Truyền thông Nga gần đây đã phát sóng cảnh quay từ Kursk, nơi phát hiện ra những phần còn lại của xe tăng Challenger 2 do Anh sản xuất, được cung cấp cho Ukraine. Chiếc xe tăng đã bị phá hủy và chôn một phần trong khu vực rừng rậm, ẩn mình giữa những hàng cây. Đoạn video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy chiếc xe tăng đã bị phá hủy, có khả năng là bị một chiếc UAV Nga tấn công. Sự kiện này đã đập tan niềm tự hào mà phương Tây từng tuyên bố trong nhiều thập kỉ rằng: "Chưa từng có chiếc Challenger 2 nào bị phá hủy trong chiến đấu!".
Chiếc Challenger 2 bị phá hủy
Từ ảnh chụp màn hình trong bản tin của Đài truyền hình Nga các chuyên gia suy đoán rằng, khu vực nạp đạn gần pháo chính trên chiếc xe tăng đã bị đánh trúng, vì cảnh quay cho thấy một đám cháy lớn bùng lên sau cú vụ va chạm.
Khoang chứa đạn chính của Challenger 2 nằm ở phía sau xe tăng và tách biệt với kíp lái bằng hệ thống bảo vệ, tuy nhiên vẫn có một lượng đạn nhỏ hơn được lưu trữ trong khoang chiến đấu. Những viên đạn này được chứa trong các khoang riêng biệt được trang bị hệ thống chữa cháy. Thiết kế này giúp phân phối đạn xung quanh xe tăng, giảm thiểu nguy cơ xảy ra vụ nổ thảm khốc nếu một khu vực bị phá hủy. Tuy nhiên, trong trường hợp này, có vẻ như chiếc UAV đã bắn trúng một trong những khoang đạn nhỏ bên trong tháp pháo.
Điều thú vị là một số bộ phận của tháp pháo dường như vẫn còn nguyên vẹn sau vụ nổ. Pháo chính L30A1 120mm có rãnh xoắn vẫn còn nguyên vẹn trên mặt đất, cùng với một số lớp giáp bảo vệ của tháp pháo. Trái ngược với xe tăng Challenger 2 đầu tiên bị phá hủy, bị nhấn chìm hoàn toàn trong biển lửa, chiếc xe tăng này mang đến cho Quân đội Nga cơ hội thu hồi một số bộ phận nhất định, như tháp pháo và một số bộ phận của lớp giáp, để phân tích. Có suy đoán rằng một số hệ thống quan trọng khác cũng có thể vẫn còn nguyên vẹn.
Challenger 2 cho Ukraine
Năm 2023, Vương quốc Anh đã cung cấp cho Ukraine 14 xe tăng Challenger 2 để ứng phó với cuộc tấn công của Nga. Việc giao hàng này đã được công bố vào đầu năm và những chiếc xe tăng đầu tiên đã đến vào tháng 3/2023.
Sau khi giao hàng, các phi hành đoàn Ukraine đã trải qua khóa đào tạo nghiêm ngặt tại Anh để thành thạo cách vận hành. Đến mùa hè năm 2023, xe tăng Challenger 2 lần đầu tiên được phát hiện đang hoạt động trên chiến trường Ukraine, tham gia vào cuộc phản công của Ukraine chống lại các vị trí của Nga.
Báo cáo đầu tiên được xác nhận về một chiếc Challenger 2 bị phá hủy ở Ukraine xuất hiện vào tháng 9/2023. Sự cố này đã thu hút sự chú ý của toàn cầu, đánh dấu trường hợp đầu tiên được biết đến về một chiếc Challenger 2 bị phá hủy trong chiến đấu.
Theo các nguồn tìn phương Tây, xe tăng Challenger 2 cung cấp cho Ukraine vào năm 2023 đã được sửa đổi, khác với phiên bản mà Lực lượng vũ trang Anh sử dụng. Chiếc xe tăng vẫn giữ nguyên các tính năng cốt lõi của chúng, chẳng hạn như pháo nòng xoắn L30A1 120mm và giáp hạng nặng, nhưng một số hệ thống bảo vệ và chiến đấu tiên tiến đã không được đưa vào. Đáng chú ý, những chiếc xe tăng này không có hệ thống bảo vệ chủ động (APS), một thành phần quan trọng trong phiên bản của Anh giúp chống lại tên lửa và đạn pháo chống tăng.
Ngoài ra, các phiên bản xe tăng Challenger 2 của Ukraine không được trang bị hệ thống quản lý chiến trường tinh vi, giúp tăng cường khả năng phối hợp và giao tiếp trong chiến đấu. Một số hệ thống nhìn đêm và hồng ngoại mới nhất mà Quân đội Anh sử dụng cũng bị cắt bỏ.
Những thiếu sót này là một phần trong động thái chiến lược của Anh nhằm hạn chế nguy cơ công nghệ quân sự tiên tiến của họ, rơi vào tay đối thủ trong trường hợp xe tăng bị bắt hoặc bị phá hủy.
Xe tăng số 1 của nước Anh
Xe tăng Challenger 2 được coi là một trong những xe tăng chiến đấu chủ lực mạnh nhất và được bọc thép dày nhất trên thế giới, được phát triển bởi công ty Vickers Defence Systems của Anh (nay là một phần của BAE Systems). Đây là một phương tiện đồ sộ, dài 13,5m, rộng 3,5m và cao khoảng 2,4m.
Nặng khoảng 75 tấn, Challenger 2 được trang bị động cơ diesel Perkins Condor CV12, với công suất 1.200 mã lực, cho phép đạt tốc độ lên đến 60km/giờ trên đường nhựa và 40km/giờ trên đường địa hình. Tính cơ động của nó được tăng cường nhờ hệ thống truyền động tự động David Brown TN54, mang lại khả năng cơ động mượt mà cho một cỗ máy khổng lồ như vậy.
Một trong những tính năng nổi bật của Challenger 2 là hệ thống cảm biến và kiểm soát hỏa lực phức tạp, được gọi là TOGS II. Hệ thống tiên tiến này cho phép xe tăng bắn với độ chính xác cao, bất kể ngày hay đêm. Nó bao gồm camera nhiệt để ngắm mục tiêu và quan sát, máy đo khoảng cách laser, tính toán khoảng cách đến mục tiêu một cách chính xác. Hệ thống kiểm soát hỏa lực tự động điều chỉnh theo các biến số như gió, nhiệt độ và chuyển động của xe tăng, đảm bảo một cuộc tấn công chí mạng. Xe tăng cũng tự hào có hệ thống ngắm mục tiêu hồng ngoại và quang học, cùng với một khẩu súng ổn định đảm bảo độ chính xác ngay cả khi đang di chuyển.
Khi nói đến khả năng bảo vệ, Challenger 2 sử dụng giáp Dorchester tiên tiến, dựa trên khái niệm giáp Chobham, là một trong những loại giáp tốt nhất thế giới. Vũ khí chính của xe tăng, pháo nòng xoắn L30A1 120mm, có thể bắn nhiều loại đạn, bao gồm đạn Đạn xuyên giáp thoát vỏ ổn định bằng cánh đuôi (APFSDS) và đạn có ngòi nổ mạnh (HESH), với tầm bắn hiệu quả lên đến 9km.
Ngoài pháo chính, Challenger 2 còn được trang bị vũ khí phụ, bao gồm súng máy 7,62mm L94A1 đồng trục và L37A2 lắp trên nóc tháp pháo. Xe tăng cũng có hệ thống tạo khói hoặc phun nhiên liệu diesel vào hệ thống ống xả để tạo ra màn khói.
Việc mất những chiếc xe tăng Challenger 2 này, đặc biệt là việc phát hiện ra chiếc xe tăng ở Kursk, không chỉ đặt ra câu hỏi về khả năng sống sót của những cỗ máy bọc thép hạng nặng này trong chiến tranh hiện đại, mà còn là lời nhắc nhở về những rủi ro liên quan đến việc cung cấp công nghệ quân sự tiên tiến cho các lực lượng nước ngoài đang tham gia vào các cuộc xung đột.
Quang Hưng
