Trong các hoạt động thường kỳ ở Syria, đơn vị Shaldag của Lực lượng vũ trang Israel (IDF), được hỗ trợ bởi Lữ đoàn sơn cước 810, đã phát hiện ra đầu cánh quạt của một chiếc trực thăng SA 321 Super Frelon, được Không quân Israel (IAF) gọi là "Wasp".
Rotor của trực thăng nằm tại một khu vực xa xôi, một phần của vùng đệm giữa Israel và Syria, khu vực mà IDF đã tăng cường sự hiện diện sau sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Assad vào đầu tháng 12/2024.
Chiếc trực thăng xấu số
Chiếc Super Frelon đã được điều động vào ngày 27/4/1974 trong Chiến tranh Yom Kippur, để giải cứu lính dù Israel bị mắc kẹt trên Núi Hermon sau một cuộc tấn công bằng đạn pháo của Syria. Cuộc tấn công đã giết chết tám binh sĩ và làm bị thương một số người khác.
Chiếc trực thăng được điều động để sơ tán những người bị thương, nhưng do mối đe dọa từ tên lửa Syria nên nó bay thấp hơn bình thường. Trong quá trình hạ cánh, một luồng gió khiến máy bay mất ổn định, cánh quạt chính đập vào một tảng đá và làm máy bay rơi. Các mảnh vỡ của chiếc trực thăng rơi khắp khu vực.
Vụ tai nạn đã giết chết tất cả sáu thành viên phi hành đoàn trên máy bay. Trong số những người tử nạn có Thiếu tá Golan Levy và Trung úy Amir Amit - phi công trực thăng, hai thợ máy là Trung sĩ Jacob Berhnheim và Trung sĩ Yaakov Roll.
Hai nhân viên y tế là Thiếu tá Tiến sĩ Ahikam Avni Feinsteinvà Trung sĩ Meir Rosenstruch. Thi thể của họ sau đó được đưa về Israel để chôn cất.
Trong những ngày gần đây, các đội tìm kiếm cứu nạn của IAF cùng với đơn vị tìm kiếm người mất tích của Quân đội Israel đã tiến hành tìm kiếm kỹ lưỡng hiện trường vụ tai nạn, thu hồi đầu cánh quạt và đảm bảo không có vật dụng cá nhân hoặc thi thể nào bị bỏ lại.
Hoạt động này là nỗ lực nhằm tôn vinh những người lính đã hy sinh và mang lại sự an ủi cho gia đình những người đã khuất. Phát hiện này xuất hiện vào thời điểm Quân đội Israel tăng cường sự hiện diện ở miền Nam Syria, như một phần của các biện pháp an ninh rộng lớn hơn trong bối cảnh bất ổn đang diễn ra trong khu vực.
Trực thăng Frelon Aérospatiale SA 321
Aérospatiale SA 321 Super Frelon, còn được gọi là "Super Hornet", là một máy bay trực thăng vận tải hạng nặng được trang bị ba động cơ, do tập đoàn sản xuất hàng không vũ trụ Pháp, Sud Aviation sản xuất.
Có thời điểm, Super Frelon giữ danh hiệu là chiếc trực thăng mạnh nhất từng được chế tạo ở châu Âu, ngoài ra còn là chiếc trực thăng nhanh nhất thế giới.
Nguyên mẫu đầu tiên của Super Frelon thực hiện chuyến bay đầu tiên vào ngày 7/12/1962. Đến tháng 7/1964, Chính phủ Pháp đã ra lệnh cho trực thăng hỗ trợ các hoạt động hậu cần tại Trung tâm Thực nghiệm Thái Bình Dương.
Super Frelon được sản xuất theo cả hai phiên bản dân sự và quân sự, trong đó phiên bản quân sự được sản xuất rộng rãi nhất. Các phiên bản quân sự này không chỉ phục vụ trong lực lượng vũ trang Pháp mà còn được xuất khẩu sang một số quốc gia, bao gồm Israel, Nam Phi, Libya, Trung Quốc và Iraq.
Super Frelon được chế tạo theo ba phiên bản quân sự chính: vận tải, chống tàu ngầm và chống tàu. Phiên bản vận tải có khả năng chở 38 binh lính được trang bị đầy đủ hoặc 15 cáng để sơ tán thương vong.
Đặc biệt, Super Frelon là trực thăng đầu tiên của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) có khả năng hoạt động từ sàn đáp của tàu mặt nước. Bắc Kinh cũng sản xuất phiên bản Super Frelon trong nước, được gọi là Z-8.
Vào giữa những năm 1960, Israel đã mua 12 chiếc Super Frelon. Sự xuất hiện này đã dẫn đến việc thành lập Phi đội 114, còn được gọi là "Phi đội Super Frelon". Đến thời điểm Chiến tranh Sáu ngày diễn ra vào tháng 6/1967, chỉ có bốn chiếc đã được chuyển giao, nhưng chúng đã đóng vai trò trong cả nhiệm vụ vận chuyển và tấn công, hoàn thành 41 phi vụ trong suốt cuộc xung đột.
Trong suốt cuộc chiến tranh tiêu hao sau đó, Super Frelon đã chứng minh tính linh hoạt và hiệu quả của mình khi tham gia nhiều chiến dịch quân sự. Những nhiệm vụ này làm nổi bật giá trị chiến lược của Super Frelon trong nhiều kịch bản chiến đấu khác nhau. Sau khi chiến sự lắng xuống, tám chiếc trực thăng còn lại đã được chuyển giao cho Israel.
Trong Chiến tranh Yom Kippur năm 1973, Super Frelons hoạt động rộng rãi trên mọi mặt trận, thực hiện các vai trò quan trọng trong các nhiệm vụ vận chuyển và sơ tán y tế. Mặc dù có những đóng góp đáng kể trong các cuộc xung đột trước đó, nhưng trực thăng đã dần bị lu mờ bởi CH-53 của Không quân Israel, loại trực thăng này có hiệu suất vượt trội và hiệu quả về chi phí.
Do yêu cầu bảo trì tương đối cao và khả năng hoạt động giảm sút so với CH-53, Super Frelon cuối cùng đã bị loại khỏi biên chế Israel vào năm 1991.
Quang Hưng
