không muốn kinh doanh phụ tùng vì vậy mà khâu nào của xe này cũng bị đội giá khiến người dân không còn mặn mà với xe này. Dùng một thời gian là ai cũng muốn bán đi”, một ý kiến từ tài khoản mạng xã hội có tên Hoàng Văn cho biết.
Ý kiến kể trên nhanh chóng nhận được sự tán thành của nhiều người chung quan điểm. “Bảo dưỡng thì đắt đỏ, nhanh tã, chán ngay. Cạnh tranh với xe xăng còn khó giờ lại thêm xe điện”. “Không bền, vật tư phụ tùng thay thế đắt”, “Được mỗi cái đẹp, còn lại đắt, phụ tùng bảo dưỡng đắt, nặng, tốn xăng, dễ ngã, ga cứng, kêu to, cốp bé, yên ngắn lại cao…”
Về mặt giá cả và khấu hao của xe, tài khoản Đ.H.Y chia sẻ: “Con vespa trắng nhập ngày xưa cả biển ra xe ngót gần cả 100 triệu, xong cuối cùng thanh lý rã đồ được 1 triệu. Tiền bảo dưỡng sửa chữa bao nhiêu năm chưa tính đến, động đến cái gì cũng đắt, ngốn xăng thì thôi rồi, xong dắt thì nặng, được cái thích vì dáng xe đẹp".
Bên cạnh đó cũng có nhiều ý kiến bảo vệ cho những mẫu xe mang thương hiệu Ý: “Piaggio đời trước thì đúng không bền và hao xăng thật. Từ các đời Iget sau này nhà em có 2 cái, xăng thì cao hơn Honda cỡ 20%, bảo dưỡng đình kỳ 3.000 km/1 lần trộm vía chưa hỏng hóc thay thế gì cả, chỉ thay mỗi lốp, máy móc thì đi đầm chắc….”, “Vespa nói riêng hay xe Ý nói chung có lối đi riêng. Vespa không dành cho số đông. Bây giờ nếu chọn, tôi vẫn chọn Vespa”.
Một bình luận khác chia sẻ góc nhìn đầy khách quan của một người dùng có nickname Sin Phạm: “Giá bán không quá cao so với phân khúc NHƯNG mà hạ phân khúc để so sánh người dùng cũng ít chọn Piaggio vì: Thứ nhất, xe nặng. Có thể trọng lượng phân bổ không đều dẫn đến xe rất nặng đuôi, dẫn đến dong xe rất khó và kèm theo hay lệch đuôi, hỏng bạc đạn treo máy. Thứ hai là kén dáng. Thứ ba là xe “đỏng đảnh”, tốn xăng và không hề “lành” như các đối thủ scooter Honda lẫn Yamaha. Thứ tư, thiết kế châu Âu: Ai đi xe từ ô tô đến motor của châu Âu rồi đều biết, vì tiêu chuẩn hay tính cách nào đó mà người EU rất thích làm phức tạp hoá các bộ phận máy móc, dẫn đến Piaggio có rất nhiều thứ để hỏng, mà những thứ đó sửa đã đắt lại còn ko xong”.
Người dùng này đưa ra ví dụ, "bệnh lệch đuôi" của các dòng Liberty và Vespa, không chỉ phải thay bạc đạn, mà phải thay cả dàn bạc treo máy, ống lót rồi cao su lót. "Riêng bộ đó chính hãng thay xong khóc thét, điều mà Honda hay Yamaha lại chẳng mấy khi hỏng. Các lý do khác được đưa ra như phụ tùng đắt đỏ, thiết kế kém bền", “Từ cái dung tích nhớt, đến cấu trúc động cơ, đến cái khe đổ nhớt cũng theo tiêu chuẩn châu Âu, cho nên để mà kiếm được con Piaggio đi trên 3 vạn không hỏng gì nó khó so với các hãng khác. Vì những lý do kể trên mà xe mất giá hơn so với các hãng khác… Trên đây là trải nghiệm cá nhân và cũng như là thực tế nhìn nhận. Mình không phủ nhận rằng Piaggo tập trung vào trải nghiệm cá nhân hoá, đi con xe của Piaggo cảm giác lái nó sướng dã man”.
Một số ý kiến khác cho rằng, việc Vespa và Piaggio không phổ biến như một số dòng xe khác xuất phát từ tính thực dụng. "Người Việt không chú ý tới thẩm mĩ của chiếc xe máy, cái họ cần là thực dụng. Nhìn xe của người ta đi đường là biết xe cả tháng không rửa bẩn cũng kệ, xe phụ nữ đi tới mức hết cả dầu nhớt ko thay. Lốp mòn trọc lóc cũng không thay, non hơi cũng kệ. Còn Vespa cũng bền đấy nhưng phải chăm sóc đúng định kì, chứ không được quăng quật", một ý kiến cho hay.
"Giá bán cao thì phải đổi lại điều gì tương xứng. Đi xe máy ở nước ngoài thì đi chơi chơi vui vui, chứ đi đường tắc ở Việt Nam thì vặn ga con này (Vespa) thì mỏi, máy thì rung. Dáng đẹp cũng không thể bù lại cho sự bất tiện. Thêm nữa chi phí đi kèm còn khủng khiếp hơn, bảo dưỡng tốn, ít đồ thay, hay hỏng, khó sửa"...
Nguyên Đỗ
