Nếu được chọn, chắc chẳng ai chọn lao ra đường dãi nắng dầm mưa, chen chúc tắc đường để kiếm từng đồng lẻ.
Đây là điều mà đa số chúng ta thường nghĩ, nguyên nhân đơn giản là vì ai cũng mặc định làm văn phòng đỡ vất vả hơn nhiều, mà thu nhập lại ổn định. Tuy nhiên khoảng 1 năm trở lại đây, niềm tin này dường như không còn đúng nữa.
Nghỉ việc văn phòng để đi làm shipper: Mệt thể xác vẫn đỡ hơn “mệt đầu”?
Trên MXH - điển hình là Threads, không ít người bày tỏ mong muốn, chia sẻ dự định nghỉ việc văn phòng, chấm dứt đời sống công sở để đi làm lao động phổ thông. Công việc nhanh nhất và dễ làm ngay nhất mà họ nghĩ đến, là shipper giao hàng cho các ứng dụng đặt đồ ăn, hoặc các sàn TMĐT.
Tất cả những bài đăng này đều nhận được sự quan tâm, trong đó, không ít người đang làm shipper đã bày tỏ những “cái giá” phải trả và phải chấp nhận khi lựa chọn công việc này.
Phía dưới phần bình luận, một chàng trai có hơn 1 năm kinh nghiệm làm shipper giao hàng, chia sẻ: “Mình làm shipper được 14 tháng rồi đây, ban ngày giao hàng cho các công ty vận chuyển liên kết với sàn TMĐT, từ 6h tối đến đêm (tùy hôm) thì mình giao đồ ăn. Là con trai nhưng nói thật là lúc mới làm, khoảng 2 tháng đầu, cảm giác sốc nhiệt lắm, theo mọi nghĩa luôn rồi mới dần quen. Nếu làm chăm thì thu nhập 15 triệu/tháng là khả thi nếu chấp nhận đánh đổi sức khỏe, con gái thì còn là nhan sắc nữa”.
Một người khác cho hay: “Mình nghĩ nếu đi làm shipper mà coi đây như trải nghiệm xem thế nào, kiểu công việc tạm thời thôi thì ok ấy, còn xác định gắn bó để kiếm tiền lâu dài, nhất là con gái thì không nên. Đừng chỉ nghĩ đến linh động thời gian hay đỡ nặng đầu, mà còn là rủi ro tai nạn xe cộ, bị bùng đơn giá trị lớn, rồi suy giảm sức khỏe nữa. Với cả linh động thời gian kiểu khỏe thì làm, mệt thì nghỉ là có khi đói đấy. Làm nghề này xác định tối thiểu phải tầm 10 tiếng ngoài đường thì may ra đủ sống ở Hà Nội”.
Một người khác có gần 5 kinh nghiệm làm shipper giao hàng, lại phân tích, chia sẻ như sau: “Mình là nam, 38 tuổi, chạy giao hàng tầm 5 năm rồi nên mình có thừa kinh nghiệm lẫn trải nghiệm, hy vọng giúp ích được cho bạn.
1. Đăng ký làm shipper giao hàng cho các công ty vận chuyển liên kết với sàn TMĐT: Hoa hồng nhận được trên 1 đơn hàng thấp hơn giao đồ ăn hay chạy shipper ngoài, nhưng đổi lại thì có lượng đơn ổn định nên thu nhập cũng đỡ bấp bênh, ngoài ra có lương cứng, phụ cấp điện thoại, được đóng bảo hiểm với cũng có thưởng tết (dù ít).
2. Vất vả, vất vả, vất vả. Cái gì quan trọng nhắc lại 3 lần! Đông thì lạnh, hè thì nóng, chưa kể mưa bão nữa. Thực tế sẽ vất vả hơn gấp nhiều lần những gì mọi người thường tưởng tượng, nhất là với những người chưa từng làm lao động tay chân hoặc nền tảng sức khỏe vốn đã yếu.
3. Làm lâu có khách quen, ship đồ cho họ cẩn thận thì hay được tip thêm, thi thoảng khách còn cho thùng nước ngọt, đáng yêu lắm. Làm nghề này mới thấu cái tình giữa người với người, theo cả nghĩa tích cực lẫn tiêu cực”.
Một chàng trai khác có trải nghiệm “nghỉ văn phòng đi làm shipper” lại bày tỏ: “Nếu muốn thì thử cho biết, cũng là 1 trải nghiệm hay. Phải tự mình thử thì mới thấm thía chứ nghe người khác nói có khi không tin đâu, mình cũng thế. Trước mình làm ngân hàng, áp lực KPI đến mức đàn ông con trai cao 1m74 mà nặng có 51kg. Xong mình nghỉ, chơi được 1 tuần thì đăng ký chạy xe ôm kết hợp giao hàng. Làm được 2 tháng xong cũng xin là thôi, quay lại làm văn phòng và may mắn tìm được việc (không làm ngân hàng nữa). Vất lắm, chắc mình yếu với không quen ngoài đường nhiều nên 2 tháng chạy xe ôm với giao hàng giờ nghĩ lại vẫn còn thấy mệt”.
Tựu trung lại, đa số mọi người - đặc biệt là những người đã hoặc đang làm shipper, đều đồng tình: Nghề nào cũng có áp lực và sự mệt mỏi khác nhau và làm shipper thì phải chấp nhận dầm mưa dãi nắng, đánh đổi sức khỏe mà thu nhập lại không ổn định. Chuyện này cũng dễ hiểu thôi, tất cả phụ thuộc vào số đơn nhận được, đơn nhiều thì thu nhập chắc chắn tốt hơn những tháng ít đơn.
Dự phòng thế nào khi thu nhập không ổn định?
Dù đang muốn nghỉ việc - chưa tính chuyện sẽ làm gì tiếp theo, hay đã quyết tâm trải nghiệm nghề shipper nói riêng và các công việc lao động phổ thông nói chung, chúng ta đều cần dự phòng tiền bạc. Đó là điều chắc chắn, vì biến cố thường không báo trước, cũng không đợi ai sẵn sàng rồi mới “ghé thăm”.
1 - Ưu tiên xây dựng quỹ dự phòng tiền mặt trước mọi kế hoạch khác
Khi thu nhập không ổn định, quỹ dự phòng không còn là “nên có” mà là điều bắt buộc phải có. Quỹ dự phòng giúp bạn mua thời gian: Thời gian để thích nghi, thời gian để xoay sở và ổn định tâm lý thay vì rơi vào hoảng loạn khi gặp biến cố.
Nguyên tắc xây dựng quỹ dự phòng phải chuẩn bị được khoản tiền tương đương ít nhất 3-6 tháng chi phí sinh hoạt thiết yếu bao gồm: Tiền thuê nhà, tiền ăn, đi lại và trả nợ nếu có.
Khoản tiền này nên được giữ ở dạng tiền mặt hoặc gửi tiết kiệm thời hạn ngắn - 1 tháng, để có thể rút ngay khi cần.
2 - Cố định chi tiêu ở mức tối thiểu
Khi thu nhập bếp bênh, phương án đầu tiên mà không ít người nghĩ tới là kiếm thêm tiền, mà bỏ qua tầm quan trọng của việc kiểm soát chi tiêu.
Trên thực tế, ổn định tài chính không chỉ đến từ việc mình kiếm được chừng nào, mà còn phụ thuộc vào việc bản thân có kiểm soát được tổng chi tiêu cả tháng hay không. Khi chưa có thu nhập ổn định và cố định, bạn cần xác định rõ mức chi tiêu tối thiểu, đủ để duy trì cuộc sống ở trạng thái chấp nhận được, thay vì là hưởng thụ hoặc tiêu xài thoải mái, vì tháng tiếp theo chưa chắc có đủ tiền để sống hay không.
Thế nên, song song với việc tìm cách kiếm thêm tiền, học cách xoay sở với ngân sách tối thiểu mỗi tháng cũng là việc nên làm.
3. Đừng quá lơ là sức khỏe của chính mình
Với những người làm công việc lao động phổ thông như shipper, bốc xếp hàng hóa, chạy xe ôm công nghệ,... sức khỏe chính là “vốn liếng” quan trọng nhất, nhưng cũng là thứ thường bị xem nhẹ nhất.
Khi thu nhập không ổn định, nhiều người có xu hướng cố gắng làm nhiều giờ hơn, nhận nhiều đơn hơn,... với suy nghĩ “còn sức thì còn kiếm được tiền”. Tuy nhiên, cách làm này tiềm ẩn rủi ro rất lớn, bởi chỉ cần một lần kiệt sức, chấn thương hay ốm đau, thu nhập có thể bị gián đoạn hoàn toàn, trong khi chi phí sinh hoạt vẫn phải chi trả, và có thể còn phát sinh thêm chi phí y.
Thế nên, dự phòng tài chính trong giai đoạn thu nhập bấp bênh không chỉ là để dành tiền, mà còn là biết phân bổ sức lực hợp lý, duy trì thể trạng đủ tốt để làm việc bền bỉ. Vì chỉ khi sức khỏe đảm bảo, chúng ta mới có thể đi làm kiếm tiền, dù là làm công việc gì đi chăng nữa.
Ngọc Linh
