RBC: Nước từng cầu cứu ông Putin vì vỡ nợ bất ngờ đòi Nga bồi thường, tìm đến cả Kiev - Điều gì xảy ra?

Sri Lanka yêu cầu tiền bồi thường từ Nga

Hãng tin RBC và tờ Kommersant của Nga ngày 29/6 đưa tin, Sri Lanka vừa yêu cầu Nga bồi thường cho các công dân Sri Lanka thiệt mạng và bị thương trong chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Quốc gia Nam Á cho biết, 17 công dân nước này (chiến đấu cho Nga) đã thiệt mạng trong các cuộc giao tranh tại Ukraine. Một phái đoàn của chính phủ Sri Lanka đã tới Moscow và hội đàm với Bộ Ngoại giao Nga để thảo luận về số phận của các công dân Sri Lanka ký hợp đồng với quân đội Nga.

Dẫn đầu phái đoàn Sri Lanka là Ngoại trưởng Tharaka Balasuriya. Ông Balasuriya đã có cuộc gặp với Thứ trưởng Ngoại giao Nga Andrei Rudenko và Thứ trưởng Quốc phòng Alexander Fomin.

"Các cuộc thảo luận tập trung vào 17 công dân Sri Lanka đã thiệt mạng trong quá trình chiến đấu, việc bồi thường cho những người thiệt mạng và bị thương, hợp lý hóa các khoản thù lao, cũng như khả năng hồi hương tự nguyện và chấm dứt hợp đồng sớm của các công dân Sri Lanka có nhu cầu" - RBC dẫn thông cáo trên website của Bộ Ngoại giao Sri Lanka cho hay.

Theo hãng thông tấn RIA Novosti, Sri Lanka hồi tháng 5 năm nay từng đề cập tới việc sẽ cử một phái đoàn đặc biệt tới Nga để làm rõ tình hình những công dân nước này "có liên quan" tới xung đột Nga-Ukraine. Ở thời điểm đó, Bộ Quốc phòng Sri Lanka ghi nhận rằng, đã có 16 công dân Sri Lanka thiệt mạng tại Ukraine, họ đều là các cựu quân nhân.

"Chúng tôi được biết một số công dân Sri Lanka đã tới Nga thông qua visa du lịch. Trong số này có một lượng đáng kể các cựu quân nhân từng phục vụ trong lực lượng vũ trang Sri Lanka. Nhiệm vụ chính là xác định chính xác số lượng các công dân Sri Lanka trong diện như vậy tại Nga" - Thông cáo của Sri Lanka dẫn lời ông Balasuriya cho hay.

Cũng trong thông cáo, ông Balasuriya lưu ý rằng, theo dữ liệu không chính thức, có khoảng 600-800 công dân Sri Lanka tại Nga.

Bộ trưởng Quốc phòng Sri Lanka Premita Bandara Tennakoon thừa nhận cho đến nay, chính quyền Sri Lanka không biết chính xác số lượng công dân nước này đã đến Nga. Tuy nhiên, họ đã nhận được 288 đơn khiếu nại liên quan.

Ông Bandara cho biết, việc tìm ra dữ liệu chính xác rất phức tạp do các công dân Sri Lanka đến Nga thông qua nhiều tuyến đường, và qua nhiều quốc gia quá cảnh. Để tạm khắc phục tình hình, ông yêu cầu các gia đình có người thân đến vùng xung đột báo cáo kịp thời với chính quyền.

Ngoài Nga, nhiều công dân Sri Lanka cũng tham gia chiến đấu cho Ukraine.

Vì sao nhiều công dân Sri Lanka "đầu quân" cho Nga-Ukraine?

Trong bài viết đăng ngày 11/6 năm nay, hãng tin France24 (Pháp) cho biết, nhiều công dân Sri Lanka gặp khó khăn về kinh tế, điều này đã thúc đẩy họ tới Nga và Ukraine tìm việc.

Nền kinh tế Sri Lanka đã bị ảnh hưởng nặng nề sau nhiều năm chi tiêu quá mức và sai lầm trong quản lý kinh tế, khiến dự trữ ngoại hối của nước này cực kỳ thấp. Trong giai đoạn 2021-2022, do vỡ nợ và khủng hoảng kinh tế trầm trọng, chính phủ Sri Lanka thậm chí không thể bảo đảm cung cấp những nhu yếu phẩm thiết yếu như nhiên liệu và thuốc men cho người dân.

Theo hãng tin Reuters, vào ngày 6/7/2022, cựu Tổng thống Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa đã xin sự trợ giúp của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm khắc phục một phần tình hình. Trong một cuộc điện đàm với ông Putin, ông Rajapaksa đề nghị người đồng cấp Nga trợ giúp quốc gia Nam Á nhập khẩu nhiên liệu do dự trữ xăng và dầu diesel của Sri Lanka thời điểm đó gần như cạn kiệt.

Bên cạnh đó, nói về chính sách tuyển quân, vào ngày 4/1/2024, Tổng thống Putin đã ký sắc lệnh đơn giản hóa thủ tục cấp quốc tịch cho người nước ngoài đang chiến đấu cho quân đội Nga, cũng như người thân của họ.

Theo đó, "những công dân nước ngoài đã ký hợp đồng 1 năm với Lực lượng Vũ trang, các đơn vị quân đội Nga hoặc những người đang thực hiện nghĩa vụ trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine có đủ điều kiện để được đơn giản hóa thủ tục cấp quyền công dân".

Sắc lệnh đồng thời quy định vợ hoặc chồng, con cái và cha mẹ của người nước ngoài phục vụ trong quân đội Nga cũng sẽ có thể được nhanh chóng cấp quyền công dân. Giới chức Nga có 1 tháng để xem xét đơn xin nhập tịch của binh sĩ và gia đình họ.

Về phía Ukraine, France24 cho biết, cư dân Sri Lanka đã bị thu hút đến Ukraine bởi các quảng cáo trên ứng dụng WhatsApp với lời hứa về mức lương hàng tháng hơn 2.100 USD, gấp 13 lần mức thu nhập trung bình ở Sri Lanka .

Theo đại diện Bộ Quốc phòng Sri Lanka Nalin Herath, nhiều công dân Sri Lanka bị lừa theo cách này. Ít nhất 22 công dân Sri Lanka đã đào ngũ Lực lượng vũ trang Ukraine và trở về nhà.

Sri Lanka cho biết, nước này cũng đang cố gắng liên hệ với chính quyền Kiev về việc công dân nước này tham gia hoạt động quân sự ở Ukraine. Tuy nhiên, giữa tháng 6 vừa qua, tờ Daily Mirror (Anh) dẫn một nguồn tin nói rằng Ukraine tới nay vẫn phớt lờ yêu cầu của phía Sri Lanka.

Nga-Sri Lanka đạt thỏa thuận chung

Đề cập tới việc giải quyết các vấn đề của công dân Sri Lanka tham chiến cho Nga tại Ukraine, tờ Daily News của Sri Lanka dẫn thông tin từ Bộ Ngoại giao nước này cho biết, sau cuộc hội đàm, Nga - Sri Lanka đã thống nhất thành lập một ủy ban chung - bao gồm các quan chức hai nước - để có thể gặp gỡ và trao đổi thường xuyên nhằm giải quyết các vấn đề và mối quan ngại của Sri Lanka.

Bên cạnh đó, Nga và Sri Lanka nhất trí tiếp tục tương tác về các vấn đề cần giải quyết.

Đề cập tới cuộc gặp với phái đoàn Sri Lanka qua website chính thức, Bộ Ngoại giao Nga thông tin rằng, ông Balasuriya đã có cuộc hội đàm với ông Rudenko vào ngày 26/6, nhưng không nêu chi tiết về nội dung thảo luận.

Bộ Ngoại giao Nga cho biết, "tại cuộc hội đàm, các vấn đề cấp bách nhất trong chương trình nghị sự Nga-Sri Lanka đã được thảo luận, khẳng định lợi ích chung trong việc duy trì động lực đối thoại song phương".

Trước đó, vào ngày 11/6 năm nay, Bộ Ngoại giao Sri Lanka thông báo, họ đã được chính phủ Nga đảm bảo rằng, Nga sẽ ngừng tuyển mộ công dân Sri Lanka chiến đấu tại Ukraine.

Nhật Minh