CEO của Honda vừa có một khoảnh khắc báo chí khá ngượng ngùng liên quan đến khả năng sáp nhập với Nissan. Khi được hỏi tại sao Nissan lại là đối tác kinh doanh tốt cho hãng sản xuất ô tô cỡ trung này, ông Toshihiro Mibe đã phải băn khoăn lớn để tìm ra từ ngữ phù hợp trước khi trả lời: "Câu hỏi này khó đây" khiến cả khán phòng bật cười và thay đổi không khí.
Theo những nhà quan sát, đó là một tuyên bố trung thực vì nó tóm tắt lại sự bối rối chung của thế giới sau khi các cuộc đàm phán sáp nhập được tiết lộ. Có phải có một liên minh siêu cường nào đó đang được hình thành đằng sau bức màn mà thế giới không được phép biết đến không hay đây chỉ là hai nhà sản xuất ô tô đang vật lộn trong các lĩnh vực khác nhau để tìm cách kết hợp các nỗ lực nhằm duy trì khả năng cạnh tranh trong một thị trường đang thay đổi?
Thoạt nhìn, sự hợp nhất giữa Honda và Nissan trông rất giống một Hail Mary (ngụ ý một nỗ lực tuyệt vọng vào phút cuối để đạt được mục tiêu). Honda đang làm khá tốt—hãng có một đội hình chạy bằng xăng khá ổn, lượng khách hàng quan tâm và trung t hành khá đông đảo và một dòng xe hybrid mạnh mẽ. Nhưng thương hiệu này đang gặp khó khăn với xe điện sau khi quan hệ đối tác với General Motors tan vỡ kể từ khi ra mắt Honda Prologue. Chiếc xe điện tầm xa đầu tiên do hãng tự sản xuất sẽ ra mắt vào năm sau, khi đó chúng ta sẽ có được ý tưởng tốt hơn về cách công nghệ xe điện của công ty so với đối thủ cạnh tranh.
Còn Nissan, họ đã trải qua những ngày không được như mong muốn. Hãng xe Nhật Bản này đang đối diện với hàng loạt khó khăn về tài chính, các đại lý thì hỗn loạn và phân khúc xe điện từng rất sáng tạo của hãng chỉ còn lại Ariya không mấy phổ biến và Leaf đã cũ.
Đáng lưu ý, nhiều thông tin cũng cho thấy Nissan có thể đang trên bờ vực bị Foxconn (Trung Quốc) thâu tóm. Theo Motor1, bất kể ông Mibe nói rằng vụ sáp nhập " không phải là giải cứu " thì Honda vẫn đang đóng vai hiệp sĩ áo trắng của Nissan. "Thật khó để thấy Honda sẽ được hưởng lợi như thế nào khi xét đến mức độ chồng chéo giữa hai công ty, nhưng có thể có một số động lực vô hình mà những người ở Honda đang để mắt tới", các chuyên gia nhận định.
Ví dụ, Nissan đã dành nhiều thập kỷ để xây dựng một mạng lưới rộng lớn các nhà máy, những người lao động trung thành và một chuỗi cung ứng chặt chẽ. Hãng cũng giữ vững vị thế của mình ở Đông Nam Á, nơi doanh số bán hàng vẫn giúp thương hiệu này trụ vững. Và Nissan Sakura là mẫu xe điện bán chạy nhất Nhật Bản, mặc dù về mặt kỹ thuật, nó chỉ là một chiếc xe kei. Vì vậy, mặc dù có thể không có tình hình tài chính lành mạnh nhất, nhưng nó vẫn mang đế chế của riêng mình vào cuộc chơi.
Hoặc có thể là về hệ thống truyền động. Các xe hybrid của Honda có thể thúc đẩy dòng xe lâu đời của Nissan tiến lên nhanh hơn một chút với các tùy chọn hệ thống truyền động bổ sung. Sau đó là công nghệ EV của Nissan, mặc dù không trưởng thành như một số đối thủ khác, nhưng có thể mang lại cho Honda lợi thế cần thiết để tiến lên trong một thị trường đang phát triển thay vì vẫn trì trệ và tụt hậu.
Julie Boote, một nhà phân tích ô tô tại Pelham Smithers Associates, nói với Bloomberg rằng Honda "cần phải hợp tác với một công ty khác" để tăng cường nỗ lực của mình vào xe điện và xe được xác định bằng phần mềm vì đây là một nhà sản xuất ô tô cỡ trung. Honda, Nissan và Mitsubishi đã và đang làm chính xác điều đó —và Honda đã thừa nhận rằng sẽ "khó khăn" nếu tự mình phát triển xe điện và xe thông minh.
“Lý tưởng nhất là,” Boote nói, “đó sẽ là một công ty lành mạnh và có tình hình tài chính vững mạnh, thay vì Nissan.”
"Tuy nhiên, Honda không hề ngốc. Họ biết rằng Nissan đang gặp rắc rối— gần như phá sản về mặt tài chính như nhiều người vẫn nghĩ. Và Mibe nói rằng trước khi cam kết hợp tác dưới bất kỳ hình thức nào, Nissan phải phục hồi tài chính trước. Với việc thỏa thuận dự kiến sẽ được chính thức hóa trong vòng sáu tháng tới, điều này không để lại nhiều thời gian cho Nissan để sắp xếp lại hoạt động kinh doanh của mình", các chuyên gia e ngại.
Có tin đồn rằng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đã giúp tác động đến thỏa thuận này để tránh Foxconn tiếp quản Nissan sau khi METI chấp thuận việc sáp nhập. Điều này đã gây ra báo động cho cựu Tổng giám đốc điều hành Nissan đang bị truy nã là Carlos Ghosn, người đang theo dõi những diễn biến chưa biết từ bên lề.
AlixPartners ước tính rằng các thương hiệu sẽ không thấy kết quả từ vụ sáp nhập trong ít nhất ba đến năm năm. Điều đó để lại nhiều thời gian cho đối thủ cạnh tranh vượt lên trước cả hai thương hiệu—và thậm chí còn nhiều thời gian hơn nữa để Trung Quốc tiếp tục thống trị thị trường mà cả hai thương hiệu đều đang gặp vấn đề lớn về tình trạng dư thừa công suất.
Nam Lê
