Mùa lạnh đến, bát canh cá nóng hổi chẳng những ấm bụng mà còn ấm… sinh lực. Ở Việt Nam chúng ta có nhiều loài cá thịt ngọt, ít tanh, dân gian hay ví von là "ngọt như mì chính" và thực sự bổ theo nhiều cách: Giàu đạm chất lượng, vitamin D, omega-3 và khoáng chất cần thiết cho mùa rét. Dưới đây là những loại cá "sâm nước" mùa đông bạn nên mua về nấu cho gia đình.
Vì sao ăn cá mùa lạnh lại hợp lý?
Theo BS dinh dưỡng Vũ Đại Dương (làm việc tại TP.HCM), cá là nguồn protein chất lượng cao, nhiều axit béo omega-3 (EPA/DHA) giúp giảm viêm, hỗ trợ tim mạch và não bộ, đặc biệt có giá trị khi cơ thể dễ bị lạnh, mệt và kháng thể giảm sút. Bởi vậy, giới chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích ăn cá vài lần/tuần để duy trì sức khỏe tim mạch và hệ miễn dịch. Các loại cá bạn nên lựa chọn là:
1. Cá lóc (cá quả)
Cá lóc đồng vốn được nhiều bà nội trợ ưu tiên cho món canh chua, nấu mẻ hay hấp. Thịt cá trắng, chắc và có vị ngọt thanh, khi nấu canh hoặc húp nước, vị ngọt rất rõ, có thể giảm nhu cầu nêm bột ngọt. Về dinh dưỡng, cá lóc chứa nhiều protein, DHA và vitamin A, tốt cho sức khỏe sau những ngày lạnh, giúp cơ thể hồi phục và duy trì thị lực.
Cách ăn: Nấu canh chua cá lóc với dọc mùng/rau nhút, nướng trui chấm mắm gừng, húp nước canh nóng.
2. Cá trắm đen
Cá trắm (đặc biệt trắm đen) có thịt dày, ngọt và hơi béo, rất hợp cho các món om, kho hoặc làm lẩu. Khi ninh kỹ, xương đầu và phần bụng tiết ra gelatine và vị ngọt đậm, giúp bát canh mùa đông thơm, bổ. Cá trắm cũng là nguồn canxi, photpho và protein dồi dào, phù hợp cho người lớn tuổi và trẻ em cần bồi bổ.
Cách ăn: Om chuối đậu, kho riềng tiêu, hoặc nấu lẩu măng chua cho bữa ăn gia đình.
3. Cá lăng
Cá lăng (các loài lăng sông, lăng vàng) sống ở nước sạch, thịt trắng, dai nhẹ và ngọt sâu. Loại cá này ít xương dăm, nhiều nạc và chứa DHA, vitamin A, rất thích hợp cho người ốm dậy cần tăng cường dinh dưỡng. Nhiều đầu bếp đánh giá lẩu cá lăng "ra nước" thơm và giàu vị umami tự nhiên.
Cách ăn: Lẩu cá lăng, hấp gừng, hoặc nấu canh măng cho vị ấm.
4. Cá rô đồng
Cá rô đồng xuất hiện nhiều ở miền Bắc và miền Trung; thịt ngọt, ít tanh nếu sơ chế đúng cách. Nó giàu protein, ít chất béo, phù hợp cho bữa ăn gia đình. Canh cá rô đồng hay cháo cá rô mùa lạnh đều được lòng nhiều người vì vị ngọt mộc, dễ ăn.
Cách ăn: Bún/canh cá rô nóng, cháo cá rô cho người ốm.
5. Cá bống
Cá bống tuy kích thước nhỏ hơn nhưng thịt đặc, ngọt và giàu đạm. Cá bống kho tiêu, cá nâu hấp gừng đều là món "ăn nhanh thấy ấm" trong ngày lạnh. Các nguồn y tế ghi nhận, cá nhỏ vẫn cung cấp protein, một phần omega-3 và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe.
Mẹo chọn và chế biến để giữ vị ngọt tự nhiên
Chọn cá tươi, sống trong môi trường sạch (cá đồng, cá sông thường ngọt hơn cá nuôi công nghiệp).
Rửa sạch, khử mùi đúng cách: Rượu, gừng, muối và nước cốt chanh giúp loại bớt mùi tanh.
Nấu lửa vừa-lạnh: Nước dùng sôi nhẹ rồi hạ lửa để gelatin và vị ngọt dễ tiết ra.
Hạn chế bột ngọt: Với cá tươi và đúng kỹ thuật, bạn có thể giảm hoặc không dùng bột ngọt vẫn đạt vị ngọt tự nhiên.
(Ảnh minh họa: Internet)
Tuấn Minh
