Theo tờ VnExpress đưa tin, họ lựa chọn livestream tư vấn miễn phí như một chiến lược sinh tồn và tìm kiếm cơ hội giữa bối cảnh thị trường pháp lý đang ngày càng bão hòa.
"Phao cứu sinh" trước áp lực thị trường bão hòa
"Chồng tôi mua nhà trước cưới, tôi có quyền lợi gì không?", "Tôi không có thu nhập ổn định liệu có giành được quyền nuôi con?"... Đó là những câu hỏi dồn dập gửi đến Wen Xiu ngay khi cô bắt đầu phiên phát trực tiếp hàng ngày. Trong suốt ba giờ đồng hồ, nữ luật sư 32 tuổi tại Thượng Hải tập trung phân tích rủi ro, vạch ra các lựa chọn pháp lý cho những người lạ, trong khi hàng trăm người khác lặng lẽ theo dõi qua màn hình.
Luật sư Wen Xiu thực hiện các buổi livestream tư vấn luật trên trang cá nhân từ năm 2021. Ảnh: Wen Xiu
Wen Xiu là đại diện tiêu biểu cho xu hướng "chuyển văn phòng lên mạng" của giới luật sư Trung Quốc. Các nền tảng như Douyin hay Xiaohongshu hiện đã trở thành những "phòng khám pháp lý" trực tuyến, cung cấp dịch vụ tư vấn nhanh với chi phí thấp.
Wen chia sẻ, thế hệ luật sư trẻ như cô không có sẵn nguồn lực hay mạng lưới khách hàng như các bậc tiền bối. Sau khi hành nghề từ năm 2020, cô nhận thấy mạng xã hội mang lại lượng khách hàng cao gấp 5 lần so với khách vãng lai đến văn phòng.
Thực tế, làn sóng này phản ánh áp lực đào thải khắc nghiệt của ngành. Trung Quốc hiện có khoảng 830.000 luật sư, với tốc độ tăng trưởng hơn 10% mỗi năm, trong khi số vụ án tại tòa chỉ tăng khoảng 1%. Sự chênh lệch này khiến thu nhập bị phân hóa mạnh mẽ. Theo số liệu từ Viện Nghiên cứu Kinh tế ERI, nhiều luật sư mới vào nghề chỉ đạt mức thu nhập 5.000 - 8.000 tệ/tháng (khoảng 18 - 30 triệu đồng), mức lương chỉ tương đương hoặc thậm chí thấp hơn lao động trong ngành dịch vụ tại các đô thị lớn.
Nhiều luật sư Trung Quốc tư vấn miễn phí trên livestream và tìm kiếm nguồn khách hàng. Ảnh: Douyin
Yêu cầu siết chặt quản lý
Tờ Tuổi trẻ Cười đưa tin, sự bùng nổ của tư vấn pháp lý trực tuyến đang mang lại kết quả rõ rệt. Sách trắng pháp lý Douyin 2025 chỉ ra rằng hơn 80% công ty luật trên nền tảng này ghi nhận sự tăng trưởng khách hàng nhờ tiếp thị online.
Luật sư Ren Chuanqian (Thượng Hải) cho biết, không ít chủ doanh nghiệp nhỏ đã tìm đến ông sau khi theo dõi các video phân tích chuyên sâu về tranh chấp lao động.
Tuy nhiên, sự phát triển nóng này cũng nảy sinh nhiều hệ lụy. Ranh giới giữa tư vấn chuyên môn và nội dung giải trí đang trở nên mong manh khi một số tài khoản sử dụng nội dung gây sốc hoặc hình ảnh gợi cảm để thu hút lượt xem.
Đáng lo ngại hơn là tình trạng giả mạo, đơn cử như trường hợp một KOL tại Thành Đô với 140.000 người theo dõi bị phát hiện hành nghề không có chứng chỉ vào tháng 9 vừa qua.
Hai luật sư có tầm ảnh hưởng không thua bất kỳ ngôi sao mạng xã hội nào. Ảnh: Douyin
Để chấn chỉnh, các nền tảng bắt đầu thực hiện các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt. Douyin hiện yêu cầu các tài khoản pháp lý phải xác minh chứng chỉ hành nghề và hợp đồng với công ty luật trước khi livestream. Các hãng luật cũng dần thiết lập quy định nội bộ để bảo vệ uy tín ngành nghề.
Theo luật sư Ren, sự nổi tiếng trên mạng không phải là thước đo cho năng lực chuyên môn. Ông nhấn mạnh rằng khách hàng nghiêm túc sẽ luôn tìm kiếm những người thực sự đáng tin cậy thay vì những tài khoản dùng chiêu trò câu view.
Dù vậy, xu hướng này vẫn đang tái định hình cách luật sư trẻ xây dựng sự nghiệp, thay vì làm đa năng, họ chọn đi sâu vào các ngách chuyên biệt như hôn nhân, lao động hay thừa kế để khẳng định vị thế trên không gian số.
