Intel đang rơi vào thế khó, và tình hình có vẻ ngày càng nghiêm trọng khi các sản phẩm mới liên tục bộc lộ những vấn đề về hiệu năng. Mới nhất, bộ vi xử lý Arrow Lake – thuộc dòng Core Ultra Series 2 vừa ra mắt cuối năm ngoái – bị phát hiện làm giảm tốc độ của ổ cứng SSD PCIe 5.0, vốn là loại ổ lưu trữ nhanh nhất hiện nay.
Arrow Lake được Intel giới thiệu vào ngày 24 tháng 10 năm 2024, đánh dấu bước chuyển lớn sang kiến trúc dạng tile (chiplet), thay cho thiết kế đơn khối (monolithic) truyền thống. Tuy nhiên, thay đổi này đang khiến hãng gặp nhiều rắc rối. Các reviewer và người dùng chuyên sâu liên tục phát hiện loạt lỗi ảnh hưởng đến hiệu suất tổng thể, và mới đây là cả tốc độ truy xuất dữ liệu của SSD cao cấp.
Trang chuyên về lưu trữ The SSD Review đã phát hiện ra vấn đề trong quá trình thử nghiệm các ổ SSD PCIe 5.0 như Samsung 9100 Pro và Micron 4600. Theo lý thuyết, các ổ này có thể đạt tốc độ lên tới 14GB/s. Khi được kết nối với bo mạch chủ Z790 sử dụng vi xử lý Raptor Lake, tốc độ đo được thậm chí còn vượt chuẩn – đạt 14.3GB/s. Tuy nhiên, khi chuyển sang hệ thống dùng Arrow Lake và bo mạch chủ Z890, con số này tụt xuống chỉ còn 12.3GB/s.
Để xác minh, nhóm thử nghiệm đã dùng thêm card mở rộng PCIe (Asus Hyper M.2) và nhận thấy hiện tượng giảm hiệu suất chủ yếu xảy ra khi SSD chạy trên các lane PCIe kết nối trực tiếp với CPU. Các bài test tuần tự trên card mở rộng cho kết quả tốt hơn, nhưng hiệu suất truy xuất ngẫu nhiên vẫn thấp hơn rõ rệt so với nền tảng Raptor Lake.
Vấn đề không chỉ giới hạn ở một vài thương hiệu mainboard. Cả Asus và ASRock đều đã xác nhận hiện tượng này và tái hiện được trong phòng thí nghiệm. Hai hãng cũng lý giải nguyên nhân: thiết kế chiplet của Arrow Lake khiến đường truyền dữ liệu từ các lane PCIe Gen5 (đặc biệt từ lane 21 đến 24) có độ trễ cao hơn do phải đi qua tile I/O riêng biệt, với khoảng cách lớn hơn trong nội bộ con chip.
Intel sau đó cũng xác nhận phát hiện này. Theo hãng, các lane PCIe từ 21 đến 24 có thể gặp độ trễ cao hơn so với các lane 1 đến 16, do đường truyền dữ liệu die-to-die dài hơn giữa các tile trong thiết kế mới. Dù Intel từng tung ra một số bản cập nhật firmware để cải thiện hiệu năng game cho dòng Core Ultra, nhưng với lỗi liên quan đến băng thông PCIe, việc khắc phục bằng phần mềm gần như là bất khả thi nếu không có sự điều chỉnh lớn về kiến trúc phần cứng.
Thực tế này khiến Arrow Lake càng mất điểm trong mắt người dùng. Vốn đã bị chê kém Raptor Lake về hiệu suất xử lý, nay lại thêm điểm trừ về tốc độ lưu trữ – yếu tố quan trọng với các hệ thống cao cấp. Trong khi đó, AMD đang hưởng lợi rõ rệt với các dòng như Ryzen 9800X3D, vừa mạnh mẽ, vừa không gặp lỗi vặt, giúp doanh số tăng vọt thời gian qua.
Anh Việt
