Theo nội dung được chia sẻ, chỉ cần đứng dậy, ho thật mạnh hoặc vẩy tay liên tục là có thể “đánh bật cục máu đông”, qua đó thoát khỏi đột quỵ hay nhồi máu cơ tim.
Không ít người tin đây là “mẹo cứu mạng”, thậm chí khuyên nhau áp dụng khi có dấu hiệu đau ngực, khó thở.
Tuy nhiên, theo các bác sĩ tim mạch, đây là thông tin sai lệch, cực kỳ nguy hiểm, có thể khiến người bệnh mất “thời gian vàng” cấp cứu và trả giá bằng tính mạng.
“Ho, vẩy tay không cứu được đột quỵ”
Trao đổi về vấn đề này, ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và Đột quỵ Quốc tế Phương Đông, khẳng định: “Những động tác như ho mạnh hay vẩy tay không có tác dụng trong cấp cứu đột quỵ hay nhồi máu cơ tim. Với các tình huống này, việc duy nhất cần làm là gọi cấp cứu 115 ngay lập tức.”
Việc làm theo trào lưu này không những không hiệu quả mà còn khiến người bệnh chậm trễ xử trí y tế, trong khi mỗi phút trôi qua, tế bào não và cơ tim có thể bị tổn thương không hồi phục.
Vì sao nhiều người bị nhầm lẫn?
Theo bác sĩ Mạnh, đau ngực, khó thở có thể gặp trong nhiều bệnh khác nhau như: Đau thần kinh liên sườn; Bệnh lý hô hấp; Rối loạn nhịp tim nhẹ.
Trong một số trường hợp đau thần kinh liên sườn, các động tác thay đổi tư thế, hít thở hoặc vận động tay có thể giúp giảm đau, từ đó gây hiểu nhầm rằng “động tác này có tác dụng cứu nguy”.
“Chính sự nhầm lẫn này khiến nhiều người áp dụng sai trong những tình huống đe dọa tính mạng thực sự như đột quỵ hay nhồi máu cơ tim”, BS Mạnh cảnh báo.
“Nghiệm pháp ho” chỉ dùng trong môi trường y khoa đặc biệt
Trên thực tế, trong môi trường y khoa, nghiệm pháp ho từng được sử dụng rất hạn chế trong phòng can thiệp tim mạch (Cathlab).
BS Đoàn Dư Mạnh cho biết, khi bệnh nhân đang được theo dõi điện tim liên tục, nếu xuất hiện rối loạn nhịp tim đột ngột (thường là nhịp chậm), bác sĩ có thể hướng dẫn bệnh nhân ho mạnh để:
– Tăng áp lực lồng ngực
– Tăng tạm thời lượng máu về tim
– Giúp bệnh nhân duy trì ý thức trong vài giây
Tuy nhiên, đây không phải biện pháp điều trị, càng không phải cách cấp cứu ngoài cộng đồng.
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) đã nhiều lần khẳng định: Không công nhận “CPR ho” như một phương pháp hồi sức tim phổi; Không khuyến cáo dạy hoặc áp dụng cho người không chuyên; Việc cố bắt người bệnh ho có thể làm chậm CPR thực sự, gây hậu quả nghiêm trọng
AHA khuyến cáo khi người bệnh đột ngột mất phản ứng hoặc không thở bình thường, cần gọi cấp cứu ngay và tiến hành CPR chuẩn, không thử các “mẹo truyền miệng”.
Đột quỵ, nhồi máu cơ tim: Nhớ FAST và gọi 115
Bác sĩ Mạnh khuyến cáo, khi nghi ngờ đột quỵ, hãy nhớ quy tắc FAST:
– F (Face): Méo miệng
– A (Arm): Yếu/liệt tay chân
– S (Speech): Nói ngọng, khó nói
– T (Time): Gọi cấp cứu ngay
Với nhồi máu cơ tim, các dấu hiệu như đau thắt ngực dữ dội, lan ra tay trái hoặc hàm, khó thở, vã mồ hôi đều là tình trạng cấp cứu tuyệt đối.
“Không ho – không vẩy tay – không chích đầu ngón tay. Chỉ có một việc cần làm: gọi 115”, bác sĩ Mạnh nhấn mạnh.
Vị chuyên gia tim mạch cũng nhắn nhủ: đừng thần thánh hóa những biện pháp chưa được kiểm chứng. Trong cấp cứu tim mạch – thần kinh, niềm tin sai có thể giết người.
Ngọc Minh
