Cuối tháng 11/2025, cơ sở sản xuất lúa của anh Phạm Văn Hướng, Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025, tại phường Đông Hoa Lư (tỉnh Ninh Bình) đã đón đoàn công tác do ngài Rogelio Polanco Fuentes, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Cuba tại Việt Nam dẫn đầu đến thăm và làm việc. Chuyến thăm nằm trong chương trình công tác của Đại sứ Cuba tại Ninh Bình, nhằm tìm hiểu các mô hình nông nghiệp công nghệ cao và giống lúa Việt Nam đang được Cuba đặc biệt quan tâm.
Theo Cổng Thông tin điện tử UBND tỉnh Ninh Bình, tại buổi làm việc, anh Phạm Văn Hướng đã giới thiệu với đoàn công tác mô hình sản xuất lúa quy mô lớn của gia đình với hệ thống máy móc hiện đại, vận hành khép kín từ khâu làm đất, gieo cấy, chăm sóc đến thu hoạch. Điểm nổi bật của mô hình là quá trình tích tụ, dồn điền đổi thửa để hình thành vùng sản xuất đủ lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cơ giới hóa và ứng dụng khoa học – công nghệ vào canh tác.
Anh Phạm Văn Hướng được biết đến là người tiên phong đưa cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Từ nguồn vốn tự có kết hợp các chương trình tín dụng ưu đãi của Trung ương và tỉnh, đến nay anh sở hữu 16 loại máy móc chuyên dụng, phục vụ sản xuất lúa cho gia đình và cung cấp dịch vụ canh tác trọn gói cho nông dân tại nhiều địa phương từ miền Bắc đến miền Trung như Ninh Bình, Thái Bình (cũ), Thanh Hóa…
Trên diện tích đất sản xuất được tích tụ, anh Hướng đưa vào canh tác nhiều giống lúa chất lượng cao, trong đó có giống lúa CT16 – một trong những giống lúa đang được Cuba lựa chọn đưa vào sản xuất. CT16 nổi bật với ưu điểm năng suất cao, chống đổ ngã tốt, ít sâu bệnh, thích ứng linh hoạt với nhiều điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng khác nhau.
Đánh giá về mô hình này, Đại sứ Rogelio Polanco Fuentes cho rằng đây là cách làm hoàn toàn có thể áp dụng tại Cuba, nhất là trong bối cảnh quốc gia Caribe đang đối mặt với những thách thức về nhân lực nông nghiệp. Việc đẩy mạnh cơ giới hóa và ứng dụng công nghệ được kỳ vọng sẽ giúp Cuba giảm chi phí nhân công, hạn chế rủi ro do thời tiết và dịch bệnh, đồng thời nâng cao năng suất, bảo vệ môi trường sinh thái.
Giống lúa "gây bão" CT16
Theo Học viện Nông nghiệp Việt Nam, giống lúa CT16 được công nhận là giống cây trồng mới từ năm 2011 và được gia hạn lưu hành đến năm 2032 theo Quyết định số 520/QĐ-TT-CLT của Cục Trồng trọt (nay là Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật). Giống được lai tạo từ tổ hợp dòng mẹ Nhị 32A và dòng bố R16, sau đó chuyển giao cho Công ty TNHH Cường Tân từ năm 2014 để nhân rộng sản xuất.
CT16 là giống lúa lai ba dòng, có khả năng gieo cấy hai vụ mỗi năm, năng suất đạt 7–8 tấn/ha/vụ, chống đổ và chịu lạnh tốt, khả năng chống chịu sâu bệnh tự nhiên ở mức trung bình. Trong sản xuất hạt giống lai F1, năng suất đạt 3–3,5 tấn/ha.
Khi được trồng thử nghiệm tại Cuba, giống lúa Việt Nam nhanh chóng khẳng định ưu thế vượt trội. Nhóm chuyên gia Việt Nam đã gieo trồng CT16 tại Los Palacios, tỉnh Pinar del Río – vùng nông nghiệp trọng điểm của Cuba – trên diện tích 16 ha. Nhờ áp dụng quy trình kỹ thuật đồng bộ, vụ mùa đầu tiên cho năng suất 7–8 tấn/ha, cao gấp đôi mức trung bình 3–4 tấn/ha của Cuba.
Minh Khang
