Nằm ở phía Tây Nam vùng Tây Nguyên, đoạn cuối dãy Trường Sơn hùng vĩ, Công viên địa chất Đắk Nông với diện tích 4.760 km2 trải dài trên địa bàn 5 huyện (Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk G'Long) và thành phố Gia Nghĩa. Được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu từ năm 2020, nơi đây sở hữu tới 65 điểm di sản địa chất, địa mạo đặc sắc, nổi bật là hệ thống gần 50 hang động với tổng chiều dài hơn 10.000 m cùng các miệng núi lửa và thác nước tuyệt đẹp.
Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông là hệ thống hang động trong đá bazan độc đáo, được khám phá vào năm 2007. Ảnh minh họa
Địa chất, địa mạo
Ẩn mình trong khu vực D'ray Sáp - Chư R'Luh thuộc Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông là hệ thống hang động trong đá bazan độc đáo, được khám phá vào năm 2007. Không chỉ gây ấn tượng bởi quy mô và độ dài, hệ thống hang động núi lửa này còn được Hiệp Hội Hang động Núi lửa Nhật Bản xác lập kỷ lục Đông Nam Á về tính độc đáo. Bên trong lòng hang, những bí mật về cơ chế hình thành, tổ hợp khoáng vật, đa dạng sinh học và di chỉ khảo cổ vẫn đang chờ được khám phá.
Công viên địa chất không chỉ có hang động, nơi đây còn lưu giữ những dấu ấn lịch sử Trái Đất qua các di sản địa chất kiểu cổ sinh như hóa thạch cúc đá, khuôn cây trong đá bazan. Địa hình nơi đây cũng rất đa dạng với các dãy núi cao trùng điệp, xen kẽ là những hồ nước tự nhiên thơ mộng như Ea Snô, hồ Trúc, hồ Tây. Thêm vào đó, du khách còn có thể chiêm ngưỡng các miệng núi lửa như Nâm Blang, Nâm Kar, Băng Mo và hệ thống thác nước hùng vĩ như thác Gia Long, thác Băng Rup, D'ray Sáp.
Khảo cổ
Sự hiện diện của di chỉ khảo cổ người tiền sử trong hệ thống hang động núi lửa đã biến Công viên địa chất Đắk Nông trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà nghiên cứu và du khách trong và ngoài nước. Các cuộc khai quật đã hé lộ những dấu tích văn hóa phong phú của cư dân Hậu kỳ Đá mới và Sơ kỳ Kim khí, có niên đại từ 6.000 đến 3.000 năm trước.
Mật độ di vật khảo cổ được tìm thấy khá dày đặc, bao gồm:
Đồ đá: Đá nguyên liệu, công cụ đá hình đĩa, rìu ngắn, công cụ mảnh tước, phiến tước, hòn ghè, hòn kê, hòn mài... minh chứng cho kỹ thuật chế tác công cụ của người tiền sử.
Đồ gốm: Nhiều loại vật dụng với độ dày mỏng khác nhau, được làm từ đất sét pha cát, trang trí hoa văn tinh xảo như chấm gạch, gạch vải, văn thừng... thể hiện trình độ thẩm mỹ và kỹ thuật làm gốm.
Xương động vật: Các mảnh xương ống động vật và cả xương người tiền sử, cung cấp thông tin quý giá về đời sống và tập tục của người xưa.
Những phát hiện này không chỉ làm giàu thêm hiểu biết về quá khứ của vùng đất Đắk Nông mà còn góp phần khẳng định giá trị văn hóa, lịch sử của Công viên địa chất toàn cầu.
Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông không chỉ là một kho tàng địa chất kỳ vĩ mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử đặc sắc. Ảnh minh họa
Văn hóa phong phú
Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông không chỉ là một kho tàng địa chất kỳ vĩ mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử đặc sắc. Nơi đây hội tụ những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể độc đáo, tiêu biểu như:
Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên: Được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, âm vang cồng chiêng hòa quyện với đời sống tâm linh và các lễ hội truyền thống của đồng bào các dân tộc.
Di tích lịch sử: Công viên tự hào sở hữu di tích cấp quốc gia đặc biệt Đường mòn Hồ Chí Minh, gắn liền với lịch sử đấu tranh hào hùng của dân tộc, cùng 5 di tích cấp quốc gia khác, mỗi di tích là một minh chứng cho những dấu ấn lịch sử đáng nhớ.
Hơn thế nữa, du khách đến với Công viên địa chất Đắk Nông còn có cơ hội trải nghiệm đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng các dân tộc bản địa. Từ tín ngưỡng dân gian, nghi lễ, lễ hội, ngữ văn, nghệ thuật diễn xướng đến các trò chơi dân gian, tất cả đều mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, tạo nên sức hấp dẫn riêng biệt cho vùng đất này.
Đa dạng sinh học
Công viên địa chất Đắk Nông không chỉ hấp dẫn bởi cảnh quan địa chất mà còn là nơi lưu giữ những giá trị đa dạng sinh học vô cùng quý giá. Các khu bảo tồn thiên nhiên như Nâm Nung, Vườn quốc gia Tà Đùng, rừng đặc dụng - cảnh quan Đray Sáp và một phần phía nam của Vườn quốc gia Yok Đôn (xã Ea Pô, huyện Cư Jút) chính là những "lá phổi xanh" của công viên, nơi cư trú của hệ động thực vật phong phú.
Nhiều loài động thực vật quý hiếm có tên trong sách đỏ Việt Nam và thế giới đã được ghi nhận tại đây, chẳng hạn như voi, hổ, bò rừng và nhiều loài linh trưởng... Sự đa dạng sinh học này là nền tảng để công viên địa chất phát triển các loại hình du lịch sinh thái hấp dẫn như:
Du lịch thám hiểm: Khám phá những vùng rừng nguyên sinh, quan sát động vật hoang dã trong môi trường sống tự nhiên.
Du lịch nghiên cứu: Tìm hiểu về các loài động thực vật, nghiên cứu về hệ sinh thái rừng.
Với tiềm năng to lớn về đa dạng sinh học, Công viên địa chất Đắk Nông hứa hẹn sẽ là điểm đến lý tưởng cho các nhà khoa học, nhà nghiên cứu và du khách yêu thích thiên nhiên trong và ngoài nước.
Lưu ý khi du lịch công viên địa chất toàn cầu Đắk Nông:
Thời điểm lý tưởng: Thời gian tốt nhất để tham quan Đắk Nông là từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, khi thời tiết khô ráo, mát mẻ.
Phương tiện di chuyển: Du khách có thể di chuyển bằng xe máy, ô tô hoặc thuê xe du lịch.
Lưu trú: Đắk Nông có nhiều khách sạn, nhà nghỉ, homestay phục vụ nhu cầu lưu trú của du khách.
