Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) vừa phối hợp với cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) và Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam tổ chức Hội nghị trực tuyến phổ biến chính sách về một số cơ chế, chính sách bảo hiểm mới về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự (TNDS) của chủ xe cơ giới.
Hội nghị đã tập trung thảo luận về những chính sách bao gồm Nghị định số 03/2021/NĐ-CP ngày 15/1/2021 của Chính phủ về bảo hiểm bắt buộc Trách nhiệm dân sự (TNDS) của chủ xe cơ giới và Thông tư số 04/2021/TT-BTC ngày 15/01/2021 của Bộ Tài chính quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 03/2021/NĐ-CP ngày 15/01/2021 của Chính phủ về bảo hiểm bắt buộc TNDS của chủ xe cơ giới.
Nghị định số 20/2022/NĐ-CP ngày 10/3/2022 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 119/2015/NĐ-CP ngày 13/11/2015 của Chính phủ quy định bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng. Và Thông tư số 14/2022/TT-BTC có hiệu lực thi hành kể từ ngày 28/02/2022.
 |
Nhiều quy định mới về bảo hiểm bắt buộc đối với xe cơ giới được cho là tối ưu quyền lợi cho người được bảo hiểm sẽ có hiệu lực thời gian tới đây. |
Tạo điều kiện tối đa cho người được bảo hiểm
Theo đánh giá từ các chuyên gia, Nghị định 03/2021/NĐ-CP đã đơn giản hóa thủ tục hồ sơ bồi thường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chi trả bồi thường cho người được bảo hiểm.
Nghị định mới đã cắt giảm 2/5 chứng từ, tài liệu chứng minh thiệt hại về sức khỏe, tính mạng; chỉ phải thu thập các tài liệu của cơ quan có thẩm quyền trong trường hợp các vụ tai nạn gây hậu quả tử vong đối với hành khách và bên thứ ba, đồng thời quy định rõ thời hạn cơ quan có thẩm quyền phải cung cấp tài liệu cho doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH); bổ sung biên bản giám định xác định nguyên nhân và mức độ tổn thất được thống nhất giữa DNBH và chủ xe, người lái xe quy định nhằm tăng cường tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của DNBH và đảm bảo nguyên tắc bình đẳng, tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận trong quan hệ dân sự.
Nghị định này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia bảo hiểm như mở rộng phạm vi đối tượng áp dụng của chế độ bảo hiểm bắt buộc TNDS của chủ xe cơ giới; đồng thời cho phép DNBH được chủ động thiết kế Giấy chứng nhận bảo hiểm đảm bảo đầy đủ các thông tin theo quy định tại Nghị định (trong đó có số đường dây nóng), được phép cấp Giấy chứng nhận bảo hiểm điện tử.
Cùng với đó, Nghị định cũng đã mở rộng thời hạn bảo hiểm theo hướng tối thiểu là 1 năm và tối đa là 3 năm đối với xe máy và tối thiểu là 1 năm và tối đa tương ứng với thời hạn kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe ô tô. DNBH phải thực hiện tạm ứng bồi thường trong vòng 3 ngày kể từ ngày nhận được thông báo tại nạn, đảm bảo cho người được bảo hiểm tiếp cận ngay được nguồn tài chính đảm bảo thực hiện trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba.
DNBH phải thiết lập, duy trì đường dây nóng để tiếp nhận thông tin, giải đáp vướng mắc và kịp thời hỗ trợ, hướng dẫn bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm thu thập tài liệu, hồ sơ yêu cầu bồi thường và tổ chức công tác giám định tổn thất khi xảy ra tai nạn; mặt khác, phải tích hợp chức năng tra cứu Giấy chứng nhận bảo hiểm trên cổng thông tin điện tử của DNBH, tạo điều kiện cho cơ quan chức năng, bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm tra cứu, xác minh thời hạn, hiệu lực bảo hiểm.
Đặc biệt, Nghị định đã nâng mức trách nhiệm bảo hiểm lên cao hơn trước. Theo đó, đối với thiệt hại về sức khỏe, tính mạng do xe cơ giới gây ra lên 150 triệu đồng cho 1 người trong một vụ tai nạn; đối với thiệt hại về tài sản là 50 triệu đồng trong một vụ tai nạn do xe mô tô hai bánh; xe mô tô ba bánh; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe có kết cấu tương tự gây ra; 100 triệu đồng/1 vụ do xe ô tô; máy kéo; rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô, máy kéo; xe máy chuyên dùng gây ra.
Trong khi đó, phí bảo hiểm được giữ nguyên. Tuy nhiên, căn cứ vào lịch sử tai nạn giao thông và năng lực chấp nhận rủi ro, DNBH được chủ động xem xét, điều chỉnh tăng phí bảo hiểm, mức tăng phí bảo hiểm tối đa là 15% tính trên phí bảo hiểm quy định nhằm phát huy vai trò công cụ điều tiết về mặt kinh tế đôi với hành vi tham gia giao thông, gốp phần đảm bảo trật tự an toàn giao thông.
Cùng với đó, Nghị định 03 đã tăng cường giám sát hậu kiểm, phòng chống gian lận bảo hiểm. Cụ thể, Nghị định mới quy định trách nhiệm của DNBH, bên mua bảo hiểm, các cơ quan liên quan trong công tác phòng chống, gian lận bảo hiểm; DNBH phải xây dựng, triển khai và bố trí nhân sự kiểm soát thực hiện các quy chế, quy trình về hoạt động nghiệp vụ, kiểm soát rủi ro, kiểm soát nội bộ và phòng, chống gian lận bảo hiểm liên quan đến bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.
Nghị định này cũng tăng cường ý thức, trách nhiệm của chủ xe, lái xe trong chấp hành pháp luật giao thông đường bộ và thực hiện chế độ bảo hiểm bắt buộc TNDS của chủ xe cơ giới thông qua việc bổ sung loại trừ trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại về tài sản trường hợp lái xe điều khiển xe mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, sử dụng ma túy và chất kích thích bị cấm. DNBH được quyền giảm trừ bồi thường (tối đa 5%) trong trường hợp bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm không thực hiện nghĩa vụ thông báo tai nạn hoặc nghĩa vụ thông báo khi có sự thay đổi những yếu tố làm cơ sở tính phí bảo hiểm dẫn đến tăng các rủi ro được bảo hiểm.
Bổ sung trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba
Nghị định số 20/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 119/2015/NĐ-CP ngày 13/11/2015 của Chính phủ quy định bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2022 cũng có nhiều thay đổi quan trọng về bảo hiểm bắt buộc với xe cơ giới.
Theo đó, Bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng được triển khai từ năm 2015 theo quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật Xây dựng, Nghị định số 119/2015/NĐ-CP ngày 13/11/2015 của Chính phủ và Thông tư số 329/2016/TT-BTC ngày 26/12/2016 của Bộ Tài chính.
Theo quy định tại Luật Xây dựng số 62/2020/QH14 ngày 17/6/2020, nhà thầu thi công xây dựng phải mua bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba. Do đó, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Nghị định số 119/2015/NĐ-CP về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba trong hoạt động đầu tư xây dựng để phù hợp với Luật Xây dựng số 62/2020/QH14.
Nghị định số 20/2022/NĐ-CP có một số điểm mới như bổ sung quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba, trong đó gồm có đối tượng phải mua bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba đó là nhà thầu thi công xây dựng.
Doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện trách nhiệm bồi thường cho nhà thầu thi công xây dựng những khoản tiền mà theo quy định của pháp luật nhà thầu thi công xây dựng có trách nhiệm bồi thường cho bên thứ ba đối với những thiệt hại ngoài hợp đồng về sức khỏe, tính mạng, tài sản phát sinh trực tiếp trong quá trình thi công xây dựng và chi phí pháp lý có liên quan (nếu có) thuộc phạm vi trách nhiệm bảo hiểm theo thỏa thuận tại hợp đồng bảo hiểm.
Số tiền bảo hiểm tối thiểu đối với thiệt hại về sức khỏe, tính mạng là 100 triệu đồng cho một người trong một vụ và không giới hạn số vụ tổn thất; đối với thiệt hại về tài sản và chi phí pháp lý có liên quan (nếu có) là 10% giá trị công trình cho cả thời hạn bảo hiểm và không giới hạn số vụ tổn thất (đối với công trình có giá trị dưới 1.000 tỷ đồng) và là 100 tỷ đồng cho cả thời hạn bảo hiểm và không giới hạn số vụ tổn thất (đối với công trình có giá trị từ 1.000 tỷ đồng trở lên).
Thời hạn bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba là khoảng thời gian cụ thể, tính từ ngày bắt đầu đến ngày kết thúc thời gian xây dựng căn cứ vào hợp đồng xây dựng và được ghi trong hợp đồng bảo hiểm. Chi phí mua bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba sẽ được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh.
Bên cạnh đó, Nghị định còn bổ sung loại trừ trách nhiệm bảo hiểm trên cơ sở phù hợp với tập quán quốc tế và quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm như sau: Tổn thất theo tập quán quốc tế do các bên tham gia bảo hiểm thỏa thuận áp dụng nếu tập quán đó không trái với pháp luật Việt Nam.
Đồng thời, sửa đổi, bổ sung quy định về trách nhiệm của Bộ Tài chính ban hành quy tắc, điều khoản bảo hiểm, mức phí bảo hiểm đối với các sản phẩm bảo hiểm bắt buộc.
Các hợp đồng bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng, hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba đã giao kết trước ngày Nghị định này có hiệu lực được tiếp tục thực hiện theo quy định pháp luật tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm. Trường hợp sửa đổi, bổ sung hợp đồng bảo hiểm có nội dung sửa đổi, bổ sung được quy định tại Nghị định số 20/2022/NĐ-CP thì thực hiện theo quy định tại Nghị định số 20/2022/NĐ-CP.
Tháo gỡ khó khăn về việc thanh toán phí
Ngày 28/02/2022, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 14/2022/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 50/2017/TT-BTC ngày 15/5/2017 hướng dẫn thi hành Nghị định số 73/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ và Thông tư số 04/2021/TT-BTC ngày 15/01/2021 của Bộ Tài chính quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 03/2021/NĐ-CP ngày 15/01/2021 của Chính phủ về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Thông tư số 14/2022/TT-BTC có hiệu lực thi hành kể từ ngày 28/02/2022.
Thông tư được ban hành nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm trong việc thực hiện quy định về thời hạn thanh toán phí bảo hiểm và kéo dài thời hạn bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới trong tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, do trong thời gian giãn cách xã hội, xe cơ giới không hoạt động, không có rủi ro nhưng bên mua bảo hiểm vẫn phải đóng phí bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Ngoài ra, do dịch bệnh COVID-19 kéo dài đã tác động nghiêm trọng đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiểm, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đề xuất xem xét được sử dụng nguồn kết dư Quỹ bảo hiểm xe cơ giới qua các năm để góp phần hỗ trợ các doanh nghiệp bảo hiểm giảm tối đa mức đóng góp của các doanh nghiệp bảo hiểm vào Quỹ.
Thông tư số 14/2022/TT-BTC có một số điểm mới như sau: (1) Bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm có thể thỏa thuận thay đổi thời hạn thanh toán phí bảo hiểm hoặc thỏa thuận nợ phí bảo hiểm mà không cần tài sản bảo đảm hoặc bảo lãnh thanh toán phí bảo hiểm; (2) Chủ xe cơ giới và doanh nghiệp bảo hiểm có thể thỏa thuận kéo dài thời hạn bảo hiểm tương ứng thời gian xe cơ giới không tham gia giao thông, không hoạt động do áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 đảm bảo phù hợp pháp luật kinh doanh bảo hiểm, pháp luật dân sự và quy định pháp luật có liên quan; (3) Trong khoảng thời gian từ ngày 01/3/2021 cho đến khi Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch COVID-19, Hội đồng Quản lý Quỹ có thể đề xuất Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam báo cáo Bộ Tài chính xem xét, cho phép sử dụng số dư Quỹ các năm trước cho các nội dung chi quy định tại khoản 4, khoản 5, khoản 6, khoản 7 và khoản 8 Điều này; mức chi của từng nội dung này không vượt quá tỷ lệ quy định tại khoản 4, khoản 5, khoản 6, khoản 7 và khoản 8 Điều này tương ứng với mức tối đa 1% theo quy định tại khoản 1 Điều 26 Nghị định số 03/2021/NĐ-CP.
Thành Đô (tổng hợp)
