Thời điểm xem phim Sex Education, tôi chưa từng nghĩ sẽ có ngày phải lấy một câu thoại trong phim để dạy cô con gái hoàn hảo của mình. Con gái tôi tên Th., đang học lớp 11. Từ những năm cấp 1, cháu luôn có thành tích học tập tốt, năm nào cũng được bầu làm lớp trưởng. Không chỉ học giỏi, cháu còn có năng khiếu nghệ thuật, từng đoạt giải trong một cuộc thi Vẽ cấp thành phố.
Cũng chính vì vậy mà vào năm lớp 10, khi cháu bị phát hiện gian lận, dán phao vào ống tay áo trong kỳ thi học kỳ, tôi đã sốc vô cùng. Con gian lận không chỉ 1 môn mà tới 3 môn. Khi con trở về nhà, tôi vẫn hỏi đi hỏi lại xem "Có đúng là con gian lận không, hay là có hiểu nhầm gì". Đến khi con khóc lóc, gật đầu và xin lỗi bố mẹ, tôi mới hoàn toàn chết lặng.
Ban đầu, tôi sốc đến mức không nói chuyện được với con. Bởi trong mắt tôi trước giờ, con vẫn luôn là tuyệt nhất, xinh đẹp, học giỏi, có tài năng nghệ thuật, thực sự hoàn hảo. Con là đóa hoa kiêu hãnh mà tôi luôn mang đi khoe khoang với mọi người.
Cho đến khi nhìn thấy vết cứa ở cổ tay con gái 3 ngày sau khi vụ gian lận bị phát hiện, tôi mới giật mình nhận ra bản thân dạy con sai đến nhường nào.
Jean Milburn
Hai mẹ con tôi đã trò chuyện với nhau về lý do con gian lận. Vì con gái tôi muốn đi du học nên ngoài chuyện học trên lớp, cháu còn tham gia nhiều hoạt động khác để làm đẹp hồ sơ. Cũng chính vì vậy mà cháu bị quá tải, dẫn đến việc gần đến ngày thi mà kiến thức ôn chưa tốt.
Đã quen với việc được tung hô, đứng trên đỉnh vinh quang trong mọi kỳ thi nên cháu sợ cảnh điểm số không được như mong muốn. Chính vì vậy mà trước ngày thi, con tôi mới ngồi tỉ mẩn chép phao rồi dán vào ông tay áo.
"Con xấu hổ lắm, giờ mỗi lần nhìn vào mắt bạn bè, thầy cô là con thấy ngại. Con cảm giác mình không bao giờ xóa được vết nhơ này. Mọi nỗ lực học tập bao năm qua giờ tan tành", con gái tôi nói trong nước mắt.
Câu thoại trong phim Sex Education đã giúp cả tôi và con bình tĩnh lại
Khi nghe con chia sẻ, tôi chợt nhớ lại một câu thoại của nhân vật Jean Milburn trong phim Sex Education, khi bà động viên cô bé Aimee sau tổn thương tâm lý:
"You may never be the old you, but that’s okay. As human beings, we are constantly changing and developing" - "Có thể bạn sẽ không bao giờ trở lại là con người cũ nữa – nhưng điều đó không sao cả. Là con người, chúng ta luôn thay đổi và phát triển không ngừng".
Tôi nói với con rằng, có thể con không còn là "ngôi sao hoàn hảo" như ngày xưa, nhưng như lời Jean đã nói "là con người, chúng ta luôn thay đổi và phát triển không ngừng". Điều quan trọng là sau bài học này, con nhận ra được điều gì và sẽ thay đổi, nỗ lực, cố gắng ra sao. Quá khứ không thể nào trở thành chướng ngại cho tương lai, một khi chúng ta mạnh mẽ biết hướng về phía trước.
Trong cuộc sống, con người trải qua nhiều biến cố, trải nghiệm, tổn thương – tất cả đều có thể thay đổi con người ta. Việc không thể quay lại "con người cũ" là điều bình thường, và không phải là điều tiêu cực.
Sau những lời tâm sự từ mẹ, con tôi cuối cùng cũng vực dậy tinh thần. 1 năm sau biến cố, con ngày càng tỏa sáng hơn, tự tin hơn và được bạn bè, thầy cô công nhận.
Tôi cũng nhận ra 3 bài học quan trọng:
Thứ nhất: Nhiều trẻ cảm thấy lo sợ hoặc thất vọng khi "không còn là chính mình" – có thể do mất định hướng, thất bại, hay trải qua cú sốc tinh thần. Cha mẹ hãy ở bên con, không phán xét, và nhấn mạnh rằng: "Con của ngày hôm nay vẫn rất đáng yêu, đáng quý, dù con đã khác đi".
Việc đó giúp trẻ tự tin đối diện với sự thay đổi, không cố chấp bám víu vào hình ảnh cũ hay kỳ vọng cũ.
Thứ hai, cha mẹ đôi khi vô thức so sánh con "ngày xưa ngoan lắm", "ngày trước học giỏi lắm"... làm con cảm thấy áp lực và tội lỗi vì đã thay đổi.
Hãy thể hiện rằng bạn yêu thương con vì con là chính mình, không phải vì thành tích, tính cách hay hình ảnh cũ mà bạn từng yêu thích.
Câu nói: "Con thay đổi cũng không sao. Bố/mẹ vẫn yêu con, luôn ở đây nếu con cần" là liều thuốc chữa lành cực mạnh cho tâm hồn trẻ.
Thứ ba, hãy dạy con cách đối diện và trưởng thành từ sự thay đổi. Hãy hướng dẫn con rằng mỗi lần thay đổi là một cơ hội để học hỏi và phát triển bản thân.
Thay vì tiếc nuối quá khứ, hãy cùng con tìm hiểu bản thân hiện tại, khám phá điều mới mẻ, và xây dựng định hướng cho tương lai. Đây cũng là cách dạy con về khả năng phục hồi (resilience) – một trong những kỹ năng sống quan trọng nhất.
Thanh Hương
