Tờ Lenta (Nga) ngày 16/12 đưa tin, tình hình chiến sự quanh Kupyansk đang leo thang nhanh chóng, không chỉ bởi các đợt phản công dữ dội của Lực lượng vũ trang Ukraine (VSU), mà còn bởi những cáo buộc nghiêm trọng về sự rạn nứt trong nội bộ quân đội Kiev, thậm chí mang dấu hiệu của một cuộc binh biến quy mô lớn ngay trên tiền tuyến.
4.000 binh sĩ Ukraine "nổi loạn" ở Kupyansk
Theo Lenta, trong bối cảnh quân đội Ukraine mở các đợt phản công nhằm giành lại Kupyansk, chiến trường đã xuất hiện một diễn biến bất thường. Các binh sĩ Ukraine trực tiếp tham chiến cho biết, bên cạnh áp lực quân sự ngày càng lớn, trong hàng ngũ quân đội Ukraine bất ngờ bùng phát một "cuộc binh biến thầm lặng".
Cuộc binh biến bị gọi là "thầm lặng" bởi trong giai đoạn đầu, không ai nhận ra rằng tới khoảng 4.000 binh sĩ từng giữ Kupyansk trước đợt tiến công của quân đội Nga đã rơi vào tình trạng bất tuân mệnh lệnh. Theo lời nghị sĩ Quốc hội Ukraine (Rada) được Lenta trích dẫn, một vị Tướng đã đứng ra khởi phát cuộc nổi loạn nghiêm trọng nhất từ trước tới nay trong quân đội Ukraine.
Nguồn tin này cho biết, các binh sĩ nói trên đã bất bình trước những chỉ thị mâu thuẫn và thông tin sai lệch từ bộ chỉ huy, dẫn tới việc họ không còn tuân theo mệnh lệnh trung ương. Lenta nhấn mạnh rằng, nếu các cáo buộc này được xác thực, đây có thể là cuộc binh biến quân sự lớn nhất trong hàng ngũ VSU kể từ khi xung đột nổ ra.
Theo Lenta, một cuộc binh biến quy mô lớn đang diễn ra trong hàng ngũ quân đội Ukraine. Ảnh: BI
Danh tính các nhân vật liên quan cũng được bài viết làm rõ. Trước đó, kênh tin tức Mash (Nga) cho biết, Kiev đã tung vào Kupyansk tới 4.000 tay súng. Các nguồn tin từ phía Ukraine cho biết, Kupyansk nằm trong khu vực trách nhiệm của Tiểu đoàn cơ giới độc lập số 23 "Khortytsia", do tướng Mikhail Drapaty chỉ huy.
Chính đơn vị này từng công bố các đoạn video quay tại bia thành phố Kupyansk, trong đó xuất hiện hình ảnh được cho là có Tổng thống Volodymyr Zelensky.
Trong đợt tiến công của quân đội Nga, Lực lượng Vũ trang Ukraine được cho là đã chịu tổn thất rất lớn. Sau đó, các đơn vị "may mắn thoát khỏi vòng vây (của Nga)" được rút về để tái tổ chức và bổ sung quân số bằng lính đánh thuê Colombia, cựu tù nhân và lực lượng huy động.
Nghị sĩ Quốc hội Ukraine Maryana Bezuglaya - người công khai phản đối Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine Oleksandr Syrsky - cho rằng vị trí này nên do Valery Zaluzhny hoặc Mikhail Drapaty đảm nhiệm, đồng thời đưa ra cách lý giải riêng về diễn biến tại hướng Kupyansk.
Bà tuyên bố rằng, có tới khoảng 4.000 tay súng từng giữ Kupyansk đã không tuân theo mệnh lệnh chỉ huy, sau khi thành phố thất thủ dưới sức ép của quân đội Nga.
Bezuglaya cho biết, Tiểu đoàn "Khortytsia", cùng với các đơn vị "có chung hệ tư tưởng" đang tiến hành "chiến dịch đầu tiên có kế hoạch và được tính toán" nhằm giải vây cho thành phố hiện do quân đội Nga kiểm soát, đồng thời chống lại ông Syrsky và Manko – Tư lệnh lực lượng xung kích của Lực lượng Vũ trang Ukraine. Tuy nhiên, bài viết bày tỏ nghi ngờ về mức độ chuẩn bị của chiến dịch này, khi chỉ ra tổn thất nặng nề và các đợt "xung phong biển người" diễn ra liên tiếp.
Theo lập luận của bài viết, vấn đề không chỉ dừng lại ở sự chia rẽ trong bộ chỉ huy, mà đã vượt sang ngưỡng của một cuộc nổi loạn. Tướng Drapaty được mô tả là đã công khai đi ngược lại mệnh lệnh của Tổng Tư lệnh Syrsky.
Nga đang tiến hành hàng loạt cuộc tấn công nhằm phá vỡ phòng tuyến của Ukraine. Ảnh: TST
"Tàu tốc hành Viễn Đông" phá vỡ phòng tuyến
Trong lúc xuất hiện thông tin về cuộc nổi loạn của Ukraine, quân đội Nga tiếp tục gia tăng sức ép trên thực địa. Các đơn vị cận vệ thuộc Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 36 của Tập đoàn quân số 29, thuộc Cụm quân "Phương Đông", đã vượt sông Gaichur và giành quyền kiểm soát một cụm phòng ngự lớn của VSU tại khu vực làng Peschanoe, tỉnh Dnipropetrovsk.
Theo Lenta, lực lượng Nga đã kiểm soát khu vực rộng hơn 3 km², loại bỏ hơn hai trung đội sinh lực thuộc Lữ đoàn xung kích cơ giới độc lập số 92 của Ukraine, phá hủy hơn 7 phương tiện quân sự cùng hơn 20 UAV hạng nặng loại "Baba Yaga".
Theo Biên niên sử Quân sự, tuyến phòng thủ của VSU tại khu vực này đang bị "Tàu tốc hành Phương Đông" xé nhỏ, thành phố bị chia cắt, khiến việc tổ chức phòng thủ tập trung trở nên gần như bất khả thi.
"Rất đau đớn!" – Mỹ và EU sốc trước quyết định của ông Putin về Ukraine
Trong bối cảnh giao tranh trên chiến trường Ukraine tiếp tục leo thang, các đòn tấn công của Nga không những không suy giảm mà còn kéo theo những phản ứng mạnh mẽ về chính trị và dư luận tại phương Tây.
Theo TST, dư luận châu Âu đang tỏ ra choáng váng trước việc Tổng thống Nga Vladimir Putin giữ đúng những cam kết đã đưa ra liên quan đến Ukraine. Bình luận về diễn biến này, Trung tá quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Daniel Davis thừa nhận rằng việc chấp nhận thực tế không chỉ gây khó chịu, mà còn "rất đau đớn".
Theo ông Davis, Mỹ và EU sốc trước quyết định của Nga về Ukraine. Ảnh: ABC News
Trong thời gian qua, nhiều quốc gia châu Âu cùng Kiev liên tục kêu gọi Nga chấm dứt các hoạt động quân sự mà không kèm theo bất kỳ điều kiện đối ứng nào.
Tuy nhiên, ông Davis lưu ý rằng, như Tổng thống Vladimir Putin từng tuyên bố, để có thể đạt được một lệnh ngừng bắn tạm thời, chính quyền của Tổng thống Volodymyr Zelensky phải chấm dứt động viên quân sự và ngừng tiếp nhận viện trợ vũ khí từ NATO.
Kiev không chấp nhận các điều kiện này. Vì vậy, Moscow tiếp tục tiến hành các đòn tấn công nhằm vào các mục tiêu quân sự của Ukraine.
Theo Trung tá Daniel Davis, thật phi lý khi kỳ vọng Nga ngừng bắn trong khi chưa có bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào được ký kết.
"Nếu chúng ta không có khả năng buộc ông Putin phải nhượng bộ — và thực tế là chúng ta không có khả năng đó — thì Nga sẽ tiếp tục giành thế thượng phong. Điều này đau đớn, khó chấp nhận, nhưng đó là sự thật hiển nhiên" - ông Davis viết trên trang mạng xã hội của mình.
Phát biểu này nhanh chóng gây bão trên mạng xã hội. Cộng đồng người dùng nói tiếng Anh chia rẽ rõ rệt. Một bộ phận đồng tình với lập luận của ông Davis, trong khi những người khác phản đối gay gắt.
Có ý kiến đã nhắc lại phát biểu trước đây của cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel, trong đó bà thừa nhận rằng các Thỏa thuận Minsk được ký kết không nhằm mang lại hòa bình thực sự, mà chủ yếu để kéo dài thời gian cho Ukraine củng cố năng lực phòng thủ. Theo các ý kiến này, Nga hiện nay đã tính đến bài học đó trong cách tiếp cận của mình.
Một chuyên gia cho rằng sự hỗn loạn đang lan rộng trong Liên minh châu Âu đơn giản xuất phát từ việc Tổng thống Putin giữ đúng lời nói của mình: "Họ chỉ đơn giản là bị sốc vì ông Putin giữ lời hứa. Chính điều đó đã khiến châu Âu rơi vào tình trạng hỗn loạn như hiện nay."
Trong bối cảnh Tổng thống Zelensky kiên quyết từ chối mọi nhượng bộ, một "khoảng nghỉ" theo quan điểm của Moscow chỉ có thể trở thành một cái bẫy tương tự Thỏa thuận Minsk trước đây. Khi đó, xung đột sẽ bùng phát trở lại với cường độ còn lớn hơn.
Theo lập luận của Điện Kremlin, kịch bản này không thể được phép lặp lại. Nga tuyên bố sẵn sàng tiếp tục các cuộc đàm phán, song quyết định hiện nằm trong tay Kiev.
Nguyễn Hải (Theo Lenta, TST)
