Gần đây, một câu chuyện về “mẹ bỉm sữa lái siêu xe đưa đón con” đã gây xôn xao cộng đồng mạng Trung Quốc. Sự việc là như sau: Một bà mẹ mỗi ngày đều lái chiếc siêu xe trị giá 8 triệu tệ (khoảng 28 tỷ VND) để đưa đón con đi học, và bị các phụ huynh khác trong nhóm chat của lớp chỉ trích là “khoe khoang”.
Ban đầu, cô không mấy quan tâm, vì mỗi nhà có điều kiện kinh tế khác nhau. Nhưng khi những lời chỉ trích ngày càng gay gắt, cô bắt đầu cảm thấy bức xúc.
Cuối cùng, không thể nhẫn nhịn thêm, cô đáp trả: “Đây là chiếc xe rẻ nhất trong nhà tôi. Mà nói đến siêu xe 8 triệu tệ, bạn thử đi thuê một ngày xem? Tiền thuê cũng 6.500 tệ (khoảng 23 triệu đồng) đấy, có khi bằng lương cả tháng của mấy người”. Cô còn nói thêm, lái xe gì là việc của cô, không muốn bị người khác chỉ trỏ phán xét.
Lời nói này nhanh chóng lan truyền rộng rãi trên mạng, khiến dân tình tranh cãi sôi nổi. Nhiều người cho rằng, những phụ huynh chỉ trích thực chất đang thể hiện chính tâm lý so bì của bản thân.
Từ đó, đặt ra một câu hỏi: Tại sao nhiều người lại khó chịu trước sự giàu có của người khác? Là vì ghen tị, hay vì không thể buông bỏ tâm lý so sánh?
Người mẹ bị chỉ trích vô lý khi lái xe ô tô xịn
Tâm lý so bì phổ biến: Ảnh hưởng thế nào đến sự phát triển của trẻ?
Dù là trong thế giới người lớn hay giữa những đứa trẻ, tâm lý so sánh dường như luôn hiện diện. Trẻ con thường dễ nảy sinh cảm giác ganh đua khi thấy bạn bè có những thứ mà mình không có. Vậy phụ huynh nên làm gì khi con bắt đầu có biểu hiện so bì?
1. Không nên làm ngơ trước tâm lý so bì của trẻ
Khi trẻ bắt đầu thể hiện sự ganh đua, cha mẹ tuyệt đối không được làm ngơ. Một số phụ huynh có thể nghĩ rằng đó chỉ là giai đoạn phát triển bình thường, thậm chí còn vô thức đáp ứng các nhu cầu vật chất của con để giúp con tránh cảm giác buồn bã.
Nhưng về lâu dài, điều đó chỉ khiến trẻ hình thành thói quen phụ thuộc vào vật chất, ngày càng trở nên hư vinh và lệch lạc về giá trị sống.
Nếu cha mẹ không nhận thức được sự nguy hại của tâm lý này, trẻ sẽ dễ hình thành quan niệm sai lệch rằng “có nhiều hơn là tốt hơn”.
Điều này rất bất lợi cho sự phát triển tinh thần và nhân cách, bởi vì so bì vật chất không thể mang lại niềm vui và sự thỏa mãn bền vững. Nếu từ nhỏ trẻ học được cách xử lý tâm lý ganh đua, sau này sẽ phát triển thành người độc lập, tự tin và có bản lĩnh.
2. Chuyển hướng so bì thành động lực học tập
Trẻ em là học sinh, nhiệm vụ chính là học hành chứ không phải theo đuổi những thứ vật chất phù phiếm. Khi phát hiện con có tâm lý so bì, cha mẹ có thể dẫn dắt trẻ chuyển hướng so sánh đó sang học tập.
Ví dụ, thay vì để trẻ đòi hỏi có thứ này thứ kia như bạn bè, cha mẹ có thể cùng trẻ bàn luận về thành tích học tập của bạn, khuyến khích con lấy đó làm động lực để cố gắng vượt qua người khác trong học hành.
Như vậy, tâm lý ganh đua không còn là “con cũng muốn có món đồ đó”, mà trở thành “con cũng muốn đạt điểm cao như bạn ấy”. Điều này vừa giúp trẻ phát triển, vừa khơi dậy hứng thú học tập, nâng cao tinh thần cạnh tranh lành mạnh và thôi thúc trẻ đặt mục tiêu cao hơn.
3. Làm gương cho con: Cha mẹ là người thầy đầu tiên
Giáo dục trẻ không thể tách rời sự nêu gương của cha mẹ. Những hành vi, thái độ, giá trị của phụ huynh sẽ ảnh hưởng trực tiếp và âm thầm tới cách trẻ nhìn nhận thế giới.
Nếu cha mẹ luôn so sánh bản thân với người khác về của cải vật chất, thì trẻ cũng sẽ dễ dàng hình thành suy nghĩ rằng: tiền tài là tất cả.
Vì vậy, cha mẹ cần bắt đầu từ chính mình, tránh nói quá nhiều về vật chất, không nên khoe khoang về việc mua đồ đắt tiền, xe sang hay nhà đẹp trước mặt con.
Thay vào đó, nếu cha mẹ thể hiện sự yêu thích các giá trị tinh thần như tri thức, tình bạn, sức khỏe, lòng tốt…, thì con cái cũng sẽ dễ dàng xây dựng quan điểm sống đúng đắn và toàn diện hơn.
Áp lực xã hội phía sau sự so bì & nền tảng tâm lý của trẻ
Trong xã hội hiện đại, dường như vật chất đã trở thành tiêu chuẩn đánh giá con người. Đặc biệt là ở những gia đình khá giả, xe sang, hàng hiệu, cuộc sống xa hoa thường trở thành đề tài trong các mối quan hệ xã hội.
Trẻ em, vốn đang trong quá trình hình thành nhân cách, rất dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường như vậy.
Tuy nhiên, nếu cha mẹ hiểu được rằng, so bì không đem lại hạnh phúc thực sự, ngược lại còn khiến con người rơi vào vòng xoáy lo lắng và cạnh tranh không hồi kết, thì họ sẽ có thể giúp con đối mặt tốt hơn với áp lực từ bên ngoài, và rèn luyện khả năng tư duy độc lập.
Kết luận: Hãy vượt qua so bì để tìm giá trị đích thực
Từ câu chuyện của người mẹ lái siêu xe, chúng ta thấy rõ những áp lực vô hình đến từ xã hội và sự chú ý quá mức vào tiền bạc, vật chất. Nhưng suy cho cùng, tâm lý ganh đua không mang lại hạnh phúc thật sự, mà còn có thể khiến gia đình mâu thuẫn, tâm lý nặng nề.
Do đó, cha mẹ nên cho trẻ hiểu: giá trị cuộc sống không nằm ở việc có bao nhiêu của cải, mà là mình có thể tạo ra điều gì, có thể đóng góp gì cho xã hội.
Nếu phụ huynh có thể giúp con xây dựng một hệ giá trị đúng đắn, học cách tìm niềm vui từ cuộc sống đơn giản và biết ơn những điều nhỏ bé, thì trẻ sẽ lớn lên trong môi trường tích cực, lành mạnh, và có một cuộc đời phong phú, ý nghĩa hơn.
Vậy nên, khi nhìn vào câu chuyện “mẹ siêu xe”, hãy thử tự hỏi: Liệu chúng ta có đang bị cái bóng của sự so bì chi phối mà không hay?
Thanh Hương
