Trước đó, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã có đề xuất về việc nhập khẩu và khai thác 37 toa xe tự hành diesel DMU đã qua sử dụng khoảng 40 năm của Nhật Bản. Các toa xe (toa tàu) này được đối tác của Tổng công ty là Tổng công ty Đường sắt Đông Nhật Bản sẵn sàng chuyển giao miễn phí cho Tổng công ty nếu có nhu cầu và Việt Nam sẽ chịu các chi phí liên quan đến nhập khẩu, cải tạo toa xe phù hợp với quy định của Việt Nam.
Ông Vũ Anh Minh (Chủ tịch Tổng công ty Đường sắt Việt Nam) chia sẻ với báo giới, các toa tàu trong diện đề xuất nhập khẩu lần này tuy cũ nhưng vẫn hiện đại hơn nhiều so với những toa tàu hiện hữu ở Việt Nam. Các toa tàu này có thể tự hành, dù chỉ 1 toa vẫn có thể tự chạy trên đường sắt. Như vậy, Tổng công ty Đường sắt có thể khai thác linh hoạt, áp dụng ở các cung đường sắt ngắn, lưu lượng khách ít.
Theo ông Minh, nếu đóng mới các toa tàu sẽ rất tốn kém. Trong khi đó, nếu nhập cũ, chúng ta hoàn toàn không mất chi phí mua sắm. Các nước trong khu vực như Indonesia, Malaysia, Thái Lan… cũng đã từng nhận các toa tàu cũ của Nhật Bản.
 |
Sau khi tham khảo ý kiến các Bộ, ngành, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã bác bỏ đề xuất nhập 37 toa tàu tự hành DMU đã qua sử dụng 40 năm từ Nhật Bản. |
Đề xuất của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã nhanh chóng tạo "sóng" dư luận. Nhiều bộ ngành đã lên tiếng phản đối việc nhập khẩu vì cho rằng không đảm bảo các điều kiện an toàn trong vận hành cũng như trái với quy định từ trước.
Xét đề nghị của Bộ Giao thông vận tải, ý kiến các Bộ: Tài chính, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Tài nguyên và Môi trường, Tư pháp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành mới đây đã có ý kiến chính thức: không đồng ý nhập khẩu và khai thác các toa xe này.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải và các cơ quan liên quan thực hiện theo đúng quy định của Nghị định số 65/2018/NĐ-CP ngày 12/5/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số Điều của Luật Đường sắt.
Theo Bộ Giao thông vận tải, Nghị định số 65/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số Điều của Luật Đường sắt quy định rõ: Đối với đầu máy, toa xe chở khách chạy trên chính tuyến của đường sắt quốc gia, đường sắt chuyên dùng, đường sắt đô thị: Không quá 40 năm. Đối với phương tiện giao thông đường sắt nhập khẩu đã qua sử dụng: Chỉ được nhập khẩu phương tiện đã qua sử dụng không quá 10 năm đối với toa xe chở khách, đầu máy, toa xe đường sắt đô thị và không quá 15 năm đối với toa xe chở hàng.
Theo các quy định trên, 37 toa xe này vừa không được phép nhập khẩu do có năm sản xuất quá 10 năm, vừa không được phép vận hành khai thác tại Việt Nam do đã có niên hạn sử dụng quá 40 năm.
Ngoài ra, đề xuất của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam chưa được đánh giá một cách cụ thể, chi tiết các nội dung về tình trạng kỹ thuật an toàn, chi phí hoán cải, hiệu quả đầu tư, kế hoạch dự kiến vận hành, công tác vận hành, bảo trì. Chưa nêu giải pháp xử lý nếu các toa xe không đáp ứng quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của Việt Nam.
Nguyên Đỗ (tổng hợp)
