Trong nhiều năm, vỏ cà phê chỉ được coi là phụ phẩm của ngành nông nghiệp. Sau khi tách hạt, phần vỏ thường bị bỏ đi hoặc tận dụng để ủ làm phân bón cho cây trồng. Thế nhưng, nhờ cách tiếp cận sáng tạo và xu hướng kinh tế tuần hoàn, lớp vỏ từng bị xem như đồ bỏ đi nay đã trở thành nguyên liệu làm nên sản phẩm cao cấp trà Cascara có giá bán lên tới cả triệu đồng mỗi kg.
Từ phụ phẩm vô giá trị đến trà hảo hạng
Trà Cascara vốn được người dân Nam Mỹ ưa chuộng suốt hơn nửa thế kỷ. Đây là loại trà làm từ vỏ quả cà phê chín, sau khi tách hạt được rửa sạch, sấy khô và chế biến thành thức uống có hương vị chua nhẹ, ngọt thanh, màu vàng hổ phách. Cascara không chỉ độc đáo về mùi vị mà còn giàu chất chống oxy hóa, giúp cải thiện tâm trạng, trí nhớ, hỗ trợ giảm cân và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, Parkinson hay Alzheimer.
Tại Việt Nam, Phúc Sinh là một trong những doanh nghiệp tiên phong nhìn thấy giá trị từ loại phụ phẩm này. Đại diện công ty cho biết, trước đây vỏ cà phê gần như chỉ bị bỏ đi, nhưng sau khi nghiên cứu thị trường quốc tế, doanh nghiệp quyết định đầu tư dây chuyền chế biến Cascara.
Tháng 10/2023, nhà máy hiện đại đầu tiên chuyên sản xuất trà Cascara với quy mô lớn tại Việt Nam và Đông Nam Á đã chính thức đi vào hoạt động.
Dây chuyền có công suất chế biến 10 tấn quả chín mỗi ngày, tương đương 1 tấn trà thành phẩm. Toàn bộ quy trình được thiết kế khép kín, từ rửa quả theo tiêu chuẩn thực phẩm, tách vỏ, sấy khử UV, sấy lạnh đa chức năng để giữ trọn hương vị đến đóng gói tự động.
Điều đáng chú ý, giá bán trong nước của Cascara hiện khoảng 1,5 triệu đồng/kg, gần gấp đôi hạt cà phê đặc sản ngon nhất cùng thương hiệu (800.000 đồng/kg). Đây là minh chứng rõ ràng cho việc “biến phụ phẩm thành đặc sản”, mở ra hướng đi mới đầy tiềm năng.
Xuất khẩu mở đường cho nông sản Việt
Không chỉ Phúc Sinh, đầu năm 2025, Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2-9 (Simexco Đắk Lắk) cũng gây chú ý khi xuất khẩu lô trà Cascara đầu tiên sang Hàn Quốc, với tổng trọng lượng 500 kg và mức giá gần 1 triệu đồng/kg.
Đại diện Simexco cho biết, toàn bộ nguyên liệu được tuyển chọn từ những quả cà phê chín, trải qua chế biến sâu bằng công nghệ hiện đại để tạo ra loại trà đạt chuẩn quốc tế. Sự kiện này không chỉ khẳng định tiềm năng của cà phê đặc sản Việt Nam mà còn mở ra nhiều cơ hội hợp tác lâu dài tại một trong những thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất châu Á.
Việc xuất khẩu Cascara cũng góp phần nâng tầm giá trị hạt cà phê Việt, đa dạng hóa sản phẩm và chứng minh rằng không chỉ hạt, mà cả vỏ cà phê cũng có thể trở thành mặt hàng xuất khẩu cao cấp.
Kinh tế tuần hoàn từ hạt cà phê
Sự ra đời của Cascara tại Việt Nam cho thấy một xu hướng mới: tận dụng tối đa từng bộ phận của trái cà phê, vừa tăng thu nhập cho nông dân, vừa góp phần giảm thiểu lãng phí.
Doanh nghiệp thu mua vỏ cà phê không chỉ giúp nông dân có thêm nguồn lợi mà còn khuyến khích mô hình canh tác thân thiện với môi trường. Thay vì để phế phẩm phân hủy gây ô nhiễm, vỏ cà phê được tái chế thành sản phẩm có giá trị cao, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp tuần hoàn và xanh hơn.
Việc sản xuất trà Cascara cũng góp phần quảng bá hình ảnh cà phê Việt Nam dưới một diện mạo mới – sáng tạo, bền vững và giàu bản sắc.
Với xu hướng tiêu dùng xanh, quan tâm sức khỏe và ưu tiên sản phẩm bền vững ngày càng phổ biến, Cascara có nhiều lợi thế để phát triển. Nếu được đầu tư đúng hướng, loại trà đặc biệt này hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm chủ lực mới, góp phần nâng cao vị thế cà phê Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Ngọc Minh
