Vào năm 1987, một lão nông dân sống tại Bản Khê, Liêu Ninh,Trung Quốc, trong lúc đi dọc bờ sông đã bất ngờ tìm thấy một vật thể kỳ lạ – một tảng đá “mọc” tóc trắng xóa, nhô lên khỏi mặt đất. Chưa từng gặp hiện tượng tương tự, lão nông này vừa sợ hãi, vừa tò mò. Sau khi lấy hết can đảm, ông quyết định mang tảng đá về nhà để quan sát kỹ hơn.
Về đến nhà, lão nông rửa sạch lớp đất bám trên bề mặt tảng đá. Lúc này, điều kỳ lạ mới thật sự hiện rõ: những sợi “tóc” trắng không hề được dán vào đá mà mọc trực tiếp từ bên trong, ăn sâu vào bề mặt như thể tảng đá đang… sống. Nhiều ngày sau đó, ông cụ này tiếp tục quan sát và nhận thấy “mái tóc” này vẫn mọc dài khiến ông càng thêm sợ hãi.
Vì lo lắng, ông quyết định mang tảng đá đến cơ quan văn hóa địa phương, hy vọng các chuyên gia có thể xác định được vật thể kỳ quái này. Tuy nhiên, các chuyên gia tại đây vốn là những chuyên về di tích văn hóa, hoàn toàn không có manh mối gì về vật thể kỳ lạ trước mặt. Vì vậy, ông cụ đành mang tảng đá về nhà và giữ gìn nó như một báu vật.
Vài ngày sau, một giáo sư sinh học biển bất ngờ xuất hiện cùng đoàn nghiên cứu, yêu cầu phong tỏa toàn bộ khu vực quanh làng nơi lão nông sống. Tin tức này khiến người dân ở đây vô cùng hoang mang. Hoá ra, họ tìm tới đây vì “Bạch phát ma thạch” - tảng đá kỳ lạ mà ông lão đang cất giữ.
Sau quá trình nghiên cứu, vị giáo sư xác định thứ mà mọi người nghĩ là "tóc” hay “lông" trên tảng đá thực chất là do một loại sinh vật biển cổ đại có tên Cephalodiscus tạo nên. Tảng đá chính là "nơi cư trú" của loài sinh vật này.
Các nghiên cứu chuyên sâu cho thấy chúng là một loài không xương sống từng tồn tại từ hàng chục nghìn năm trước, quý hiếm bậc nhất hành tinh. Ở dưới biển sâu, sinh vật này sẽ bám vào những tảng đá, ăn các sinh vật nhỏ bé trong đại dương và từ từ phát triển trên đá. Cũng theo các chuyên gia, sinh vật này cực kỳ hiếm gặp trong thời hiện đại, việc phát hiện mẫu vật sống như vậy là vô cùng quý giá cho ngành cổ sinh vật học.
Dưới sự vận động của đoàn chuyên gia, ông lão đã đồng ý giao nộp “tảng đá” trên cho nhà nước Trung Quốc. Cùng lúc, khu vực xung quanh làng nơi ông sinh sống cũng được đoàn chuyên gia khảo sát kỹ lưỡng để tìm thêm dấu vết của loài sinh vật cổ đại này, nhưng đáng tiếc không có thêm mẫu vật nào được phát hiện. Lão nông sau đó được chính quyền trao thưởng 500 NDT (hơn 1,7 triệu đồng) cùng bằng khen ghi nhận công lao – phần thưởng tuy không lớn về vật chất, nhưng mang nhiều ý nghĩa tinh thần.
Hiện nay, “tảng đá” trên được lưu giữ tại Bảo tàng thuộc Viện Hải dương học – Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc. Nó không chỉ là một minh chứng sống cho lịch sử tiến hóa sinh vật mà còn có giá trị thẩm mỹ độc đáo, như một tác phẩm nghệ thuật từ tự nhiên.
Câu chuyện trên cũng phần nào cho thấy thực trạng các sinh vật quý hiếm, các di sản văn hóa xuất hiện trong cộng đồng nhưng không phải ai cũng có kiến thức để nhận biết. Vì lý do đó, nhiều di vật quý, nhiều loại động vật sắp tuyệt chủng khác từng bị phá hủy hoặc rơi vào tay kẻ buôn lậu rồi bị bán ra nước ngoài – gây ra những mất mát to lớn.
Từ đây, các chuyên gia Trung Quốc cho rằng điều cấp thiết hiện nay là cần nâng cao nhận thức của người dân về giá trị của di sản văn hóa. Khi phát hiện những sinh vật hay vật thể lạ, người dân cần báo cho cơ quan chức năng để kịp thời can thiệp. Việc này không chỉ giúp bảo vệ di sản khỏi nguy cơ thất lạc, mà còn góp phần gìn giữ và phát huy tinh hoa văn hóa truyền thống Trung Hoa.
Ánh Lê (Theo Sohu)
