Ung thư phổi đang là nỗi ám ảnh lớn nhất trong các loại bệnh lý ác tính trên toàn cầu. Theo dữ liệu từ GLOBOCAN 2022, thế giới ghi nhận hơn 2,4 triệu ca mắc mới và gần 1,8 triệu ca tử vong, khiến ung thư phổi trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong tất cả các loại ung thư. Tại Việt Nam, con số này cũng vô cùng đáng báo động với hơn 26.000 ca mắc mới mỗi năm.
Tại sao mùa lạnh phổi dễ bị tổn thương hơn?
Bác sĩ Wen Siwan, chuyên khoa Hô hấp tại Bệnh viện Tongji (Trung Quốc) cho rằng có một số nguyên nhân chính khiến bệnh phổi gia tăng trong mùa lạnh:
- Co thắt đường thở: Không khí lạnh khiến mạch máu và cơ phế quản co lại, gây hẹp đường thở và khó thở.
- Lông mao tê liệt: Nhiệt độ thấp làm giảm khả năng tự làm sạch của phổi, khiến vi khuẩn và bụi bẩn bị ứ đọng.
- Khô niêm mạc: Không khí hanh khô làm mất lớp màng nhầy bảo vệ, khiến phổi dễ bị virus và vi khuẩn tấn công trực tiếp.
- Viêm nhiễm kéo dài: Sức đề kháng tại chỗ giảm khiến các vết viêm nhỏ khó tự phục hồi, dễ tiến triển thành tổn thương mãn tính.
4 việc hại phổi, tăng nguy cơ ung thư phổi nhưng nhiều người thích làm vào mùa lạnh
Do phổi dễ tổn thương hơn vào mùa đông nên việc chăm sóc phổi và sức khỏe hô hấp thời điểm này vô cùng cần thiết. Nhưng có không ít thói quen tưởng tốt hóa ra lại hại phổi, tăng nguy cơ ung thư mà rất nhiều người đang mắc phải:
1. Tập thể dục quá sớm hoặc quá sức ngoài trời
Dậy sớm tập luyện khi trời giá rét hoặc vận động ngoài trời với cường độ cao đều hại phổi. Bác sĩ Ma Yanliang từ Bệnh viện Nhân dân Đại học Bắc Kinh (Trung Quốc) cảnh báo việc hít khí lạnh đột ngột này gây kích ứng đường thở cực độ, kích hoạt quá trình oxy hóa mạnh làm tổn thương DNA tế bào niêm mạc.
Còn khi tập quá sức, hệ miễn dịch bị suy giảm tạm thời, khiến phổi mất đi khả năng tự bảo vệ trước các tác nhân gây đột biến. Thay vào đó, chỉ nên vận động vừa phải nhưng đều đặn, không tập vào sáng sớm hay tối muộn ngoài trời.
2. Uống rượu bia để làm ấm người
Thói quen uống rượu thuốc hoặc rượu mạnh vào mùa đông với lầm tưởng giúp làm ấm phổi và cơ thể thực chất là một sai lầm chết người. Chất cồn làm giãn mạch máu ngoại vi nhưng lại gây ức chế hệ miễn dịch của phổi, khiến các đại thực bào không còn khả năng tiêu diệt tế bào lạ.
Ngoài ra, việc lạm dụng rượu khiến cơ thể thiếu hụt các vi chất quan trọng như sắt và nhóm vitamin hỗ trợ tái tạo tế bào, làm cho các vết thương nhỏ ở phế quản không thể tự chữa lành, lâu dần hình thành các khối u ác tính.
3. Tự ý mua thuốc bồi bổ hoặc kháng sinh khi ho
Khi thấy các triệu chứng ho, có đờm vào mùa lạnh, nhiều người rất "chăm" tự mua thuốc kháng sinh hoặc thực phẩm chức năng bồi bổ mà không có chỉ định. Bác sĩ Wen Siwan khẳng định việc dùng thuốc không đúng quy chuẩn chẳng khác nào phá hủy hàng rào bảo vệ của chính mình. Sự tích tụ hóa chất và tình trạng kháng thuốc khiến phổi mất đi khả năng đề kháng tự nhiên.
Thay vì tự điều trị, bạn cần bổ sung dinh dưỡng từ thực phẩm tự nhiên giàu axit folic và protein chất lượng cao để xây dựng hệ miễn dịch vững chắc từ bên trong. Đi khám ngay khi có bất thường.
4. Đóng kín cửa cả ngày để giữ ấm
Vì sợ lạnh, nhiều gia đình thường đóng chặt mọi cửa sổ và sử dụng bếp than hoặc các thiết bị sưởi không thông khí. Việc này khiến không khí trong nhà bị tù đọng, nồng độ khí độc và vi khuẩn tăng cao gấp nhiều lần so với ngoài trời. Hít thở trong môi trường kín lâu ngày khiến phổi phải tiếp xúc liên tục với các chất gây ô nhiễm, làm tăng nguy cơ viêm mủ mãn tính và xơ hóa phế quản.
Bác sĩ Ma Yanliang khuyên nên thường xuyên mở cửa thông gió vào những thời điểm nắng ấm trong ngày để làm sạch không gian sống.
Nguồn và ảnh: JFdaily, People Leap
Ngọc Ái
