Các dòng xe xanh đang ngày càng được ưu tiên về thuế và phí so với xe thuần động cơ đốt trong. Nếu như xe điện đang được hỗ trợ 100% lệ phí trước bạ, thì xe hybrid tới đây có khả năng được giảm thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB).
Xe hybrid được đề xuất giảm thuế TTĐB
Theo dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt được Ủy ban Kinh tế và Tài chính (UBKTTC) trình lên Quốc hội hồi cuối tháng trước, có 2 điểm chú ý với ô tô. Thứ nhất là thuế suất đối với ô tô hybrid, và thứ hai là với xe ô tô pick-up chở hàng (bán tải). Trong đó, phần thuế TTĐB với xe hybrid được quan tâm hơn cả.
Theo đó, phía UBKTTC đề nghị điều chỉnh thuế TTĐB của dòng xe hybrid bằng 70% thuế áp vào xe động cơ đốt trong thông thường. Xe hybrid ở đây được định nghĩ là xe chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, đáp ứng điều kiện tỷ trọng xăng không quá 70% số năng lượng sử dụng, không phân biệt có sạc điện riêng hay không. Sự thay đổi điều chỉnh lần này nằm ở việc gộp chung xe hybrid (trước đây đề xuất chỉ ưu đãi 30% cho PHEV, không ưu đãi cho HEV).
Điều này cũng đồng nghĩa với việc xe mild-hybrid (ví dụ như Suzuki XL7, các dòng xe Mercedes-Benz C-Class, GLC...) sẽ không nằm trong danh sách được đề xuất ưu đãi thuế.
Tại Việt Nam, số lượng mẫu mã xe hybrid ngày càng tăng, đặc biệt ở phân khúc phổ thông. Kể từ năm 2020, sau sự xuất hiện của Toyota Corolla Cross HEV, nhiều mẫu xe khác trong tầm giá trên dưới 1 tỷ đồng cũng đã được bổ sung phiên bản hybrid. Toyota Yaris Cross, Corolla Altis, Innova Cross, Honda CR-V, HR-V, Civic, Kia Sorento, Carnival là những ví dụ điển hình. Với việc xe hybrid ngày càng chứng minh sự phù hợp với cơ sở hạ tầng Việt Nam, đã có hãng xe bổ sung xe hybrid thay vì chỉ phân phối xe điện như trước.
Sau khi thông tin về việc thay đổi dự thảo được gửi đi, một buổi Tọa đàm về thuế TTĐB với xe hybrid và pick-up đã được tổ chức bởi Báo Đại biểu Nhân dân. Buổi tọa đàm có sự góp mặt của các diễn giả là chuyên gia đầu ngành, ví dụ như Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, nguyên Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Tiến sĩ từ Đại học Bách Khoa Hà Nội, Phòng Chất lượng Xe cơ giới, Cục Đăng kiểm Việt Nam, hay Phó Tổng Giám đốc KPMG...
Tại buổi tọa đàm, các diễn giả đều đồng ý với đề xuất giảm thuế TTĐB cho xe hybrid. Lý do được đưa ra là bởi đây là dòng xe không chỉ giúp tiết kiệm nhiên liệu (30-50% so với xe động cơ đốt trong thông thường, theo nghiên cứu của Đại học Bách khoa Hà Nội) mà còn giảm phát thải khí CO2. Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết các xe hybrid được sản xuất trong giai đoạn 2026 - 2030 có thể góp phần giảm hơn 2,6 triệu tấn lượng phát thải khí CO2, giúp tiết kiệm ngân sách để bù đắp lượng phát thải tương đương với 333 tỷ đồng tín chỉ carbon.
PHEV có thể được giảm thuế nhiều hơn HEV?
Đáng chú ý, cũng trong buổi tọa đàm, một thông tin khác được đưa ra trao đổi là đề xuất từ VAMA về việc xe PHEV (hybrid sạc ngoài) cần được ưu đãi nhiều hơn so với HEV (hybrid tự sạc). Theo VAMA, xe PHEV nên được giảm 50% thuế TTĐB và xe HEV được giảm 30% thuế TTĐB.
Lý do tiếp tục nằm ở lợi ích về mặt kinh tế. Theo nghiên cứu của KPMG Việt Nam, ưu đãi thuế như vậy sẽ giúp tiết kiệm tới 26.000 tỷ đồng chi phí nhiên liệu và 28.000 tỷ đồng chi phí nhập khẩu dầu thô trong suốt vòng đời của mỗi xe ô tô. Điều này không chỉ giúp giảm bớt áp lực cho ngân sách Nhà nước mà còn góp phần cải thiện cán cân thương mại của Việt Nam.
Tại Việt Nam hiện nay có nhiều loại xe hybrid, nhưng đang được phân thành hai loại chính là PHEV và HEV. Trong đó, loại PHEV có ít mẫu mã hơn. Một số mẫu xe PHEV tiêu biểu trên thị trường có Kia Sorento, Volvo XC60, XC90, S90... hay mới đây nhất có 2 mẫu xe Trung Quốc là BYD Sealion 6 và Jaecoo J7. Có những mẫu trong danh sách trên được phân phối với cả tùy chọn HEV và PHEV.
Nếu đề xuất của VAMA được thông qua, nhưng mẫu xe PHEV cắm sạc kể trên sẽ còn hưởng lợi về thuế nhiều hơn xe HEV tự sạc.
Xe bán tải sẽ bị tăng thuế?
Cũng theo bản điều chỉnh dự thảo thuế TTĐB, xe pick-up chở hàng (còn gọi là bán tải) sẽ phải chịu mức thuế cao hơn trước, cụ thể là tăng thêm 60% (từ 15% lên 24%). Xe bán tải ở đây được quy định là xe pick-up chở hàng cabin kép loại có dung tích xi lanh trên 1.500 cm3 đến 2.000 cm3.
Tại buổi tọa đàm, nhiều diễn giả cho rằng việc điều chỉnh thuế như vậy sẽ gây ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh và người dân ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa - những
đối tượng chính sử dụng xe bán tải kiểu như vậy.
Theo đại diện KPMG, ở Việt Nam, hơn 70% người tiêu dùng xe bán tải thuộc khu vực miền núi và các tỉnh ngoài Hà Nội và TP. HCM. Trong đó, 64% là khách hàng cá nhân, gồm nông dân, kỹ sư, cá nhân kinh doanh tự do; nhóm này mua xe nhằm mục đích vận tải, kinh doanh thương mại với quy mô vừa và nhỏ; 36% khách hàng còn lại là các cơ quan, doanh nghiệp... dùng xe này để thực hiện nhiệm vụ quốc gia và các hoạt động chuyên ngành.
Các diễn giả cho rằng một lộ trình 3 năm với mức tăng hợp lý và áp dụng sau 1 năm khi luật được thông qua sẽ là một giải pháp hài hòa, bảo đảm thu ngân sách, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và đảm bảo phát triển bền vững ngành công nghiệp ô tô trong nước.
Tại Việt Nam, các mẫu bán tải phổ biến hiện có Ford Ranger, Toyota Hilux, Mitsubishi Triton hay Isuzu D-Max. Giá xe hiện dao động trong khoảng trên 600 triệu đến 1 tỷ đồng.
Khôi Nguyên
