Với việc không thể đánh giá tình trạng hư hỏng cũng như đảm bảo cho an toàn, sửa chữa, hiện nay tại nhiều nước trên thế giới, những bãi phế liệu chất chứa xe điện đang ngày càng nhiều hơn, gây "đau đầu" cho những nhà quản lý "nền kinh tế tuần hoàn".
Theo Matthew Avery, giám đốc nghiên cứu của công ty chuyên đánh giá hiệu năng, thử nghiệm va chạm ô tô liên kết với Euro NCAP cho biết: “Chúng tôi mua ô tô điện vì lý do bền vững. Nhưng một chiếc xe điện sẽ không bền nếu bạn phải vứt pin đi sau một va chạm nhỏ".
Bộ pin có thể có giá hàng chục nghìn USD và chiếm tới 50% giá xe điện, thường khiến việc thay thế chúng không kinh tế.
Trong khi một số nhà sản xuất ô tô như Ford Motor và General Motors cho biết họ đã làm cho các bộ pin dễ sửa chữa hơn thì Tesla lại hành động ngược lại khi Model Y được sản xuất tại Texas (Mỹ) có gói pin cấu trúc mới được các chuyên gia mô tả là "không thể sửa chữa".
Tesla đã không trả lời yêu cầu bình luận về điều này
Xe điện chỉ chiếm một phần nhỏ trong số các phương tiện lưu thông trên đường, khiến dữ liệu toàn ngành khó thu thập được, nhưng xu hướng ô tô không phát thải ở quãng đường thấp bị xóa sổ với những hư hỏng nhẹ đang gia tăng. Quyết định của Tesla về việc chế tạo các bộ pin "cấu trúc" - một phần của thân xe - đã cho phép hãng cắt giảm chi phí sản xuất nhưng có nguy cơ đẩy những chi phí đó trở lại người tiêu dùng và công ty bảo hiểm.
Tesla đã không đề cập đến bất kỳ vấn đề nào với các công ty bảo hiểm phải "xóa sổ" những chiếc xe bị tai nạn của họ. Nhưng vào tháng 1, Giám đốc điều hành Elon Musk cho biết phí bảo hiểm từ các công ty bảo hiểm bên thứ ba "trong một số trường hợp cao một cách bất hợp lý."
Các công ty bảo hiểm và chuyên gia trong ngành cho biết trừ khi Tesla và các nhà sản xuất ô tô khác sản xuất các bộ pin dễ sửa chữa hơn và cung cấp cho bên thứ ba quyền truy cập vào dữ liệu pin, phí bảo hiểm vốn đã cao sẽ tiếp tục tăng khi doanh số bán xe điện tăng lên và nhiều ô tô tiết kiệm nhiên liệu thấp bị loại bỏ sau các vụ va chạm.
Christoph Lauterwasser, giám đốc điều hành của Trung tâm Công nghệ Allianz, một viện nghiên cứu thuộc sở hữu của Allianz (ALVG.DE) cho biết: “Số lượng các trường hợp tai nạn sẽ tăng lên, vì vậy việc xử lý pin là một điểm quan trọng .
Lauterwasser lưu ý rằng việc sản xuất pin xe điện thải ra nhiều CO2 hơn so với các mô hình sử dụng nhiên liệu hóa thạch, có nghĩa là xe điện phải chạy hàng nghìn dặm trước khi chúng bù đắp lượng khí thải bổ sung đó. Ông nói: “Nếu bạn vứt bỏ phương tiện ngay từ giai đoạn đầu, bạn sẽ mất đi khá nhiều lợi thế về lượng khí thải CO2.
Hầu hết các nhà sản xuất ô tô cho biết bộ pin của họ có thể sửa chữa được, mặc dù có vẻ như rất ít nhà sản xuất sẵn sàng chia sẻ quyền truy cập vào dữ liệu pin. Các công ty bảo hiểm, công ty cho thuê và cửa hàng sửa chữa ô tô đã đấu tranh với các nhà sản xuất ô tô ở EU để giành quyền truy cập vào dữ liệu ô tô được kết nối sinh lợi.
Lauterwasser cho biết quyền truy cập vào dữ liệu pin EV là một phần của cuộc chiến đó. Allianz đã nhìn thấy những bộ pin bị trầy xước mà các bộ phận bên trong có thể không bị hư hại, nhưng không có dữ liệu chẩn đoán nên hãng phải loại bỏ những chiếc xe đó.
Ford và GM chào hàng các gói mới hơn, dễ sửa chữa hơn của họ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết các bộ pin mới, chủ yếu cho Model Y được sản xuất tại nhà máy Austin, Texas của Tesla, được dán vào một gói tạo thành một phần cấu trúc của ô tô và không thể dễ dàng tháo ra hoặc thay thế.
Vào tháng 1, Musk của Tesla cho biết nhà sản xuất ô tô đã thực hiện các thay đổi về thiết kế và phần mềm cho các phương tiện của mình để giảm chi phí sửa chữa và phí bảo hiểm. Công ty cũng cung cấp sản phẩm bảo hiểm của riêng mình ở hàng chục tiểu bang của Mỹ cho chủ sở hữu Tesla với mức giá thấp hơn.
Các công ty bảo hiểm và chuyên gia trong ngành cũng lưu ý rằng xe điện, vì được trang bị tất cả các tính năng an toàn mới nhất, nên cho đến nay ít xảy ra tai nạn hơn so với ô tô truyền thống.
Sandy Munro, người đứng đầu Munro & Associates có trụ sở tại Michigan, chuyên tháo dỡ các phương tiện và tư vấn cho các nhà sản xuất ô tô cách cải tiến chúng, cho biết bộ pin Model Y "không thể sửa chữa được".
Các vấn đề về pin EV cũng làm lộ ra một lỗ hổng trong "nền kinh tế tuần hoàn" xanh mà các nhà sản xuất ô tô chào mời.
Tại Synetiq, công ty cứu hộ lớn nhất của Vương quốc Anh, người đứng đầu hoạt động Michael Hill cho biết trong 12 tháng qua, số lượng xe điện phải cách ly để kiểm tra, đánh giá và tránh nguy cơ hỏa hoạn tại sân Doncaster của công ty đã tăng vọt, khoảng 10 chiếc mỗi 3 ngày, thậm chí có ngày lên tới 20 chiếc xe điện. “Chúng tôi đã chứng kiến một sự thay đổi thực sự lớn và nó diễn ra ở tất cả các nhà sản xuất.
Vương quốc Anh hiện không có cơ sở tái chế pin EV, vì vậy Synetiq phải tháo pin khỏi những chiếc ô tô bị xóa sổ và cất chúng trong thùng chứa. Hill ước tính ít nhất 95% tế bào trong hàng trăm bộ pin EV - và hàng nghìn bộ pin lai - Synetiq được lưu trữ tại Doncaster không bị hư hại và nên được tái sử dụng.
Chi phí bảo hiểm cho hầu hết các xe điện đã cao hơn so với ô tô truyền thống.
Theo công ty môi giới trực tuyến Policygenius, khoản thanh toán bảo hiểm xe điện trung bình hàng tháng của Mỹ vào năm 2023 là 206 USD, cao hơn 27% so với mẫu xe động cơ đốt trong.
Theo Bankrate, một nhà xuất bản nội dung tài chính trực tuyến, các công ty bảo hiểm Mỹ biết rằng "nếu ngay cả một tai nạn nhỏ cũng dẫn đến hư hỏng bộ pin... thì chi phí để thay thế bộ phận quan trọng này có thể vượt quá 15.000 USD".
Pin thay thế cho Tesla Model 3 có thể có giá lên tới 20.000 USD, đối với một chiếc xe có giá bán lẻ khoảng 43.000 USD nhưng sẽ mất giá nhanh chóng theo thời gian.
Andy Keane, giám đốc sản phẩm động cơ thương mại của Vương quốc Anh tại công ty bảo hiểm AXA của Pháp, cho biết pin thay thế đắt tiền "đôi khi có thể khiến việc thay pin không khả thi."
Ngày càng có nhiều cửa hàng sửa chữa chuyên sửa chữa xe điện và thay thế pin. Tại Phoenix, Arizona, Gruber Motor Co chủ yếu tập trung vào việc thay thế pin trong các mẫu xe Tesla cũ hơn.
Tuy nhiên, các công ty bảo hiểm không thể truy cập dữ liệu pin của Tesla, vì vậy họ đã thực hiện một cách tiếp cận thận trọng, một chủ sở hữu tên Peter Gruber cho biết.
Ông nói: “Một công ty bảo hiểm sẽ không chấp nhận rủi ro đó vì họ sẽ phải đối mặt với một vụ kiện sau này nếu có điều gì đó xảy ra với chiếc xe đó và họ đã không tính toán đầy đủ.
Chính phủ Anh đang tài trợ cho nghiên cứu về "điểm đau" của bảo hiểm xe điện do Thatcham, Synetiq và công ty bảo hiểm LV= đứng đầu.
Các quy định về pin của EU được thông qua gần đây không đề cập cụ thể đến việc sửa chữa pin, nhưng họ đã yêu cầu Ủy ban Châu Âu khuyến khích các tiêu chuẩn để "tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo trì, sửa chữa và tái sử dụng", một nguồn tin từ Ủy ban cho biết.
Các công ty bảo hiểm cho biết họ biết cách khắc phục sự cố - chế tạo pin thành các phần nhỏ hơn hoặc mô-đun để dễ sửa chữa hơn và mở dữ liệu chẩn đoán cho bên thứ ba để xác định tình trạng của pin.
Các công ty bảo hiểm cá nhân của Mỹ cũng từ chối bình luận liên quan nhưng Tony Cotto, giám đốc chính sách ô tô và bảo lãnh phát hành tại Hiệp hội các công ty bảo hiểm tương hỗ quốc gia, cho biết "việc người tiêu dùng truy cập vào dữ liệu do phương tiện tạo ra sẽ nâng cao hơn nữa sự an toàn của người lái xe và sự hài lòng của chủ hợp đồng... bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho toàn bộ quá trình sửa chữa."
Thành Đô (Theo Reuters)
