Vụ nổ rung chuyển Trung Nam Hải: Chu Ân Lai chỉ đạo phá án, Bắc Kinh chặn 2 mật điện - Chân tướng bất ngờ

Vụ nổ bí ẩn gây chấn động Trung Quốc và thế giới

Theo Tạp chí Nguyệt sản Lịch sử đảng Phúc Kiến (Trung Quốc), vào khoảng 16h chiều ngày 14/6/1950, cuộc họp đang diễn ra sôi nổi thì đột nhiên hai tiếng nổ lớn phát ra từ phía đông Trung Nam Hải, Bắc Kinh, Trung Quốc.

Hai tiếng nổ lớn chói tai vang lên, khiến hội trường yên tĩnh trở nên ồn ào. Lãnh đạo Trung Quốc bấy giờ là Mao Trạch Đông liếc nhìn toàn thể hội trường, mỉm cười và nói: "Mời các đồng chí tiếp tục phát biểu".

Thủ tướng Chu Ân Lai, ngồi cạnh Mao Trạch Đông, nghe thấy tiếng nổ, suy nghĩ một lúc rồi nhanh chóng viết một dòng chữ lên tờ giấy và đưa cho nhân viên. Ngay sau đó, các nhân viên cũng báo cáo với ông bằng văn bản: Vào lúc 16h20', một vụ nổ lớn đã xảy ra tại Nhà máy thuốc nổ khai khoáng Phù Hoa Hợp Ký. Hiện vẫn chưa rõ thương vong và nguyên nhân vụ nổ; lực lượng an ninh và cứu hỏa đang có mặt tại hiện trường để giải cứu.

Trong điều kiện lịch sử cụ thể lúc bấy giờ, hai vụ nổ này đã nhanh chóng lan truyền khắp thế giới thông qua nhiều kênh khác nhau. 

Theo số liệu, vụ nổ này là vụ hỏa hoạn nghiêm trọng nhất xảy ra ở Bắc Kinh kể từ khi thành lập nước Trung Hoa mới (1949). Theo những nhân chứng tại thời điểm đó, sau vụ nổ, khói đen từ nhà máy bốc thẳng lên trời. Khi lực lượng cứu hỏa đến nơi thì hiện trường đã bị phá hủy. 

Sau 10 giờ làm việc, đám cháy do vụ nổ gây ra đã được dập tắt hoàn toàn vào sáng sớm ngày hôm sau. Theo hồ sơ ghi chép, vụ nổ đã gây ra thiệt hại rất lớn, khiến 39 người thiệt mạng và làm bị thương 406 người; 497 ngôi nhà bị sập hoàn toàn và 1.928 ngôi nhà bị sập một phần.

Ngay trong đêm, Chu Ân Lai vẫn triệu tập cuộc họp bí mật với Bộ trưởng Công an La Thụy Khanh, Bí thư Thành ủy Bắc Kinh Bành Chân và Thị trưởng Nhiếp Vinh Trân, chỉ đạo Sở Công an thành phố Bắc Kinh nhanh chóng tìm ra nguyên nhân vụ nổ. 

Sau khi nhận được chỉ thị, Sở Công an thành phố Bắc Kinh đã ngay lập tức sắp xếp và ngày hôm sau đã chọn 17 điều tra viên để thành lập tổ điều tra. Một tấm lưới vô hình nhanh chóng lan rộng khắp thành phố.

Điều tra tại chỗ, xác định các điểm đáng ngờ

Sau khi nhận được lệnh, tổ điều tra đã ngay lập tức đến hiện trường để tìm hiểu sự thật đằng sau vụ nổ. Đầu tiên họ phân tích và xác định nguyên nhân gây ra vụ nổ. Một chuyên gia nổ mìn của Liên Xô được mời đến hiện trường.

Nhà máy sản xuất thuốc nổ khai khoáng Phù Hoa Hợp Ký là nhà máy chuyên sản xuất thuốc nổ khai khoáng và kíp nổ. Sau khi điều tra cẩn thận, tổ điều tra cuối cùng đã xác nhận rằng hai tiếng nổ lớn là do hai vụ nổ gây ra, và vị trí xảy ra hai vụ nổ lần lượt là điểm đóng gói thuốc nổ thành phẩm và điểm đóng gói kíp nổ. 

Chiều ngày 15/6, Chu Ân Lai chăm chú lắng nghe cuộc họp phân tích vụ án của tổ điều tra. Các chuyên gia Liên Xô cũng bày tỏ ý kiến tại cuộc họp và khẳng định chắc chắn rằng vụ nổ là hành động phá hoại có chủ đích. 

Tuy nhiên, Chu Ân Lai nhấn mạnh cần đặc biệt chú ý đến hai phương pháp nổ sau: Một là bom hẹn giờ và hai là phốt pho trắng, phốt pho vàng và các hóa chất phốt pho khác được đốt cháy nhân tạo hoặc tự bốc cháy.

Lực lượng đặc nhiệm đã ngay lập tức thu thập các chất còn sót lại từ hiện trường vụ nổ và gửi đến Đại học Thanh Hoa để phân tích thành phần. Cùng lúc đó, tổ điều tra cũng bận rộn tìm kiếm manh mối từ những người ra vào xưởng sản xuất thành phẩm trước khi vụ nổ xảy ra.

Để ngăn chặn sự phá hoại của gián điệp, Nhà máy đã triển khai hệ thống đăng ký ra vào nhà máy theo lời khuyên của Ủy ban kiểm soát quân sự. Mỗi phân xưởng sản xuất đều có người gác cổng và mọi người ra vào đều phải khai báo thời gian ra vào với người gác cổng.

Ngoài ra, kết quả thử nghiệm từ các chuyên gia hóa học tại Đại học Thanh Hoa xác nhận: Vụ nổ không phải do bom hẹn giờ gây ra.

Vì khả năng nổ do bom hẹn giờ đã bị loại trừ nên lực lượng đặc nhiệm cho rằng khả năng nổ do lửa (tức là vụ nổ do trực tiếp đốt cháy chất nổ bằng lửa như diêm và bật lửa) gần như bằng không, chỉ còn lại khả năng duy nhất là hóa chất phốt pho tự bốc cháy.

Tổ điều tra tập trung vào nhân sự nội bộ của nhà máy và sau nhiều lớp sàng lọc, ban đầu tổ điều tra đã xác định được ba nghi phạm.

Tiêu Định Thiên, một công nhân trong nhà máy, thường có thành tích làm việc tốt. Vào ngày xảy ra vụ việc, Tiêu Định Thiên không ăn trưa và có vẻ rất lo lắng. Khi đi làm vào buổi chiều hôm đó, không ai biết anh ta làm gì sau 15h30. Sau vụ nổ, anh ta lê bước khỏi hiện trường với một chân bị bỏng, lên xe cứu hộ và nhanh chóng rời đi.

Trịnh Tân Dân là kỹ thuật viên của nhà máy, hiếm khi vào xưởng. Vào ngày xảy ra vụ việc, anh ta vào xưởng vào khoảng 16h chiều. Theo những công nhân có mặt tại hiện trường thời điểm đó, họ nhìn thấy anh ta đi lang thang ở đó, trò chuyện và cười đùa với những công nhân đang đóng gói thùng hàng. Ngay sau khi anh ta rời đi, vụ nổ đã xảy ra.

Đinh Tùng Lâm, một công nhân tại nhà máy, có thành tích tốt. Sau vụ nổ, anh ta là người may mắn duy nhất trong xưởng sản xuất thành phẩm không bị thương. Tuy nhiên, nơi làm việc của Đinh Tùng Lâm là ở hiện trường vụ nổ nên về lý anh ta hẳn phải gặp nguy hiểm đến tính mạng, nên chuyện này lại rất kỳ lạ.

Tổ điều tra đặc biệt quyết định triệu tập ngay Tiêu Đỉnh Thiên, Trịnh Tân Dân và Đinh Tùng Lâm. Tuy nhiên, quá trình thẩm vấn không phát hiện ra điểm đáng ngờ nào.

Điện báo mật bị chặn

Mười ngày đã trôi qua kể từ vụ nổ và vụ án vẫn chưa có tiến triển gì. Vào thời điểm này, các kỹ thuật viên điều tra viễn thông của Sở Công an thành phố Bắc Kinh đã chặn được một bức điện mật từ phòng an ninh thuộc cơ quan phòng vệ Đài Loan. 

Nội dung tin nhắn được giải mã như sau: "609: Xin chúc mừng thành công của chiến dịch ném bom Bắc Bình (tên cũ thủ đô Bắc Kinh) của nhóm các bạn... Một đặc phái viên sẽ sớm đến Bắc Bình".

Ngày 24/6, các điều tra viên viễn thông thuộc Sở Công an một lần nữa chặn được thêm một bức điện mật, trong đó có nội dung "hướng dẫn 609" về các vấn đề kỹ thuật liên quan đến vụ nổ. Bức điện tín dài 3.654 từ, chứa dữ liệu kỹ thuật và tình hình thương vong, tổn thất, v.v., những thông tin chưa được công bố vào thời điểm đó. 

Điều này dẫn đến phán đoán của tổ điều tra đặc biệt: Vụ nổ do gián điệp gây ra.

Sở Công an thành phố Bắc Kinh đã nhanh chóng lựa chọn tám điều tra viên để thành lập "Đội điều tra số 2" để trao đổi thông tin và làm việc chặt chẽ với tổ điều tra số 1. Tuy nhiên, các vụ án đã được điều tra riêng biệt.

Sau nhiều lần điều tra, các điều tra viên tổ điều tra số 2 phát hiện ra nhiều điểm đáng ngờ: Khi cơ quan tình báo Đài Loan liên lạc với các điệp viên nằm vùng trong đại lục bằng vô tuyến, họ thường sử dụng luân lưu hai bộ mã, tức là lần này sử dụng mã A, lần sau sử dụng mã B. Sau một thời gian, cả hai bộ mật mã đều được thay đổi. 

Ngoài ra, còn có một bộ mã dự phòng để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. 

Tuy nhiên, hai bức điện báo mật trước đó bí đã vi phạm quy tắc này vì chúng sử dụng cùng một bộ mã. Nghĩa là phía Quốc dân đảng cố tình để Bắc Kinh chặn được tin mật. 

Tổ điều tra tin rằng điện báo mật này có thể được cố ý truyền đi để Bắc Kinh chặn lại và giải mã.

Tổ điều tra số 2 đã phân tích dữ liệu trong điện báo mật và phát hiện rất có thể điện báo được truyền từ bên trong nhà máy sản xuất thuốc nổ Phù Hoa Hợp Ký. Dựa trên manh mối này, tổ điều tra đã tìm ra trưởng bộ phận sản Kim Trất.

Anh này tiết lộ, người anh họ Tra Nhất Phong đã tiếp cận anh ta sau vụ nổ và yêu cầu cung cấp thông tin về sự vụ. Bởi Tra Nhất Phong làm việc cho một tờ báo ở Thiên Tân và đang chuẩn bị viết một bài điều tra về vấn đề này và cần biết một số dữ liệu.

Các điều tra viên vội vã đến Thiên Tân nhưng phát hiện ra rằng Tra Nhất Phong không phải là phóng viên, mà là một doanh nhân từng là phóng viên và mở một công ty bán buôn thuốc Tây. 

Sau một thời gian, tổ điều tra, với sự hỗ trợ của cảnh sát Thiên Tân, đã chặn được một lá thư Tra Nhất Phong gửi tới Hồng Kông, lật tẩy những bằng chứng về các hoạt động gián điệp của anh ta. 

Đối mặt với thực tế, Tra Nhất Phong khai báo anh ta làm như vậy theo lệnh bí mật của cơ quan gián điệp Đài Loan.

Sau khi "Vụ án mật mã" được giải quyết, các thành viên của tổ điều tra đặc biệt đã tỉnh táo hơn nhiều và một hướng điều tra mới dần hình thành...

Loại bỏ nghi ngờ và hé lộ sự thật

Ngày 5/7/1950, sau khi phá thành công vụ án điện báo mật, tổ điều tra số 2 được giải tán và vụ án nhà máy thuốc nổ được tổ điều tra số 1 tiếp tục điều tra.

Sau khi loại trừ khả năng bị tác nhân đối phương phá hoại, tổ điều tra số 1 quyết định điều tra lại địa điểm xảy ra vụ nổ. Sau khi phân tích cẩn thận, cuối cùng tổ điều tra đi đến kết luận: Vụ nổ xảy ra đầu tiên tại điểm đóng gói thuốc nổ, sau đó kích hoạt vụ nổ tại điểm đóng gói kíp nổ.

Dựa trên kết luận này, tổ điều tra đã điều chỉnh chiến lược điều tra và chuyển trọng tâm sang hiện trường số 1.

Khi vụ nổ xảy ra, có ba công nhân đang làm việc tại nơi đóng gói thuốc nổ, tất cả đều tử vong. Theo hồ sơ của nhân viên bảo vệ, ba người này đã giao nộp những vật dụng cấm mà họ mang theo khi vào xưởng vào buổi sáng. Theo cách này, nếu một trong số họ gây ra vụ nổ, rất có thể người đó vẫn còn những vật dụng có thể gây ra vụ nổ trên người. Họ đã mang theo những gì khi đi làm vào ngày hôm đó? Đây là câu hỏi mà các nhà điều tra cần tìm ra.

Các điều tra viên đã đến thăm gia đình của ba nạn nhân. Vợ của nạn nhân tên là Lưu Cổ nhớ lại rằng chồng cô đã đi một đôi giày da có đế đinh đi làm vào ngày hôm đó. Tổ điều tra ngay lập tức suy luận khi những chiếc đinh cọ xát với mặt đất, đôi khi sẽ tạo ra tia lửa. Liệu điều này có thể dẫn tới một vụ nổ không?

Các điều tra viên nhanh chóng tìm thấy đôi giày da tại hiện trường. Nếu đôi giày da này thực sự gây ra vụ nổ, chúng hẳn đã biến mất cùng với chủ nhân của chúng và không được tìm thấy tại hiện trường.

Chuyện gì đã xảy ra thế? Nếu đôi giày da này là của Lưu Cổ thì chắc chắn anh ta sẽ không đi vào xưởng. Vậy ngày hôm đó anh ấy đã đi đôi giày nào vào xưởng? Cuộc điều tra sâu hơn cho thấy rằng sau khi Lưu Cổ vào nhà máy ngày hôm đó, anh ta phát hiện mình đã đi nhầm giày nên đã mượn một đôi giày của một công nhân sống gần đó. Người công nhân này cũng bị thương nghiêm trọng và vẫn đang nằm viện.

Khả năng Lưu Cổ gây ra vụ tai nạn đã bị loại trừ và cuộc điều tra vẫn đang được tiếp tục. Có một manh mối đã thu hút sự chú ý của điều tra viên. Khi nạn nhân Phạm Chấn Quang giao nộp vật bị cấm trước khi vào xưởng vào ngày hôm đó, có người đã nghe thấy tiếng "ken két" của kim loại va chạm trong túi quần anh ta! Có lẽ đó là đồng xu bạc.

Có thể nào một vài đồng xu bạc đã gây ra vụ nổ này không? Chính những tia lửa phát ra từ sự va chạm của những đồng xu bạc cuối cùng đã kích nổ chất nổ và gây ra vụ nổ. Giả định này có khả thi không? Tổ đặc nhiệm ngay lập tức mời các chuyên gia và yêu cầu họ xác minh xem đồng xu bạc có thể kích nổ chất nổ và gây ra vụ nổ hay không. 

Các chuyên gia đã tìm những đồng xu bạc và tiến hành một số thử nghiệm mô phỏng. Kết quả cho thấy đồng xu bạc thực sự có thể gây nổ khi va chạm. Dựa trên điều này, có thể suy ra rằng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Phạm Chấn Quang đã vô tình làm rơi đồng xu bạc vào đống thuốc nổ đang được đóng gói, và tia lửa do ma sát của đồng xu bạc đã gây ra vụ nổ.

Quả nhiên, các điều tra viên đã tìm thấy ba đồng xu bạc bị biến dạng đến mức không thể nhận ra ở gần hiện trường. Lúc này, tổ điều tra đã đưa ra kết luận cuối cùng về vụ việc: Đây là vụ nổ lớn do bất cẩn.

Sau khi nghe kết quả điều tra vụ nổ, loạt biện pháp đảm bảo an toàn và thúc đẩy sản xuất đã được đưa vào chương trình nghị sự của ban lãnh đạo Trung Quốc.

An An